Obowiązek składania deklaracji w sprawie przedpłaty akcyzy został uregulowany w art. 22 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (Dz.U. z 2025 r., poz. 126, dalej jako „ustawa z dnia 6 grudnia 2008 r.”). Przepis ten stanowi, że w przypadku produkcji poza składem podatkowym wyrobów akcyzowych określonych w załączniku nr 2 do ustawy oraz wyrobów akcyzowych innych niż określone w tym załączniku, objętych stawką akcyzy inną niż stawka zerowa, producent jest obowiązany do składania deklaracji w sprawie przedpłaty akcyzy według ustalonego wzoru.
Podstawowym celem wprowadzenia tego obowiązku jest umożliwienie produkcji wyrobów akcyzowych poza składem podatkowym przy jednoczesnym zachowaniu kontroli fiskalnej nad tym procesem. Zgodnie z art. 47 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r., produkcja wyrobów akcyzowych może odbywać się poza składem podatkowym wyłącznie w przypadku zapłacenia przedpłaty akcyzy. Regulacja ta stanowi odstępstwo od zasady, zgodnie z którą produkcja wyrobów akcyzowych powinna się odbywać w składzie podatkowym.
Zakres przedmiotowy obowiązku obejmuje wszystkie napoje alkoholowe w rozumieniu ustawy, do których zgodnie z art. 92 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. zalicza się alkohol etylowy, piwo, wino, napoje fermentowane oraz wyroby pośrednie.
Procedura składania deklaracji AKC-PA została szczegółowo uregulowana w przepisach wykonawczych. Wzór deklaracji w sprawie przedpłaty akcyzy określa rozporządzenie Ministra Finansów z dnia 17 grudnia 2017 r. w sprawie wzorów deklaracji podatkowych w sprawie podatku akcyzowego oraz deklaracji w sprawie przedpłaty podatku akcyzowego (Dz.U. z 2024 r., poz. 1082), obecnie obowiązuje wersja 8 formularza AKC-PA. Kluczową zasadą jest konieczność składania oddzielnej deklaracji AKC-PA dla każdej grupy wyrobów akcyzowych, przy czym w nawiasie należy wpisać odpowiednią literę identyfikującą rodzaj wyrobu. Termin składania deklaracji został określony precyzyjnie – deklarację należy złożyć do ostatniego dnia miesiąca poprzedzającego miesiąc, w którym wyroby akcyzowe zostaną wyprodukowane. Oznacza to, że przedpłata akcyzy ma charakter antycypacyjny, umożliwiając organom skarbowym kontrolę nad planowaną produkcją jeszcze przed jej rozpoczęciem.
Od 1 lipca 2021 r. wprowadzono obowiązek składania deklaracji w akcyzie przez podatników prowadzących działalność gospodarczą wyłącznie za pomocą środków komunikacji elektronicznej poprzez Platformę Usług Elektronicznych Skarbowo-Celnych (PUESC). Wyjątek stanowią osoby fizyczne nieprowadzące działalności gospodarczej, które mogą nadal składać deklaracje w postaci papierowej.
System przedpłaty akcyzy opiera się na mechanizmie zaliczania wpłaconej przedpłaty na poczet akcyzy należnej za miesiąc rozliczeniowy. Zgodnie z art. 22 ust. 2 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r., wpłaconą przedpłatę akcyzy zalicza się na poczet akcyzy należnej za miesiąc rozliczeniowy, a następnie uwzględnia się ją w deklaracji podatkowej, o której mowa w art. 21 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r.
W przypadku gdy wpłacona przedpłata akcyzy jest mniejsza od należnej akcyzy za miesiąc rozliczeniowy, od tej różnicy należne są odsetki jak od zaległości podatkowej, za okres od ostatniego dnia miesiąca poprzedzającego miesiąc produkcji do dnia zapłaty należnej akcyzy. W sytuacji odwrotnej, gdy wpłacona przedpłata przewyższa należną akcyzę, nadwyżkę można rozliczyć przy przedpłatach za następne okresy rozliczeniowe, pod warunkiem braku zaległości podatkowych.
Gabriela Korycińska
aplikant adwokacki
gabriela.korycinska@isp-modzelewski.pl
22 517 30 60 (wew. 277)
Skontaktujemy się z Tobą w najbliższym dniu roboczym aby porozmawiać o Twoich potrzebach i dopasować do nich naszą ofertę.
Jest to elektroniczny tygodnik podatkowy, udostępniany Subskrybentom w każdy poniedziałek w formie newslettera.