5. Konsekwencje akcyzowe wad formalnych oświadczeń o przeznaczeniu oleju.
W przypadku niedochowania ustawowego wymogu sporządzenia i złożenia w ustawowym terminie miesięcznego zestawienia oświadczeń nabywców oleju opałowego zastosowanie podwyższonej stawki akcyzy jak dla oleju napędowego jest możliwe dopiero po ustaleniu, że sprzedany olej nie został zużyty zgodnie z przeznaczeniem.
Jak trafni wskazał WSA w Gdańsku w wyroku z dnia 9 września 2020 r. (sygn. I SA/Gd 195/20): Nie tylko sądy ale i organy podatkowe mają obowiązek dokonywać interpretacji przepisów prawa podatkowego z uwzględnieniem regulacji zawartej w przepisach prawa wspólnotowego (por. wyrok NSA z dnia 20 lutego 2019 r., sygn. akt I GSK 1131/16, LEX nr 2644115, wyrok NSA z dnia 20 lutego 2019 r., sygn. akt I GSK 1130/16, LEX nr 2683289, wyrok NSA z dnia 20 lutego 2019 r., sygn. akt I GSK 1132/16 LEX nr 2641743). W niniejszej sprawie organ podatkowy określił podatnikowi zobowiązanie podatkowe z zastosowaniem stawki z art. 89 ust. 16 u.p.a. na skutek jednodniowego przekroczenia terminu do złożenia oświadczeń opałowych, a więc z powodu uchybień formalnych. Tymczasem TSUE w wyroku z 2 czerwca 2016 r. w sprawie C-418/14 nie zakwestionował samej zasady nałożenia na sprzedawców paliw obowiązku składania zestawień oświadczeń, lecz ze względu na wynikającą z ogólnej systematyki jak i celu dyrektywy energetycznej zasadę opodatkowania wyrobów energetycznych zgodnie z ich faktycznym przeznaczeniem. Wskazał, że produkty energetyczne są opodatkowane zgodnie z ich faktycznym wykorzystaniem. Oznacza to, że w przypadku niedochowania ustawowego wymogu sporządzenia i złożenia w ustawowym terminie miesięcznego zestawienia oświadczeń nabywców oleju opałowego zastosowanie podwyższonej stawki akcyzy jak dla oleju napędowego jest możliwe dopiero po ustaleniu, że sprzedany olej nie został zużyty zgodnie z przeznaczeniem. Dokonując wykładni przepisów o podatku akcyzowym, organ nie uwzględnił zasady proporcjonalności i nieprawidłowo zastosował normy prawa krajowego, co skutkowało wadliwością decyzji. Tym samym to organ, będąc zobowiązanym do dokonania prawidłowej wykładni prawa, przyczynił się do powstania przesłanki uchylenia decyzji. Błędy w zakresie wykładni prawa muszą obciążać organ podatkowy (por. wyrok NSA z dnia 4 lipca 2017 r., sygn. akt II FSK 486/17, LEX nr 2354640). Nie ma bardziej wymownego faktu pozwalającego uznać, że organ podatkowy przyczynił się do „powstania przesłanki zmiany lub uchylenia decyzji” jak to, że decyzja ta była niezgodna z prawem (por. wyrok NSA z dnia 8 grudnia 2017 r., sygn. akt II FSK 3211/15, LEX nr 2449229). W świetle powyższych rozważań należało przyjąć, że organ przyczynił się do powstania przesłanki zmiany lub uchylenia decyzji, w rozumieniu art. 78 § 3 pkt 1 O.p.
Alan Lipnicki
Doktorant UW
Konsultant podatkowy
Lider zespołu akcyzowego,
Specjalista z zakresu postępowań podatkowych
Specjalista w zakresie prawa karnego skarbowego
alan.lipnicki@isp-modzelewski.pl
