4. Uwolnienie uczestnika obrotu wyrobem akcyzowym od obowiązku zapłaty akcyzy
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Olsztynie w wyroku z dnia 28 marca 2018 r., sygn..
akt I SA/0I46/18 stwierdził że profesjonalny przedsiębiorca powinien tak zorganizować proces nabywania oleju
napędowego, aby mieć pewność co do rzetelności swoich kontrahentów i co do faktu uiszczenia podatku akcyzowego na
poprzednim etapie obrotu. Dla uwolnienia się uczestnika obrotu wyrobem akcyzowym od obowiązku zapłaty akcyzy
decydujące jest rzeczywiste odprowadzenie tego podatku we wcześniejszej fazie obrotu. Wymóg przedstawienia
stosownych dowodów stanowi materialnoprawną przesłankę, która determinuje sytuację podatnika na gruncie
opodatkowania akcyzą. To nabywca wyrobu akcyzowego zobowiązany jest ustalić fakt zapłaty podatku akcyzowego na
poprzednim etapie obrotu. Zobligowany jest więc wskazać podmiot, który wcześniej zapłacił od nabywanego wyrobu
akcyzę. Samo ustalenie podmiotu, który faktycznie wcześniej dokonał obrotu wyrobem akcyzowym, od którego nie
zapłacono akcyzy, nie zwalnia kolejnego nabywcy i posiadacza tego wyrobu od odpowiedzialności za zapłatę podatku
akcyzowego.
P. C. (dalej jako strona, skarżący) wniósł do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w
Olsztynie skargę na decyzję Dyrektora Izby Administracji Skarbowej z dnia „(…)”., w przedmiocie zobowiązania
podatkowego w podatku akcyzowym oraz opłaty paliwowej za miesiące od stycznia do września oraz za listopad i
grudzień 2014 r.
Strona prowadzi od 1 marca 2011 r. działalność gospodarczą pod nazwą S, której
przedmiotem w przeważającej części jest transport drogowy towarów.
Naczelnik Urzędu Celnego przeprowadził kontrolę w zakresie wywiązywania się P.C z
obowiązku podatkowego w podatku akcyzowym i opłacie paliwowej za okres od 1 stycznia 2014 r. do 31 grudnia 2014 r.
Na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego organ podatkowy stwierdził nieprawidłowości w okresie objętym
kontrolą. W związku z ustaleniami kontroli. Naczelnik Urzędu Skarbowego wszczął z urzędu postępowanie podatkowe w
sprawie podatku akcyzowego i opłaty paliwowej za miesiące od stycznia do września 2014 r. i od listopada do grudnia
2014 r. W toku kontroli organ podatkowy ustalił, że strona dokonała zakupu paliwa silnikowego na podstawie 32 faktur
sygnowanych danymi sprzedawcy: K Sp. z o.o. z siedzibą w P., od której zakupiła 84 540 litrów oleju napędowego. W
okresie objętym kontrolą, tj. 1 stycznia 2014 r. – 31 grudnia 2014 r. firma S posiadała 5 samochodów. Do
przechowywania paliwa posiadała 3 zbiorniki po 1 000 litrów i zatrudniała w 2014. dwóch pracowników. Wg oświadczenia
skarżącego zakupiony w okresie objętym kontrolą olej napędowy nie był wykorzystywany do celów prywatnych.
Na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego organ podatkowy stwierdził, że
działalność K Sp. z o.o. polegała na wprowadzaniu do obrotu gospodarczego tzw. „pustych faktur”, celem tego było
uwiarygodnienie transakcji sprzedaży oleju napędowego, którego źródło pochodzenia nie jest znane, nie ma więc
możliwości ustalenia, czy od tych paliw została zapłacona akcyza oraz opłata paliwowa w należnej wysokości.
Zakupione
przez skarżącego wg faktur, na których jako sprzedawca widnieje K Sp. z o.o. paliwo silnikowe określone jako „olej
napędowy” jest paliwem niewiadomego pochodzenia, od którego nie została zapłacona akcyza na wcześniejszym etapie
obrotu.
Naczelnik Urzędu Skarbowego decyzją z dnia „(…) „określił stronie wysokość
zobowiązania podatkowego w podatku akcyzowym za miesiące: I – IX 2014 r. oraz XI i XII 2014 r. oraz wysokość opłaty
paliwowej za ww. okresy rozliczeniowe.
Spór w niniejszej sprawie dotyczy zasadności opodatkowania podatkiem akcyzowym,
nabytego i posiadanego przez skarżącego w okresie I – IX oraz za XI i XII 2014 r. oleju napędowego niewiadomego
pochodzenia w łącznej ilości 84 540 litrów. Stanowisko, że to na podatniku spoczywał obowiązek w zakresie należnego
podatku akcyzowego od wymienionego wyrobu akcyzowego, organy oparły na ustaleniu, iż w poprzednich fazach obrotu
podatek ten nie został on zapłacony. Natomiast według skarżącego, w świetle treści art. 8 ust. 2 pkt 4 ustawy z dnia
6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym nie jest możliwe przerzucenie odpowiedzialności za niezapłacony podatek na
podmiot będący w posiadaniu wyrobów, skoro dochował on należytej staranności przy doborze kontrahenta.
