OPODATKOWANIE AKCYZĄ SAMOCHODÓW OSOBOWYCH
1. Zmiany w samochodzie jako niewpływające na jego klasyfikację dla potrzeb akcyzy
Dnia 30 stycznia 2018 r. Naczelny Sąd Administracyjny w Warszawie wydał wyrok, w
którym zawarł tezę: ?Przejściowe zmiany, które z uwagi na ich zakres i charakter, mają jedynie na celu
dostosowanie pojazdu do indywidualnych potrzeb kolejnych użytkowników pojazdu, nie mogą wpłynąć na klasyfikację
pojazdu, która ma charakter obiektywny, niezależny od woli kolejnych jego użytkowników.?
W stanie prawnym sprawy akcyzie podlegało nabycie wewnątrzwspólnotowe pojazdów
samochodowych i pozostałych pojazdów mechanicznych objętych pozycją CN 8703, przeznaczonych zasadniczo do przewozu
osób, innych niż objętych pozycją 8702, włącznie z samochodami osobowo-towarowymi (kombi) oraz samochodami
wyścigowymi, z wyłączeniem pojazdów samochodowych i pozostałych pojazdów, które nie wymagają rejestracji zgodnie z
przepisami o ruchu drogowym (art. 100 ust. 1 pkt 2 i ust. 4 u.p.a.). Za nabycie wewnątrzwspólnotowe ustawodawca
uznał przemieszczenie wyrobów akcyzowych lub samochodów osobowych z terytorium państwa członkowskiego na terytorium
kraju (art. 2 pkt 9 u.p.a.).
Obowiązek podatkowy w podatku akcyzowym, z tytułu nabycia wewnątrzwspólnotowego
samochodu osobowego niezarejestrowanego wcześniej w kraju zgodnie z przepisami o ruchu drogowym, powstawał z dniem
przemieszczenia samochodu osobowego z terytorium państwa członkowskiego na terytorium kraju – jeżeli nabycie prawa
rozporządzania samochodem osobowym jak właściciel nastąpiło przed przemieszczeniem samochodu na terytorium kraju
(art. 101 ust. 2 pkt 1 u.p.a.).
Zgodnie z art. 3 ust. 1 u.p.a. do celów poboru akcyzy w imporcie oraz w dostawie i
nabyciu wewnątrzwspólnotowym pojazdów miała zastosowanie klasyfikacja wyrobów akcyzowych w układzie odpowiadającym
Scalonej Nomenklaturze (CN), a w konsekwencji – uzupełniająco Not wyjaśniających do HS i CN. Oznacza to, że w
sprawie określenia zobowiązania w podatku akcyzowym z tytułu nabycia wewnątrzwspólnotowego pojazdu organ podatkowy
nie mógł bezwarunkowo kierować się klasyfikacją pojazdu dokonaną na podstawie przepisów prawo o ruch drogowym.
Ustalane w ramach tych przepisów kryteria miały za zadanie zapewnienie bezpieczeństwa w ruchu na drogach, a nie
opodatkowanie wyrobów akcyzowych.
W myśl reguły 1. Ogólnych Reguł Interpretacji Nomenklatury Scalonej (ORINS),
będących elementem załącznika do rozporządzenia Komisji (WE), zmieniającego corocznie załącznik I do rozporządzenia
Rady (EWG) nr 2658/87, dla celów prawnych klasyfikację towarów ustala się zgodnie z brzmieniem pozycji i uwag do
sekcji lub działów, oraz o ile nie są one sprzeczne z treścią powyższych pozycji i uwag, zgodnie z regułami od 2. do
6., według kolejności ich występowania.
Rozpoznanie tej sprawy wymagało odniesienia się do dwóch pozycji CN, tj.:
– 8703,
obejmującej pojazdy samochodowe i pozostałe pojazdy mechaniczne przeznaczone zasadniczo do przewozu osób (inne niż
te objęte pozycją 8702), włącznie z samochodami osobowo-towarowymi (kombi) oraz samochodami wyścigowymi i – 8704,
obejmującej pojazdy mechaniczne do transportu towarów.
Klasyfikacja do tych pozycji została oparta na kryterium zasadniczego przeznaczenia
pojazdu, tj. albo do przewozu osób (pozycja CN 8703), albo do transportu towaru (pozycji CN 8704). Z tego też
względu konieczne było porównanie cech projektowych pojazdu nadanych przez producenta z cechami, jakimi
charakteryzował się ten pojazd w momencie nabycia wewnątrzwspólnotowego oraz uwzględnienia ewentualnych zmian, jakie
zostały dokonane w tym pojeździe na poszczególnych etapach jego użytkowania. Dodatkowo, z uwagi na fakt, że każdy
towar może być zaklasyfikowany tylko do jednej pozycji CN, należało ustalić, która z funkcji przypisywanych
pojazdowi ma charakter dominujący.
Z akt sprawy wynika, że przedmiotowy pojazd został zaprojektowany przez
producenta jako pojazd osobowy, jednobryłowy z możliwością przewozu 9 osób, z przeszklonymi ścianami bocznymi na
całej długości i przeszkloną klapą tylną, posiadający wyposażenie i wygląd kojarzony z pojazdami przystosowanymi do
przewozu osób. Natomiast według oświadczenia firmy A. dokonane w kraju zmiany w pojeździe polegały na demontażu
kraty oddzielającej część bagażową od części osobowej oraz montażu dwóch tylnych rzędów siedzeń z pasami
bezpieczeństwa w oryginalne miejsca kotwiące. Zatem zakres wykonanych w pojeździe tzw. modyfikacji nie miał wpływu
na budowę nadaną mu na etapie produkcji, a tym samym nie utracił on cechy pojazdu przeznaczonego zasadniczo do
przewozu osób.
Skoro pojazd objęty postępowaniem posiadał cechy przypisywane pojazdom z funkcją
osobową, to prawidłowo sąd I instancji uznał, że zaskarżona decyzja została wydana zgodnie z prawem, a tym samym, że
przedmiotem nabycia wewnątrzwspólnotowego był samochód osobowy, a nie jak uznała strona – samochód ciężarowy.
Przejściowe zmiany, z uwagi na ich zakres i charakter, miały jedynie na celu dostosowanie pojazdu do indywidualnych
potrzeb kolejnych użytkowników pojazdu i nie mogły wpłynąć na klasyfikację pojazdu, która ma charakter obiektywny,
niezależny od woli kolejnych jego użytkowników. Tym samym drugorzędne znaczenie miała kategoryzacja pojazdu dokonana
na podstawie przepisów o ruchu drogowym..
Kacper Wolak
Młodszy konsultant
podatkowy
Kacper.wolak@isp-modzelewski.pl
Telefon:
22 517 30 77
