3. Nabywanie i odprzedaż wyrobów węglowych uzyskanych przez zebranie rozsypów lub pozostałości węgla z placów składowych i ładunków a podatek akcyzowy.
Dla opodatkowania podatkiem akcyzowym danej czynności czy stanu faktycznego dotyczącego wyrobów węglowych w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 1a ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (dalej: „ustawa o podatku akcyzowym”) konieczne jest zaistnienie okoliczności wymienionej w art. 9a ust. 1 i 2 tej ustawy. W sytuacji, gdy wyroby te zostają pozyskane w wyniku zebrania z placów lub nabrzeży węgla, który uległ rozsypaniu w trakcie czynności przeładunkowych lub pozostał na placu po zakończeniu przeładunku zrealizowanego na zlecenie właściciela tych wyrobów, który zaproponował zleceniobiorcy zatrzymywanie zebranego węgla dla siebie i dokonywanie w charakterze pośredniczącego podmiotu węglowego dalszej sprzedaży pozyskanych wyrobów – otwartą jest kwestia skutków takich działań w zakresie opodatkowania podatkiem akcyzowym. Analogiczna wątpliwość dotyczy następstw w podatku akcyzowym powstania nadwyżek ilościowych na skutek zwiększenia masy węgla w związku absorpcją wilgoci.
Do obu problemów odniósł się Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej o sygn. 0111-KDIB3-3.4013.179.2021.2.PK wydanej w dniu 16 września 2021 r. i aprobującej stanowisko przedstawione przez wnioskującą o wydanie interpretacji Spółkę, która na terenie portu prowadzi działalność gospodarczą m.in. w zakresie przeładunków oraz czynności pomocniczych związanych z przeładunkami towarów masowych (w tym węgla), a jednocześnie, oprócz wskazanej działalności usługowej jako pośredniczący podmiot węglowy prowadzi działalność w zakresie handlu węglem.
W ramach czynności pomocniczych związanych z przeładunkami, Spółka zajmuje się m.in. porządkowaniem placów składowych i nabrzeży po przeładunkach węgla i jest odpowiedzialna za zebranie węgla, który uległ rozsypaniu w trakcie czynności przeładunkowych lub pozostał na placu po zakończeniu przeładunku, a ponieważ czynności te wykonywane są na ogół już po całkowitym zakończeniu przeładunku i zamknięciu przestrzeni ładunkowych statków lub po wyekspediowaniu wagonów, węgiel zebrany przez Spółkę z nabrzeża lub z placu składowego nie jest dołączany do ładunku głównego, zaś właściciel ładunku węgla, z którego następują rozsypy w trakcie przeładunku lub powstają pozostałości na placu składowym, rezygnuje z ich odzyskania, gdyż operacja taka nie ma uzasadnienia ekonomicznego, zatem węgiel należy uznać za porzucony przez pierwotnego właściciela i jego uzyskanie w opisany sposób nie stanowi czynu zabronionego.
W powołanej na wstępie interpretacji Dyrektor KIS zgodził się z oceną przyjętą przez Spółkę, że objęcie w posiadanie węgla zebranego z nabrzeża lub placu, przy braku obowiązku zwrotu tegoż węgla podmiotowi zlecającemu porządkowanie nabrzeża oznacza nabycie przez podmiot pozyskujący tak węgiel prawa do dysponowania nim jak właściciel, w tym do jego dalszej sprzedaży.
Samo nabycie węgla z rozsypów lub pozostałości na placach składowych, poprzez objęcie w posiadanie samoistne tego węgla, nie podlega opodatkowaniu akcyzą, bowiem nie wyczerpuje znamion żadnej z czynności lub zdarzeń opodatkowanych akcyzą odnoszących się do wyrobów węglowych i określonych w art. 9a ust. 1 i 2 ustawy o podatku akcyzowym. Jeśli zaś sprzedaż taka będzie odbywała się na zasadach właściwych dla transakcji wykonywanych przez pośredniczący podmiot węglowy – również co do zasady pozostanie poza zakresem opodatkowania podatkiem akcyzowym.
Drugim źródłem pozyskiwania przez Spółkę dodatkowych ilości węgla jest sytuacja, w której sama Spółka (jako pośredniczący podmiot węglowy) jest właścicielem ładunku węgla zgromadzonego na placu składowym (nabytego celem dalszej sprzedaży). Wzrost wilgotności węgla w okresie składowania przed załadunkiem może powodować, iż po wysłaniu do odbiorcy ładunku węgla o masie przez niego zamówionej (odpowiadającej masie ładunku w dniu rozpoczęcia składowania), Spółce pozostanie jeszcze pewna ilość węgla, której wystąpienie jest skutkiem wzrostu całkowitej masy ładunku składowanego na placu.
Spółka uznała, iż wskazanego zwiększenia masy węgla znajdującego się w jej posiadaniu nie należy postrzegać jako jego nabycia, gdyż jest to ten sam węgiel, który był już uprzednio był własnością Spółki, jedynie uzyskany w wyniku zwiększenia jego wilgotności i masy, a ponieważ sytuacja taka nie została wskazana w katalogu czynności i zdarzeń opodatkowanych akcyzą wymienionych w art. 9a ust. 1 ustawy o podatku akcyzowym, to nie wywołuje skutku w postaci opodatkowaniem akcyzą dodatkowego węgla pozostałego po przeładunku.
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej o sygn. 0111-KDIB3-3.4013.179.2021.2.PK potwierdził zasadność powyższej oceny i ostatecznie skonstatował, że „[…] katalog czynności oraz stanów faktycznych dotyczących wyrobów węglowych, które podlegają opodatkowaniu akcyzą zawarty w art. 9a ust. 1 oraz ust. 2 ustawy nie obejmuje powstania nadwyżek ilościowych na skutek zwiększenia masy węgla w związku absorpcją wilgoci ani uzyskania wyrobów węglowych przez pośredniczący podmiot węglowy poprzez zebranie rozsypanego węgla. Co do zasady bowiem nabycie i posiadanie wyrobów węglowych przez pośredniczący podmiot węglowy, nie stanowi czynności podlegającej opodatkowaniu akcyzą.
Stwierdzić zatem należy, że w opisanym we wniosku zdarzeniu przyszłym, nabycie wyrobów węglowych przez Wnioskodawcę (pośredniczący podmiot węglowy), wskutek zebrania rozsypów lub pozostałości węgla z placów składowych w ramach świadczonych usług porządkowania nabrzeży lub placów, nie będzie stanowiło przedmiotu opodatkowania akcyzą”.
dr Joanna Kiszka
joanna.kiszika@isp-modzelewski.pl
tel. (32) 259 71 50
