Akcyza i Podatek Akcyzowy – Serwis ISP – Nr. 6/2018

8. Opodatkowanie ubytków i niedoborów

Nie jest uprawnione twierdzenie, że art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku akcyzowym
nie zawiera w swym zakresie niedoborów, skoro po wyprodukowaniu wyrobów akcyzowych w składzie podatkowym powstał już
wobec nich obowiązek podatkowy, także tych, o których mowa w art. 2 ust. 1 pkt 20 lit. a ustawy, nazwanych przez
ustawodawcę ubytkami (art. 8 ust. 3). Nie ma również przepisu, który z zakresu art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy wyłączałby
wyroby, które stały się ubytkami. Do momentu powstania takiego ubytku nie wiadomo też, która część wyrobów stanie
się takim ubytkiem. Zarówno ubytki, jak i niedobory podlegają opodatkowaniu na gruncie ustawy o podatku akcyzowym po
ich powstaniu, różne są jedynie przepisy, które prowadzą do ich opodatkowania.

Tak wskazał NSA w wyroku z dnia 19 marca 2015 r. (I GSK 1940/13), rozstrzygający
sprawę spółki produkującej oleje smarowe w składzie podatkowym (wykonującej czynność podlegająca opodatkowaniu, o
której mowa w art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy).

Sąd w uzasadnieniu podkreślił, że ubytki z art. 8 ust. 3 ustawy stanowią kategorię
prawną, zaś niedobory olejów smarowych są kategorią faktyczną. Ponadto, niedobory mają szeroki zakres: obejmują nie
tylko niedobory w olejach smarowych, czy wyrobach objętych stawką zerową, ale również niedobory powstałe w wyrobach
akcyzowych produkowanych niezgodnie z przepisami – poza składem podatkowym. Dalej wskazano: ?Nie można więc uznać,
że jest to kategoria zdarzeń, których nie obejmuje ustawa o podatku akcyzowym i nie podlegają one opodatkowaniu. Tym
bardziej, że w odniesieniu do tych wyprodukowanych w składzie podatkowym powstał już obowiązek podatkowy, natomiast
w stosunku do tych wyprodukowanych poza składem powstał nie tylko obowiązek podatkowy, ale i zobowiązanie podatkowe,
tylko bowiem w zakresie wyrobów akcyzowych znajdujących się w składzie podatkowym (np. powstałych w wyniku
produkcji) obowiązek podatkowy nie przekształca się w zobowiązanie podatkowe (art. 2 ust. 1 pkt 12 u.p.a.).? Ponadto
NSA stwierdził, że nie ma przepisu, który z zakresu art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy wyłączałby wyroby, które stały się
ubytkami. ?Do momentu powstania takiego ubytku nie wiadomo też, która część wyrobów stanie się takim ubytkiem.
Zarówno ubytki, jak i niedobory podlegają opodatkowaniu na gruncie ustawy o podatku akcyzowym po ich powstaniu,
różne są jedynie przepisy, które prowadzą do ich opodatkowania. W pierwszym przypadku art. 42 ust. 1 pkt 6 w zw. z
art. 45 ust. 1 u.p.a. (ubytki), w drugim zaś art. 42 ust. 1 pkt 3 w zw. z art. 41 ust. 5 i w zw. z art. 45 ust. 1
u.p.a. (niedobory w transporcie) oraz art. 42 ust. 1 pkt 5 w zw. z art. 45 ust. 1 u.p.a. (niedobory powstałe w
trakcie magazynowania).?

Agata Strocka
Konsultant podatkowy
Główny
specjalista

w Dziale Audytu Podatkowego
agata.strocka@isp-modzelewski.pl
tel.:
(22) 517 30 69 30 77