Akcyza i Podatek Akcyzowy – Serwis ISP – Nr. 80/2025
TEKST PROF. WITOLDA MODZELEWSKIEGO
Dylematy fakturowe roku 2026: usamodzielnienie faktur handlowych.
W przyszłym roku czeka nas, w tym podatników akcyzy, rewolucja fakturowa, Część podatników interesuje się zmianami w przepisach dotyczących tego podatku (niestety jest ich coraz mniej), z niepokojem oczekując wejścia w życie zmian, które wprowadzą zmodyfikowany już dwukrotnie obowiązek wystawiania faktur ustrukturyzowanych. W powszechnej opinii ta postać faktury VAT nie nadaje się do roli dokumentu handlowego, którym jest od ponad 30 lat. Co do zasady raczej wszyscy zgodzą się, aby „otrzymanie” tego dokumentu przy pomocy KSeF (czyli z dniem jej wystawienia) rodziło jakiekolwiek skutki cywilnoprawne. I to z wielu powodów, bo owe „otrzymanie” jest wyłącznie fikcją prawnopodatkową i nie może ze względów obiektywnych być utożsamiane ze zaznajomieniem się kontrahenta z tym dokumentem, bo przecież adresat tej faktury nie może odmówić jej „otrzymania” przy pomocy KSeF oraz odesłać otrzymanego dokumentu w przypadku, gdy go nie akceptujemy. Nieco optymizmu niesie ze sobą informacja, że wystawienie faktury w tradycyjnej postaci w miejsce faktur ustrukturyzowanych w przyszłym roku nie będzie rodzić jakichkolwiek skutków represyjnych dla wystawcy i nabywcy; będzie to faktura VAT, co prawda wadliwa co do postaci, ale wywołująca wszystkie skutki prawnopodatkowe, a przede wszystkim nabywca będzie na jej podstawie mieć prawo do odliczenia. Potwierdzają ten pogląd również interpretacje urzędowe Szefa KIS-u.
Jaki jest z tego wniosek? W roku 2026 można będzie zachować dotychczasowy model fakturowania, który kształtował się przez miesiące 30 lat, a strony będą mogły wybrać, czy faktura jako dokument handlowy:
- Będzie mieć formę tradycyjną i nie będzie w ogóle wystawiana faktura ustrukturyzowana, lub
- obecna faktura VAT zostanie zastąpiona fakturą handlową, a obok tego będzie wystawiona faktura ustrukturyzowana jako dokument techniczno-podatkowy, która nie będzie mieć znaczenia handlowego, lub
- faktura ustrukturyzowana będzie jednocześnie dokumentem handlowym.
Podatnicy najczęściej będą naraz stosować wszystkie powyższe metody, a decydującą rolę będą mieli kontrahenci: mogą przecież zażądać określonego sposobu dokumentowania sprzedaży bez użycia faktur VAT wtedy, gdy nie są im do czegokolwiek potrzebne. Dotyczy to zwłaszcza podmiotów zagranicznych (ale nie tylko). Karierę zrobi prawdopodobnie przypadek wymieniony w pkt 2), gdyż faktura VAT w formie ustrukturyzowanej nie będzie zawierać obiektywnie wielu informacji bezsensownych, reklamowych i marketingowych, które są dziś treścią faktur VAT. Mówiąc najprościej: obecna forma faktury VAT stanie się fakturą handlową, a faktura ustrukturyzowana będzie tylko techniczno-podatkowym dokumentem wystawionym wyłącznie dla potrzeb tego podatku.
Czy w związku z tym pojawi się faktura handlowa korygująca? Oczywiście, zwłaszcza że dziś już są np. pod postacią korygujących faktur proforma. Korekta faktur handlowych może być dokonana w dowolnej formie i jej wystawienie oraz doręczenie nabywcy będzie wywoływać skutki cywilnoprawne, rachunkowe oraz rozliczeniowe
prof. dr hab. Witold Modzelewski
