11. Ustalenie podstawy opodatkowania w akcyzie
Rabaty oraz upusty dokonane po ukształtowaniu się ceny na fakturze pierwotnej nie
mają znaczenia dla wyliczenia podstawy opodatkowania w podatku akcyzowym.
Jak wskazał NSA w wyroku z dnia 15 listopada 2017 r. (III SA/Łd 956/17): W ocenie NSA
„na gruncie ww. regulacji dotyczących opodatkowania podatkiem akcyzowym każdej sprzedaży samochodu osobowego
dokonanej przed jego pierwszą rejestracją na terytorium kraju w orzecznictwie sądowym wskazano, że „rozliczanie”
akcyzy należnej od kolejnego sprzedającego z akcyzą zapłaconą przez poprzedniego sprzedającego (art. 79 u.p.a. 2004)
uprawniało jedynie do pomniejszenia akcyzy o akcyzę już zapłaconą w cenie zakupu, natomiast nie uprawniało do
żądania zwrotu akcyzy zawartej w cenie i odprowadzonej przez innego podatnika. Aby uniknąć wielokrotnego
opodatkowania kolejnych sprzedaży wyrobu akcyzowego, ustawodawca wprowadził prawo odliczania od akcyzy należnej od
sprzedaży kwoty akcyzy już zapłaconej w cenie kupna (naliczonej przy kupnie). W ten sposób dodatkową akcyzą
obciążana była tylko zwyżka ceny (marża kolejnego sprzedawcy). Sprzedaż samochodu poniżej ceny zakupu uprawniała do
rozliczenia akcyzy zawartej w cenie zakupu z całością akcyzy należnej od sprzedającego. Ewentualna nadwyżka akcyzy
zapłaconej w cenie nabycia przechodziła do rozliczenia w następnym okresie (por. wyrok NSA z dnia 8 czerwca 2011 r.,
sygn. akt I GSK 334/10, opubl. ONSAiWSA 2012/2/33)”. Zgodnie z treścią art. 190 p.p.s.a. sąd, któremu sprawa została
przekazana, związany jest wykładnią prawa dokonaną w tej sprawie przez Naczelny Sąd Administracyjny. Nie można
oprzeć skargi kasacyjnej od orzeczenia wydanego po ponownym rozpoznaniu sprawy na podstawach sprzecznych z wykładnią
prawa ustaloną w tej sprawie przez Naczelny Sąd Administracyjny. W niniejszej sprawie organy podatkowe błędnie
uznały, że w spornych miesiącach strona skarżąca prawidłowo rozliczała podatek akcyzowy w deklaracjach AKC – 3 w
oparciu o faktury korygujące. Wynikało to z nieprawidłowej interpretacji pojęcia „kwota należna” w rozumieniu art.
10 ust. 1 pokt.1 u.p.a. Organy podatkowe przyjęły bowiem, że „kwota należna” to ostateczna cena uzyskana z tytułu
sprzedaży samochodu osobowego a więc wynikająca z faktury korygującej. Tymczasem w wyroku w spr. I GSK 875/15 NSA
uznał, że dla powstania obowiązku podatkowego w akcyzie z tytułu sprzedaży samochodu osobowego przed pierwszą jego
rejestracją istotny jest moment wystawienia pierwszej faktury. Miarodajny jest zatem moment zawarcia umowy sprzedaży
i cena określona w fakturze pierwotnej. Po dokonaniu sprzedaży samochodu nie ma już możliwości zmiany podstawy
opodatkowania. W ustawie o podatku akcyzowym, odmiennie niż w ustawie o VAT, nie jest możliwe uwzględnianie rabatów,
upustów lub bonifikat potrnasakcyjnych. Innymi słowy dla ustalenia podstawy opodatkowania w akcyzie zasadnicze
znaczenie ma cena sprzedaży określona w fakturze pierwotnej a nie cena ostateczna, po uwzględnieniu rabatów, upustów
czy bonifikat, wynikająca z faktur korygujących. W sytuacji gdy strona skarżąca wystąpiła z wnioskiem o stwierdzenie
nadpłaty w podatku akcyzowym w okresie od grudnia 2007 r. do lutego 2009 r. to obowiązkiem organu było sprawdzenie
prawidłowości rozliczenia akcyzy przez stronę w oparciu o ceny nabycia i sprzedaży samochodów wynikające z faktur
pierwotnych. Należało zatem ustalić jak była cena nabycia samochodu przez stronę skarżącą w oparciu o fakturę
pierwotną oraz jaka była cena sprzedaży tego samochodu przez spółkę wynikająca z faktury pierwotnej. Dopiero po
dokonaniu wyjaśnień w tym zakresie należało ustalić jak była prawidłowa podstawa opodatkowania i czy doszło do
nadpłaty w podatku akcyzowym jak twierdzi strona skarżąca czy też taka nadpłata nie miała miejsca. Organy podatkowe
jednak tego nie wyjaśniły lecz błędnie uznały, że rozliczenie akcyzy w spornym okresie było prawidłowe gdyż opierało
się na ostatecznych cenach samochodu wynikających z faktur korygujących.
Alan Lipnicki
Młodszy Konsultant
podatkowy
alan.lipnicki@isp-modzelewski.pl
tel.
(22) 517 30 60
