10. Uzyskanie statusu podatnika podatku akcyzowego
Przesłanką uzyskania statusu podatnika podatku akcyzowego jest nabycie lub nawet
posiadanie wyrobów akcyzowych znajdujących się poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy, jeżeli od tych wyrobów
nie została zapłacona akcyza w należnej wysokości, a w wyniku kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego albo
postępowania podatkowego nie ustalono, że podatek został zapłacony.
W wyroku NSA z dnia 22 września 2017 r. (sygn. I GSK 799/17) wskazano, że zgodnie z
art. 8 ust. 2 pkt 4 ustawy o podatku akcyzowym, przedmiotem opodatkowania akcyzą jest również nabycie lub posiadanie
wyrobów akcyzowych znajdujących się poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy, jeżeli od tych wyrobów nie została
zapłacona akcyza w należnej wysokości, a w wyniku kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego albo postępowania
podatkowego nie ustalono, że podatek został zapłacony. Z regulacją tą koresponduje art. 13 ust. 1 pkt 1 ustawy,
stosownie do którego podatnikiem akcyzy jest osoba fizyczna, osoba prawna oraz jednostka organizacyjna niemająca
osobowości prawnej, która dokonuje czynności podlegających opodatkowaniu akcyzą lub wobec której zaistniał stan
faktyczny podlegający opodatkowaniu akcyzą, w tym podmiot nabywający lub posiadający wyroby akcyzowe znajdujące się
poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy, jeżeli od wyrobów tych nie została zapłacona akcyza w należnej wysokości,
a w wyniku kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego albo postępowania podatkowego nie ustalono, że podatek
został zapłacony.
NSA podkreślił, że przesłanką uzyskania statusu podatnika podatku akcyzowego jest
nabycie lub nawet posiadanie wyrobów akcyzowych znajdujących się poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy, jeżeli od
tych wyrobów nie została zapłacona akcyza w należnej wysokości, a w wyniku kontroli podatkowej, postępowania
kontrolnego albo postępowania podatkowego nie ustalono, że podatek został zapłacony. Przepisy te abstrahują od
przyczyn niezapłacenia akcyzy w należnej wysokości, w tym także przez podmiot, który był dostawcą takiego wyrobu.
Nie jest również istotne czy znany jest ten dostawca. Bezwzględnym warunkiem opodatkowania posiadania lub nabycia
wyrobów akcyzowych jest natomiast brak możliwości ustalenia przez organy podatkowe, że akcyza na wcześniejszym
etapie obrotu została uiszczona w prawidłowej wysokości. W tym celu organy podatkowe, przed nałożeniem obowiązku
zapłaty akcyzy na posiadacza czy też nabywcę wyrobów akcyzowych, zobowiązane są przeprowadzić kontrolę podatkową,
postępowanie podatkowe lub kontrolne. W konsekwencji posiadacz lub nabywca wyrobów akcyzowych może zostać
zobowiązany do zapłaty podatku akcyzowego w sytuacji, gdy posiadane lub nabyte przez niego wyroby akcyzowe, nie były
obciążone podatkiem akcyzowym na wcześniejszym etapie obrotu, np. przez producenta, natomiast organy podatkowe nie
były w stanie, w toku stosownej procedury, stwierdzić, że akcyza została zapłacona na wcześniejszym etapie obrotu
tym wyrobem. Co istotne, przyjmuje się, że udowodnienie niewiadomego pochodzenia wyrobu akcyzowego (np. wyrób nabyty
na podstawie „pustych” faktur wystawionych przez fikcyjny podmiot) uprawnia do twierdzenia, że podatek na
wcześniejszym etapie jego sprzedaży nie został ani zadeklarowany, ani określony. W tej sytuacji nie można, że
nieznani kontrahenci uiścili akcyzę na poprzednim etapie obrotu.
Agata Strocka
Konsultant podatkowy
Główny
specjalista w Dziale Audytu
Podatkowego
agata.strocka@isp-modzelewski.pl
tel.:
(22) 517 30 69 30 77
