4. Sprawozdanie Komisji Europejskiej ze stosowania dyrektywy tytoniowej ? co dalej z opodatkowaniem wyrobów nowatorskich?
W dniu 20 maja 2021 r. Komisja Europejska przedstawiła sprawozdanie dla Parlamentu Europejskiego, Rady, Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego i Komitetu Regionów dotyczące stosowania dyrektywy 2014/40/UE w sprawie produkcji, prezentowania i sprzedaży wyrobów tytoniowych i powiązanych wyrobów. Z treści tego dokumentu wynika, iż Komisja dostrzega problem opodatkowania akcyzą wyrobów nowatorskich, jednakże nie przedstawiła w tym zakresie żadnych konkretnych propozycji legislacyjnych: ?Ponadto, przy braku elastyczności w definiowaniu nowych kategorii wyrobów, stosowanie do nowatorskich wyrobów tytoniowych przepisów opracowanych dla istniejących kategorii wyrobów stwarza problemy, ponieważ niekoniecznie odpowiadają one odmiennym cechom nowych wyrobów. Te nowatorskie wyroby tytoniowe stanowią również wyzwanie pod względem ogólnego stosowania środków ograniczenia użycia tytoniu, w tym w zakresie reklamy i środowiska wolnego od dymu tytoniowego. W niektórych państwach członkowskich szeroko promuje się urządzenie służące specjalnie do spożycia takich wyrobów, a tym samym omija się zakazy reklamy wyrobów tytoniowych?.
W sprawozdaniu wiele miejsca poświęcono natomiast kwestii wpływu nowatorskich wyrobów tytoniowych na zdrowie publiczne: ?Istnieją różne opinie co do stopnia, w jakim nowatorskie wyroby tytoniowe, zwłaszcza podgrzewane wyroby tytoniowe, szkodliwie wpływają na zdrowie indywidualnych użytkowników. Chociaż przemysł często przedstawia podgrzewane wyroby tytoniowe jako wyroby o mniejszym ryzyku w porównaniu z wyrobami tradycyjnymi, twierdząc, że pomagają one palaczom rzucić palenie, występują niepokojące tendencje, jeżeli chodzi o ich popularność wśród młodzieży. Dowody wskazują również, że wielu użytkowników staje się „podwójnymi użytkownikami” pomimo zamiaru ograniczenia spożycia innego wyrobu tytoniowego. Podobnie jak inne wyroby tytoniowe, podgrzewane wyroby tytoniowe zawierają nikotynę ? substancję uzależniającą ? a dowody świadczą o tym, że wyroby te wydzielają substancje chemiczne, w tym szereg substancji toksycznych?.
Stosownie do art. 28 ust. 3 dyrektywy 2014/40/UE w następstwie sprawozdania zostaną przygotowane wnioski dotyczące zmian w dyrektywie, których wprowadzenie Komisja uznaje za niezbędne w celu dostosowania jej do zmian w dziedzinie wyrobów tytoniowych i powiązanych wyrobów, w zakresie koniecznym do funkcjonowania rynku wewnętrznego, oraz w celu uwzględnienia wszelkich zmian wynikających z faktów udowodnionych naukowo oraz ze zmian uzgodnionych na szczeblu międzynarodowym norm dotyczących wyrobów tytoniowych i powiązanych wyrobów. Należy zaznaczyć, że wnioski przygotowane w następstwie sprawozdania nie są równoznaczne ze zmianami w prawie, lecz otwierają drogę do przystąpienia do prac nad tworzeniem i przyjęciem prawa unijnego uwzględniającego zgłoszone we wnioskach postulaty.
Obecnie nie jest zatem możliwe określenie czy oraz kiedy wyroby nowatorskie zostaną objęte harmonizacją. Sprawozdanie Komisji oraz ewentualne pomysły co do harmonizacji wyrobów nowatorskich to początek działań na rzecz nowelizacji dyrektywy tytoniowej. Tymczasem Komisja z właściwą sobie powściągliwością stwierdziła jedynie, iż: ?Podgrzewane wyroby tytoniowe powinny być ściśle monitorowane, ponieważ stwarzają szczególne wyzwania regulacyjne, m.in. w związku z ostrzeżeniami zdrowotnymi, stosowaniem aromatów i interakcją z urządzeniami. Istnieją również luki prawne w odniesieniu do nowych wyrobów nikotynowych lub podobnych (z wyjątkiem tych, które są dopuszczone do celów medycznych lub do celów zaprzestania palenia na podstawie zezwolenia medycznego)?
Rafał Linka
rafal.linka@isp-modzelewski.pl