Wojewódzki Sąd Administracyjny wskazał, iż podstawą materialną decyzji określającej
stronie podatek akcyzowy były przepisy art. 8 ust. 2 pkt 4 i ust. 6, art. 13 ust. 1 pkt 1 oraz art. 89 ust. 1 pkt 6
ustawy o podatku akcyzowym. Unormowania te w sposób szeroki ujmują czynności odnoszące się do wyrobów akcyzowych,
powodujące powstanie obowiązku podatkowego. Przede wszystkim są to w obrocie krajowym, zgodnie z art. 8 ust. 2 pkt 4
ustawy, nabycie lub posiadanie wyrobów akcyzowych znajdujących się poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy, jeżeli
od tych wyrobów nie została zapłacona akcyza w należnej wysokości a w wyniku kontroli podatkowej, postępowania
kontrolnego albo postępowania podatkowego nie ustalono, że podatek został zapłacony. Natomiast według ust. 6 tego
artykułu, jeżeli w stosunku do wyrobu akcyzowego powstał obowiązek podatkowy w związku z wykonaniem jednej z
czynności, o których mowa w ust. 1, to nie powstaje obowiązek podatkowy na podstawie innej czynności podlegającej
opodatkowaniu akcyzą, jeżeli kwota akcyzy została, po zakończeniu procedury zawieszenia poboru akcyzy, określona lub
zadeklarowana w należnej wysokości, chyba że przepisy ustawy stanowią inaczej.
Jak słusznie zauważył WSA, warunkiem nieopodatkowania następujących po sobie
transakcji, w myśl art. 8 ust. 6 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym jest wykazanie, że kwota
należnej akcyzy została prawidłowo rozliczona (zadeklarowana lub zapłacona) na wcześniejszym etapie obrotu. W
rezultacie, jeżeli prawidłowego rozliczenia podatku akcyzowego z tytułu dostawy wyrobów akcyzowych dokonał producent
bądź sprzedawca wyrobów akcyzowych, to kolejne transakcje, których przedmiotem będą wyroby akcyzowe dostarczone
przez producenta, nie podlegają opodatkowaniu podatkiem akcyzowym. Również poszczególne podmioty występujące w
obrocie paliwem nie mogą być traktowane jako podatnicy podatku akcyzowego, pomimo że przedmiotem dokonywanych przez
nich transakcji są wyroby akcyzowe. Tym samym, dla odpowiedzialności nabywcy lub posiadacza wyrobu akcyzowego z
tytułu podatku akcyzowego istotne znaczenie ma posiadanie wiarygodnych dowodów, że od wyrobów akcyzowych
znajdujących się poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy została zapłacona akcyza w należnej wysokości. A zatem,
dopiero posiadanie przez nabywcę lub posiadacza wyrobów akcyzowych, dowodów, że nastąpiła zapłata podatku akcyzowego
przez innego podatnika dokonującego czynności podlegającej opodatkowaniu daje podstawy do stwierdzenia, iż w
stosunku do niego zobowiązanie podatkowe wygasło.
Sąd podziela stanowisko organów podatkowych, że wobec tego,
iż wystawione faktury nie dokumentowały uwidocznionych na nich transakcji gospodarczych, podatnik jest obowiązany
uiścić podatek akcyzowy oraz opłatę paliwową od oleju napędowego, od którego na poprzednich etapach obrotu
należności te nie zostały zapłacone. Przypomnieć bowiem należy, że wystarczającym dla uznania skarżącego za
podatnika podatku akcyzowego było wykazanie, że nabył on olej napędowy, a w poprzednich etapach obrotu podatek
akcyzowy nie został zapłacony. W rozpoznawanej sprawie nie budzi wątpliwości, że zarówno sam skarżący, jak i organy
w ramach przeprowadzonego postępowania nie dysponowały żadnymi dowodami mogącymi nawet pośrednio świadczyć, że
doszło w odniesieniu do zakwestionowanych wyrobów akcyzowych do zapłaty od nich należnego podatku akcyzowego przez
innego podatnika.
W ocenie Sądu trafnie więc przyjęto w zaskarżonej decyzji, że ustalenie faktu, iż
wyroby akcyzowe nie mogły zostać dostarczone przez podmiot widniejący na fakturze jako dostawca, bowiem nie
odzwierciedlają rzeczywistych zdarzeń gospodarczych, zaś paliwo zakupione przez skarżącego rzeczywiście pochodzi z
innego nieznanego źródła, jest równoznaczne ze stwierdzeniem, że nie można ustalić faktu zapłaty akcyzy na innym
(wcześniejszym) etapie obrotu. Zgodnie z prezentowanym na gruncie omawianych przepisów stanowiskiem sądów
administracyjnych, to obowiązkiem podatnika jest wykazanie owego faktu, zwalniającego go od odpowiedzialności
podatkowej.
Malwina Sik
konsultant prawny
aplikant
adwokacki
malwina.sik@isp-modzelewski.pl
tel.
(22) 517 30 67
