1. Zagadnienia wstępne

 

Uwagi wstępne. Projekt ustawy o zmianie ustawy o podataku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw[1] ma wprowadzić szereg zmian w ustawie z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa, ustawie z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców oraz w ustawie z dnia 9 listopada 2018 r. o elektronicznym fakturowaniu w zamówieniach publicznych, koncesjach na roboty budowlane lub usługi oraz partnerstwie publiczno-prywatnym. W ramach projektowanych zmian wdrożony ma zostać Krajowy System e-Faktur (dalej: „KSeF”).

 

Decyzja wykonawcza Rady UE. Polska na mocy decyzji wykonawczej Rady (UE) 2022/1003 z dnia 17 czerwca 2022 r. upoważniona została do stosowania szczególnego środka stanowiącego odstępstwo od art. 218, 226 i 232 Dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej. W konsekwencji w Polsce możliwe stało się wprowadzenie obowiązkowego fakturowania elektronicznego w odniesieniu do wszystkich transakcji dokonywanych przez podatników, które wymagają wystawienia faktury.

Rada UE w decyzji z dnia 17 czerwca 2022 r. zdecydowała, że wszyscy podatnicy mający siedzibę na terytorium Polski i wystawiający faktury zgodnie z przepisami ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej: „ustawa”) będą zobowiązani do wystawiania ich w ustrukturyzowanej formie i przesyłania do KSeF, skąd, z kolei, odbiorcy będą je pobierać. W decyzji wykonawczej zaznaczono, że KSeF nie powinien naruszać prawa do otrzymywania faktur papierowych w przypadku transakcji wewnątrzwspólnotowych.

Z decyzji z dnia 17 czerwca 2022 r. wynika, że w przypadku podatników mających siedzibę na terytorium Polski w ramach odstępstwa od art. 218 dyrektywy 2006/112/WE upoważniono Polskę do akceptowania wyłącznie tych faktur, które zostały wystawione w postaci dokumentów lub not w formie elektronicznej. Ponadto w drodze odstępstwa od art. 232 dyrektywy 2006/112/WE upoważniono Polskę do postanowienia, że stosowanie faktur elektronicznych wystawianych na terytorium Polski nie jest uzależnione od akceptacji odbiorcy.

 

2. Zmiany w ustawie z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług

 

Zmiany w nazewnictwie. W projekcie zaproponowano zmianę definicji faktury ustrukturyzowanej z art. 2 w pkt 32a ustawy – doprecyzowano, że faktura ustrukturyzowana jest fakturą wystawianą w postaci elektronicznej.

 

Korekty zmniejszające wartość podatku należnego. Z uwagi na obowiązek stosowania KSeF przez większość podatników wprowadzona ma zostać zasada, zgodnie z którą po stronie podatku należnego obniżenia podstawy opodatkowania będzie dokonywać się za okres rozliczeniowy, w którym podatnik wystawił ustrukturyzowaną e-fakturę korygującą. Podatnicy wystawiający e-faktury korygujące we wskazany sposób nie będą obowiązani do posiadania dokumentacji potwierdzającej uzgodnienie z nabywcą towaru lub usługobiorcą, warunków obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy towarów lub świadczenia usług określonych w tej e-fakturze oraz potwierdzającej, że warunki te zostały spełnione.

W przypadku faktury korygującej wystawianej poza KSeF w postaci papierowej lub elektronicznej, w przypadkach dla których przepisy będą umożliwiały wystawianie takich faktur, którą zmniejszono podstawę opodatkowania i podatek należny, moment rozliczenia podatku od towarów i usług (dalej: „podatek”) będzie realizowany zgodnie z zasadami obowiązującymi przed wprowadzeniem obligatoryjnego KSeF. Podatnik, który wystawił fakturę korygującą w postaci dokumentu innego niż e-faktura korygująca będzie mógł dokonać rozliczenia podatku w okresie, w którym wystawił taką fakturę korygującą, jednak pod warunkiem, że z posiadanej przez tego podatnika dokumentacji będzie wynikać, że uzgodnił on z nabywcą towaru lub usługobiorcą warunki obniżenia podstawy opodatkowania dla dostawy towarów lub świadczenia usług określone w fakturze korygującej oraz że warunki te zostały spełnione a faktura ta jest zgodna z posiadaną dokumentacją.

