Kasowa metoda ustalania przychodu w podatku dochodowym od osób fizycznych – zmiany od dnia 1 stycznia 2024 r.

W ustawie z dnia 27 września 2024 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz niektórych innych ustaw (Dz.U. 2024, poz. 1593) prawodawca wprowadził możliwość rozliczania przychodów metodą kasową. Rozwiązanie kierowane jest do podatników osiągających przychody z działalności gospodarczej prowadzonej samodzielnie, co oznacza, że z rozwiązania nie będą mogły skorzystać osoby prowadzące działalność gospodarczą np. w formie spółki cywilnej czy jawnej.

1. Obecny stan prawny

 

W obowiązującym stanie prawnym na gruncie ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: „ustawa z dnia 26 lipca 1991 r.”) zasadą jest memoriałowy sposób ustalania przychodów z działalności gospodarczej. Oznacza to, że przychodem są kwoty należne, choćby nie zostały faktycznie otrzymane, po wyłączeniu wartości zwróconych towarów, udzielonych bonifikat i skont. Dla przedsiębiorcy przychód z działalności gospodarczej powstaje więc w dacie wystawienia faktury, wykonania usługi lub wydania towaru, niezależnie od tego, czy przedsiębiorca otrzymał należną mu zapłatę. Niektóre rodzaje przychodów osiąganych przez przedsiębiorców są ustalane kasowo.

 

 

2. Zmiany wchodzące w życie z dniem 1 stycznia 2025 r.

 

Rozwiązanie będą mogli stosować podatnicy rozpoczynający prowadzenie działalności gospodarczej dla przychodów z tej działalności osiągniętych w roku jej rozpoczęcia. Podatnicy, którzy w roku podatkowym rozpoczęli prowadzenie samodzielnie działalności gospodarczej, a jednocześnie w poprzednim roku podatkowym prowadzili samodzielnie działalność gospodarczą będą mogli korzystać z kasowego PIT, jeżeli ich przychody z tej działalności w poprzednim roku podatkowym nie przekroczyły limitu w kwocie 1 mln zł.

Dla możliwości skorzystania z omawianego rozwiązania konieczne jest łączne spełnienie trzech przesłanek:

1) przychody z prowadzonej samodzielnie działalności gospodarczej w roku bezpośrednio poprzedzającym rok podatkowy nie przekroczyły kwoty 1 mln zł, przy czym w przypadku przedsiębiorstwa w spadku w przychodach uwzględnia się również przychody z działalności gospodarczej prowadzonej samodzielnie przez zmarłego przedsiębiorcę;

2) w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą nie prowadzi się ksiąg rachunkowych;

3) złożone zostanie właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego sporządzone na piśmie oświadczenie o wyborze metody kasowej rozliczania przychodów w terminie do dnia 20 lutego roku podatkowego, zaś w przypadku podatnika rozpoczynającego prowadzenie działalności gospodarczej w trakcie roku podatkowego – w terminie do 20. dnia miesiąca, a jeżeli rozpoczęcie działalności gospodarczej nastąpiło w grudniu roku podatkowego – w terminie do końca roku podatkowego.

W przypadku metody kasowej rozliczania przychodów za datę powstania przychodu uważa się dzień uregulowania należności, nie późniejszy niż dzień upływu 2 lat, licząc od dnia wystawienia faktury, albo likwidacji działalności gospodarczej. Metoda kasowa rozliczania przychodów ma zastosowanie wyłącznie do przychodów, które wynikają z transakcji między podatnikiem a przedsiębiorcą w rozumieniu ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców oraz są udokumentowane fakturami wystawionymi w terminach określonych zgodnie z odrębnymi przepisami.

W przypadku wyboru metody kasowej rozliczania przychodów podatnik jest obowiązany stosować tę metodę przez cały rok podatkowy.

 

Przepisy dotyczące kasowego PIT wejdą w życie z dniem 1 stycznia 2025 r.

 

Omawiane rozwiązanie może przynieść korzystny skutek dla podatników, ponieważ będą oni mogli zapłacić podatek dopiero wtedy, gdy sami otrzymają zapłatę od kontrahenta. Należy jednak wskazać, iż rozwiązanie stanowi kolejny sposób opodatkowania podatkiem dochodowym działalności gospodarczej (obok skali podatkowej, podatku liniowego i ryczałtu). Metoda kasowa będzie wiązała się z nieregularnością rozliczeń oraz koniecznością monitorowania terminów płatności od kontrahentów.