2. Należyta staranność i dobra wiara na gruncie podatku akcyzowego.
Czy na gruncie podatku akcyzowego organy podatkowe przed wydaniem decyzji powinny badać istnienie po stronie podatnika dobrej wiary i dochowanie przez niego należytej staranności – podobnie jak ma to miejsce na gruncie podatku od towarów i usług?
W przedmiotowej kwestii wypowiedział się Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gorzowie Wielkopolskim w wyroku z dnia 16 grudnia 2021 r. (I SA/Go 390/20). Jak wskazał Sąd: „W ocenie Sądu organ prawidłowo nie uwzględnił wniosków dowodowych strony skarżącej. Należy nadmienić, iż organ podatkowy jest zobowiązany do zgromadzenia dowodów, ale w takim zakresie, w jakim jest to niezbędne do ustalenia stanu faktycznego. Oznacza to, że jeżeli organ podatkowy, na podstawie zebranych w toku postępowania dowodów, może dokonać niebudzącego wątpliwości ustalenia stanu faktycznego, wówczas dalsze prowadzenie postępowania dowodowego nie jest zasadne. Organy podatkowe nie mają obowiązku dopuszczenia każdego dowodu proponowanego przez stronę, jeżeli dla prawidłowego ustalenia stanu faktycznego adekwatne i wystarczające są inne dowody. Przeprowadzane dowody powinny być przydatne do dokładnego ustalenia stanu faktycznego i mają zbliżać sprawę do jej wyjaśnienia. Istotą ustaleń faktycznych w sprawie nie jest bowiem to czy olej napędowy został dostarczony skarżącemu oraz to kto był rzeczywistym jego dostawcą. Okoliczność nabycia oleju jest bezsporna. Istotne jest natomiast to, że Skarżący nie dysponował dowodami zapłaty podatku akcyzowego (opłaty paliwowej) na wcześniejszych etapach obrotu. Dowodów tych nie dostarczyło także prowadzone w prawidłowych granicach postępowanie podatkowe. Już sama okoliczność, że organ podatkowy, pomimo działań w tym kierunku, nie mógł zapoznać się z dokumentacją rachunkową i podatkową wyżej wspomnianych firm pozwalało przyjąć, że zobowiązania w podatku akcyzowym i opłacie paliwowej nie zostały uregulowane. Dlatego też zgłoszone przez skarżącego wnioski dowodowe, nie zmierzające do wykazania nowych okoliczności w tym zakresie, zasadnie zostały oddalone. Wnioski te w ocenie Sądu miałyby zastosowanie w sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług o czym jest mowa w poniższej części przedmiotowego uzasadnienia.
W skardze skarżący przedstawił szeroki wywód dotyczący podatku od towarów i usług. Nietrafnie, ponieważ postępowanie w rozpoznawanej sprawie dotyczyło opłaty paliwowej stanowiącą konsekwencję powstania zobowiązania podatkowego w podatku akcyzowym.
Przepisy ustawy o podatku akcyzowym abstrahują od takich okoliczności, jak zła czy dobra wiara podatnika lub też zachowanie należytej staranności przez podatnika, w związku z transakcjami nabywania wyrobu akcyzowego, w kontekście podstawy opodatkowania, określonej w art. 8 ust. 2 pkt 4 u.p.a. (por. wyroki NSA z 1 lipca 2014 r. sygn. akt I FSK 1106/13 oraz z 6 kwietnia 2016 r. sygn. akt I GSK 1571/14).
Dlatego też w ocenie Sądu niezasadne są również zarzuty dotyczące tzw. dobrej wiary Skarżącego oraz powoływanie się na treść decyzji wydanych w sprawach prowadzonych przez Dyrektora Izby Administracji Skarbowej. To czy podatnik działał w dobrej wierze jest kwestią mającą znaczenie w postępowaniach dotyczących podatku od towarów i usług. Prawo do odliczenia naliczonego podatku od wartości dodanej oparte jest na innych warunkach. Dobra wiara czy też szczegóły dostawy towaru mają znaczenie w przypadku VAT, a nie w wypadku podatku akcyzowego i opłaty paliwowej, gdzie istotne jest uiszczenie tych należności na wcześniejszych etapach obrotu”.
Reasumując należy uznać, że na gruncie podatku akcyzowego nie funkcjonują instytucje dobrej wiary podatnika jak również należytej staranności, które mają zastosowane na gruncie podatku od towarów i usług. Zatem organy podatkowe w toku postępowań podatkowych w zakresie podatku akcyzowego nie mają obowiązku istnienia po stronie podatnika dobrej wiary czy dochowania przez niego należytej staranności.
Maciej Jendraszczyk
Doradca podatkowy
Nr wpisu 12 238
Konsultant Podatkowy w Oddziale Wielkopolskim
maciej.jendraszczyk@isp-modzelewski.pl
tel. 618483348
