3. Preferencje podatkowe dla paliw ekologicznych stosowanych w transporcie ? projekt zmian ustawy o podatku akcyzowym
Regulacje podatkowe, jako narzędzia zaspokajania potrzeb fiskalnych, nie wykazują w oczywisty sposób przydatności do promowania ochrony środowiska naturalnego, czy też zapobiegania wzrostowi szkód społecznych związanych z produkcją i konsumpcją zagrażających temu środowisku dóbr, niemniej jednak w przypadku niektórych podatków wykorzystanie ich konstrukcji dla realizacji celów środowiskowych jest możliwe i zasadne. Przykładem instrumentu wsparcia, mającego umożliwiać eliminację praktyk antyekologicznych, jest rozwiązanie proponowane w projekcie zmian ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (dalej określanej jako: „ustawa”), po konsultacjach publicznych, skierowanym obecnie do prac w Komisji Prawniczej (dalej określanym jako: „projekt nowelizacji”).
Do dnia 1 listopada 2013 r. Polska korzystała z ogólnego zwolnienia podatkowego, przewidzianego dla wyrobów gazowych, wyrażonego w przepisie art. 15 ust. 1 lit. g dyrektywy Rady 2003/96/WE z dnia 27 października 2003r. w sprawie restrukturyzacji wspólnotowych przepisów ramowych dotyczących opodatkowania produktów energetycznych i energii elektrycznej (dalej powoływanej jako: „dyrektywa energetyczna”). Na mocy tego przepisu ?państwa członkowskie mogą przyznawać, pod kontrolą fiskalną, całkowite lub częściowe zwolnienia lub obniżki w zakresie poziomu opodatkowania wobec gazu ziemnego gdy udział gazu ziemnego w końcowym zużyciu energii był mniejszy niż 15% w 2000 r. Całkowite lub częściowe zwolnienie lub obniżki mogą zostać przyznane na maksymalny okres dziesięciu lat po wejściu w życie niniejszej dyrektywy lub do czasu, gdy krajowy udział gazu ziemnego w końcowym zużyciu energii osiągnie 25%, w zależności od tego, który z tych momentów nastąpi wcześniej”.
Alternatywą dla wprowadzonego na mocy ustawy z dnia 27 września 2013 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym, opodatkowania wyrobów energetycznych o kodach CN 2705 00 00, 2711 11 00, 2711 21 00, 2711 29 00, było zastosowanie dobrowolnego zwolnienia z akcyzy dla gazu ziemnego i gazu płynnego wykorzystywanych jako materiały pędne, jakie Państwa członkowskie UE mogą wprowadzić, zgodnie z art. 15 ust. 1 lit. i dyrektywy 2003/96/WE. Na wdrożenie tego rozwiązania prawodawca jednak się nie zdecydował.
W konsekwencji od dnia 1 listopada 2013 r. za wyroby akcyzowe uznawane są gaz ziemny w stanie skroplonym, gaz ziemny w stanie gazowym, pozostałe węglowodory w stanie gazowym, np. metan, propan, etan oraz inne wyroby energetyczne, w skład których wchodzą ? w myśl uzasadnienia ustawodawcy ? wyroby o kodach CN 2705 00 00 i CN 2701. Te pierwsze wyroby obejmują gaz koksowniczy, ekspansywny, resztkowy oraz wielkopiecowy. Druga kategoria obejmuje węglowodory alifatyczne. Czynności dotyczące tak rozumianych wyrobów podano opodatkowaniu akcyzą.
W obecnym stanie prawnym do gazu ziemnego przeznaczonego do napędu silników spalinowych, w zależności od jego stanu skupienia, stosowana jest stawka akcyzy wynosząca: 670 zł za 1000 kg w przypadku skroplonego gazu ziemnego (LNG) i odpowiednio 10,50 zł za GJ w odniesieniu do sprężonego gazu ziemnego (CNG). Trudno zatem mówić o istnieniu preferencji podatkowych wobec paliw ekologicznych wykorzystywanych w transporcie.
Tymczasem gaz ziemny jest jednym z najbardziej ekologicznych i ekonomicznych paliw silnikowych, a jego szersze używanie w szczególności w komunikacji miejskiej powinno pozwolić na ograniczenie emisji zanieczyszczeń. Przede wszystkim zaś na wyeliminowanie substancji rakotwórczych oraz redukcję zadymienia i smogu, bowiem gaz ziemny zawiera też mniej związków węgla niż jakiekolwiek inne paliwa kopalne i zapewnia mniejszą emisję dwutlenku węgla do atmosfery. Nadto zaś szerokie stosowanie pojazdów, w tym autobusów komunikacji miejskiej, napędzanych sprężonym gazem ziemnym (CNG) bądź gazem skroplonym (LNG) pozwalać ma na obniżkę poziomu emitowanego hałasu.
Z tych m.in. względów, w najnowszej wersji projektu nowelizacji z dnia 29 marca 2018 r. zaproponowano wprowadzenie do ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. nowego przepisu art. 89 ust. 1 pkt 12 lit. aa. Zgodnie z przedmiotowym projektem dla gazu ziemnego o kodach CN 2711 11 00 i 2711 21 00 przeznaczonego do napędu silników spalinowych miałaby znajdować zastosowanie stawka akcyzy w wysokości 0 zł.
W przypadku pozostałych węglowodorów gazowych objętych pozycją CN 2711 oraz gazowych węglowodorów alifatycznych objętych pozycją CN 2901 projekt przewiduje stawki wynoszące:
- 695,00 zł/1000 kilogramów ? dla węglowodorów skroplonych oraz odpowiednio
- 11,04 zł/ GJ – dla węglowodorów w stanie gazowym.
Należy zaznaczyć, że w pierwotnej wersji projektu, przygotowanej we wrześniu 2017 r., nie przewidywano preferencji w postaci zerowej stawki akcyzy. Rozwiązanie to zostało zaproponowane dopiero na etapie prac nad projektem ustawy i ? jak można przypuszczać – pozostaje w związku z lansowanym w ostatnim czasie programem rozwiązań mających ograniczać poziom zanieczyszczeń powietrza w miastach.
Wypada odnotować, że proponowane rozwiązanie pozostaje jednocześnie w spójności z prośrodowiskowym nurtem zmian obecnym od kilku lat w prawie UE. Mimo to, wdrożenie projektowanej regulacji art. 89 ust. 1 pkt 12 lit. aa ustawy, znajdzie zastosowanie jedynie pod warunkiem i w okresie obowiązywania pozytywnej decyzji Komisji Europejskiej o zgodności pomocy publicznej udzielanej w tym przepisie z rynkiem wewnętrznym.
Przeszkodą do wdrożenia opisanego rozwiązania nie powinna być utrata wpływów podatkowych. Jak bowiem można zakładać zostanie ona zrównoważona w drodze zmniejszenia nakładów czynionych obecnie na eliminację skutków szkód środowiskowych.
dr Joanna Kiszka
Konsultant podatkowy
joanna.kiszka@isp-modzelewski.pl
tel. (32) 259 71 50
