OBRÓT WYROBAMI AKCYZOWYMI
1. Kategorie podmiotów i terminy zgłoszenia do Centralnego Rejestru Podmiotów Akcyzowych (CRPA).
Na mocy ustawy z dnia 10 grudnia 2020 r. o zmianie ustawy o podatku akcyzowym oraz niektórych innych ustaw (dalej: nowelizacja z 10 grudnia 2020r.) wprowadzono centralną rejestrację dla podmiotów akcyzowych. Ustawa ta weszła w życie, z wyjątkiem niektórych przepisów, z dniem 1 lutego 2021 r. Termin, w którym powinien zostać dopełniony obowiązek zgłoszenia do CRPA upływa natomiast co do zasady w dniu 30 czerwca 2021r.
Podstawową konsekwencją wskazanej nowelizacji jest zmiana zasad rejestracji dla celów podatku akcyzowego, samo utworzenie CRPA jest natomiast jednym z aspektów tych zmian.
Zgodnie z nowym brzmieniem art. 16 ust. 1 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (dalej: „ustawa”), nadanym ustawą nowelizującą, obowiązek rejestracyjny w akcyzie został rozszerzony. Jednocześnie zgłoszenie rejestracyjne powinno być dokonane w terminie adekwatnym do sytuacji, zależnym najczęściej od dnia wykonania pierwszej czynności, której przedmiotem są wyroby akcyzowe. W ten sposób w obecnym stanie prawnym zgłoszenia rejestracyjnego jest obowiązany dokonać:
- podmiot prowadzący działalność gospodarczą zamierzający:
- wykonywać czynności podlegające opodatkowaniu akcyzą ? przed dniem wykonania pierwszej takiej czynności,
- wykonywać czynności z wykorzystaniem wyrobów akcyzowych objętych zwolnieniem od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie ? przed dniem wykonania pierwszej czynności z wykorzystaniem tych wyrobów,
- wykonywać czynności z wykorzystaniem wyrobów akcyzowych wymienionych w załączniku nr 2 do ustawy opodatkowanych zerową stawką akcyzy ze względu na ich przeznaczenie ? przed dniem wykonania pierwszej czynności z wykorzystaniem tych wyrobów,
- dokonywać nabycia wewnątrzwspólnotowego alkoholu etylowego całkowicie skażonego środkiem skażającym dopuszczonym we wszystkich państwach członkowskich Unii Europejskiej lub dodatkowymi środkami skażającymi dopuszczonymi przez państwo członkowskie Unii Europejskiej, w którym skażenie następuje, na podstawie rozporządzenia Komisji (WE) nr 3199/93 z dnia 22 listopada 1993 r. w sprawie wzajemnego uznawania procedur całkowitego skażenia alkoholu etylowego do celów zwolnienia z podatku akcyzowego ? przed dniem dokonania pierwszego nabycia wewnątrzwspólnotowego tego alkoholu;
- podmiot zużywający nieprowadzący działalności gospodarczej, niebędący osobą fizyczną, zamierzający zużywać wyroby akcyzowe, o których mowa w art. 32 ust. 1 pkt 1-3 ustawy ? przed dniem pierwszego nabycia tych wyrobów;
- podmiot, który w ramach prowadzonej działalności gospodarczej prowadzi miejsce niszczenia wyrobów akcyzowych spełniające warunki niszczenia wyrobów na podstawie przepisów odrębnych, do którego są wysyłane poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy wyroby akcyzowe objęte zwolnieniem od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie, w przypadku, o którym mowa w art. 32 ust. 4 pkt 1a ustawy ? przed dniem wykonania pierwszej czynności w ramach niszczenia wyrobów akcyzowych;
- podmiot, który zamierza prowadzić działalność gospodarczą jako:
- pośredniczący podmiot węglowy,
- pośredniczący podmiot gazowy
- przed dniem rozpoczęcia tej działalności;
- podmiot, który został wyznaczony jako podmiot reprezentujący, o którym mowa w:
- 13 ust. 5 ustawy ? przed dniem dokonania pierwszego nabycia wewnątrzwspólnotowego przez odpowiednio nabywcę końcowego lub finalnego nabywcę gazowego,
- 13 ust. 5a ustawy ? przed dniem rozpoczęcia działalności jako podmiot reprezentujący.
Poza tym, zgodnie z dodanym ust. 1a do art. 16 ustawy, zgłoszenia rejestracyjnego może dokonać osoba fizyczna nieprowadząca działalności gospodarczej, zużywająca wyroby akcyzowe objęte zwolnieniem od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie, określone w art. 32 ust. 1 pkt 3 ustawy, a więc pozostałe węglowodory gazowe o kodach CN od 2711 12 11 do 2711 19 00 używane do celów opałowych ? w przypadkach, o których mowa w ust. 3, jeżeli są spełnione warunki, o których mowa w ust. 5, 6, 12 i 13 ustawy.
