OPODATKOWANIE AKCYZĄ SAMOCHODÓW OSOBOWYCH
1. Niezastosowanie przez organ współczynnika zbywalności przy określaniu wartości rynkowej samochodu osobowego.
Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu w wyroku z dnia 8 lutego 2024 r., sygn.. akt I SA/Wr 766/23 uznał, że stosownie do art. 104 ust. 11 pkt 2 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym, zwana dalej ‘’u.p.a.’’ średnią wartością rynkową samochodu osobowego jest wartość ustalana na podstawie notowanej na rynku krajowym w dniu powstania obowiązku podatkowego średniej ceny zarejestrowanego na terytorium kraju samochodu osobowego tej samej marki, tego samego modelu, rocznika oraz – jeżeli jest to możliwe do ustalenia – z tym samym wyposażeniem i o przybliżonym stanie technicznym. Przepisy ustawy nie dają w ocenie Sądu podstawy, aby określając wysokość podstawy opodatkowania organ podatkowy brał pod rozwagę inne parametry dotyczące samochodu osobowego.
Pogląd ten znajduje wsparcie w licznych wyrokach sądów administracyjnych. Jak wskazał Naczelny Sąd Administracyjny w tezie wyroku z 27 lutego 2019 r., I GSK 9/17 (wyroki sądów administracyjnych publikowane są w CBOSA, tj. Centralnej Bazie Orzeczeń Sądów Administracyjnych na stronie: orzeczenia.nsa.gov.pl) ustawodawca w art. 104 ust. 11 u.p.a. uzależnił ustalenie średniej wartości rynkowej samochodu osobowego od cech pojazdu, można powiedzieć o charakterze technicznym, jego marki, modelu, rocznika, względnie wyposażenia i stanu technicznego, a nie od innych czynników niezwiązanych bezpośrednio z samym pojazdem, oderwanych od jego fizyczności, np. od sposobu nabycia samochodu, czy też możliwości jego sprzedaży. Tak ustalonej wartości samochodu nie można pomniejszać o współczynniki takie jak: współczynnik zbywalności czy współczynnik za indywidualny zakup samochodu. W kwestii pominięcia współczynnika zbywalności podczas ustalania średniej wartości rynkowej samochodu osobowego Naczelny Sąd Administracyjny wypowiadał się również w innych orzeczeniach (wyrok NSA z: 1 marca 2017 r., I GSK 999/15; 1 marca 2017 r., I GSK 1133/15; 29 czerwca 2016 r., I GSK 1857/14; 18 września 2015 r., I FSK 585/15; 3 września 2015 r., I FSK 535/15; 12 kwietnia 2016 r., I GSK 1068/14; 15 marca 2016 r., I GSK 1157/14; 14 listopada 2017 r., I GSK 2011/15; 29 października 2019 r., I GSK 309/17, 9 grudnia 2020 r., I GSK 961/20, 15 grudnia 2020 r., I GSK 1314/20, 4 lutego 2021 r., I GSK 1788/20, z 9 kwietnia 2021 r., I FSK 163/21 i I FSK 164/21; 14 lipca 2022 r., I GSK 2903/18).
Ponadto WSA wskazał, że podatnik ma prawo do wykazania przyczyn uzasadniających podanie podstawy opodatkowania znacznie odbiegającej od średniej wartości rynkowej. Ustawodawca w żaden sposób nie ogranicza przesłanek, które mogą uzasadniać niższą podstawę opodatkowania. Uzasadnieniem takim może być więc nie tylko gorszy stan techniczny czy też uszkodzenia mechaniczne, ale również fakt, że np. samochody osobowe w krajach bardziej rozwiniętych szybciej tracą na wartości niż w Polsce. Należy zweryfikować czy wartość zadeklarowana jest wartością prawdziwą w państwie sprzedaży. Dopiero jeżeli taka analiza doprowadzi do negatywnego rezultatu, uzasadnione i słuszne jest kwestionowanie tak ustalonej podstawy opodatkowania ceny.
Malwina Sik
Adwokat
malwina.sik@isp-modzelewski.pl
tel. 22 517 30 93