Powyższe oznacza w szczególności, że do rejestracji w zakresie akcyzy zobowiązane zostały dotychczas nieobjęte tą powinnością podmioty:
- nieprowadzące działalności gospodarczej, inne niż osoby fizyczne (np. jednostki pożytku publicznego, jednostki samorządu terytorialnego, jednostki organizacyjne wojska, Straży Granicznej i Policji) zamierzające zużywać wyroby akcyzowe zwolnione od akcyzy ze względu na przeznaczenie (paliwo lotnicze i żeglugowe, gaz LPG);
- które w ramach prowadzonej działalności gospodarczej prowadzą miejsce niszczenia wyrobów akcyzowych spełniające warunki niszczenia wyrobów na podstawie przepisów odrębnych, do którego są wysyłane poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy wyroby akcyzowe objęte zwolnieniem od akcyzy ze względu na ich przeznaczenie;
- które zostały wyznaczone jako podmioty reprezentujące przedsiębiorcę zagranicznego, o którym mowa w art. 13 ust. 5 i ust. 5a ustawy o podatku akcyzowym, tj. zamierzające prowadzić działalność jako pośredniczący podmiot węglowy, pośredniczący podmiot gazowy.
Zgodnie z przepisami przejściowymi ustawy nowelizującej, o której mowa jest na wstępie, a dokładnie wedle jej art. 7, gdy dany podmiot dokonał już przed dniem wejścia w życie nowych przepisów, czyli przed 1 lutego 2021 r., właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego zgłoszenia rejestracyjnego na podstawie art. 16 ust. 1 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. w brzmieniu dotychczasowym, i otrzymał potwierdzenie jego przyjęcia, zostanie zarejestrowany w Centralnym Rejestrze Podmiotów Akcyzowych z chwilą uzupełnienia zgłoszenia rejestracyjnego o dane dotyczące właściwego dla tego podmiotu organu podatkowego, o których mowa w art. 16 ust. 2 pkt 6 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r., w brzmieniu nadanym ustawą nowelizującą, pod warunkiem dokonania tego uzupełnienia do dnia 30 czerwca 2021 r. Przedmiotem uzupełnienia do dnia 30 czerwca 2021 r. ma być wskazanie właściwego dla podatnika naczelnika urzędu skarbowego w zakresie akcyzy.
Podmiot, który nie podlegał dotychczas obowiązkowi rejestracji, a który od 1 lutego 2021 r. został objęty tym obowiązkiem, będzie natomiast zobowiązany do 30 czerwca 2021 r. złożyć pełne zgłoszenie rejestracyjne.
W ten sposób, do 30 czerwca br. w CRPA będą musiały zarejestrować się m.in. pośredniczące podmioty węglowe i gazowe, które przed 1 lutego 2021r. złożyły tylko powiadomienie o zamiarze prowadzenia działalności, bowiem do dnia dokonania zgłoszenia rejestracyjnego w brzmieniu nadanym nowelizacją, jednak nie dłużej niż do dnia 30 czerwca 2021 r., za pośredniczący podmiot węglowy albo pośredniczący podmiot gazowy uznaje się podmiot, który przed dniem wejścia w życie nowelizacji złożył właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego powiadomienie na podstawie art. 16 ust. 3a ustawy zmienianej w art. 1, w brzmieniu dotychczasowym, i otrzymał potwierdzenie jego przyjęcia przed tym dniem.
Rejestracja na nowych zasadach następuje przez platformę usług elektronicznych skarbowo-celnych PUESC. Wymaga to posiadania bądź założenia konta na tym portalu i uzyskania indywidualnego numeru ID SISC. Zgłoszenie musi być podpisane jednym z rodzajów podpisów elektronicznych: kwalifikowanym, zaufanym, osobistym lub weryfikowanym za pomocą certyfikatu celnego albo innym dopuszczonym przez ministra finansów. Instrukcja rejestracji jest dostępna od 1 lutego 2021 r. zarówno na stronie PUESC, jak i na stronie podatki.gov.pl w zakładce +akcyza+.
Na mocy rozporządzenia Ministra Finansów, Funduszy i Polityki Regionalnej z dnia 21 stycznia 2021 r. w sprawie wyznaczenia dyrektora izby administracji skarbowej właściwego w sprawach Centralnego Rejestru Podmiotów Akcyzowych, organem tym jest Dyrektor Izby Administracji Skarbowej w Poznaniu.
dr Joanna Kiszka
Dyrektor Oddziału Śląskiego ISP w Katowicach
joanna.kiszka@isp-modzelewski.pl
tel. (32) 259 71 50