 

Korekty zmniejszające wartość podatku naliczonego. Wskutek zmian proponowanych w art. 86 ustawy nabywca ma być obowiązany do skorygowania podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym otrzymał ustrukturyzowaną fakturę korygującą. W ten sposób zapewniona zostać ma neutralność rozliczenia podatku po stronie sprzedawcy i nabywcy.

Jednocześnie zachowana zostanie zasada, zgodnie z którą jeżeli podatnik nie obniżył kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego określonego w e-fakturze, której korekta dotyczy, a prawo do takiego obniżenia mu przysługuje, zmniejszenie kwoty podatku naliczonego uwzględnia się w rozliczeniu za okres, w którym podatnik dokonuje tego obniżenia.

W przypadku faktur korygujących, które zostały wystawione w postaci papierowej lub elektronicznej, nabywca będzie rozliczać podatek zgodnie z zasadami obowiązującymi przed wprowadzeniem obligatoryjnego e-fakturowania. Zatem nabywca będzie mieć obowiązek zmniejszenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres w którym warunki obniżenia podstawy opodatkowania lub kwoty podatku wykazanego na fakturze zostały ze sprzedawcą  uzgodnione i spełnione. W sytuacji gdy warunki obniżenia podstawy opodatkowania lub kwoty podatku na fakturze zostały spełnione po upływie okresu rozliczeniowego, w którym zostały uzgodnione, nabywca jest zobowiązany do zmniejszenia kwoty podatku naliczonego
w rozliczeniu za okres, w którym te warunki zostały spełnione.

 

Likwidacja 60 – dniowego zwrotu VAT. W świetle projektowanych zmian w art. 87 ustawy skrócony ma zostać termin zwrotu różnicy podatku (kiedy kwota podatku naliczonego w okresie rozliczeniowym przewyższa kwotę podatku należnego) z 60 na 40 dni. Jednocześnie zaproponowano dostosowanie zasad doręczeń umożliwiających efektywne stosowanie przepisów w zakresie zwrotu podatku przez organy podatkowe. Projektodawca zaproponował wprowadzenie do ustawy zasad doręczenia postanowień o przedłużeniu terminu zwrotu analogicznych jak dla zasad zwrotu podatku w terminie 15-dniowym dla tzw. podatników bezgotówkowych.

Projektowana zmiana ma na celu zapewnić możliwość skutecznego wniesienia zażalenia na postanowienie o przedłużeniu 40-dniowego terminu zwrotu VAT niezależnie od trybu jego doręczenia oraz okoliczności czy postanowienie zostało następnie przez niego podjęte albo odebrane.

W ramach projektowanego przepisu art. 87 ust. 6j ustawy wprowadzona ma zostać szczególna zasada doręczania postanowień o przedłużeniu terminu 40-dniowego zwrotu podatku. Przewiduje się fikcję doręczenia w przypadku gdy postanowienie nie zostanie podjęte albo odebrane w terminie 4 dni od dnia:

1. rozpoczęcia przechowywania pisma w placówce pocztowej,
2. złożenia pisma w urzędzie gminy (miasta),
3. wpłynięcia tego postanowienia albo tej decyzji na adres do doręczeń elektronicznych.

 

Projektodawca zakłada odrębny termin wniesienia zażalenia w przypadkach doręczeń na zasadach określonych w art. 87 ust. 6j-6l ustawy. Jeżeli zatem postanowienie o przedłużeniu 40-dniowego terminu zwrotu VAT zostałoby doręczone,  zażalenie wnosi się w terminie 17 dni od dnia tego doręczenia.

 

Zmiany w tzw. białej liście podatników. Proponuje się wprowadzenie do ustawy art. 96b ust. 4a ustawy, w świetle którego wykaz podatników zawierać będzie informację o obowiązku podmiotu do wystawiania faktur przy użyciu KSeF albo o braku takiego obowiązku. Wykaz podmiotów będzie zawierał dodatkowo informację o obowiązku podmiotu do wystawiania faktur przy użyciu KSeF albo o braku takiego obowiązku. Podatnicy będą mogli sprawdzić, czy ich kontrahent jest zobligowany do wystawiania e-faktur, a tym samym do otrzymywania tych faktur przy zastosowaniu tego systemu.

 

Odstąpienie od obowiązku wystawiania faktury zaliczkowej. W obowiązującym stanie prawnym podatnik jest obowiązany wystawić fakturę zaliczkową, o której mowa w art. 106b ust. 1 pkt 4 ustawy. Projektodawca zaproponował fakultatywne rozwiązanie pozwalające na odstąpienie od obowiązku wystawiania faktury zaliczkowej, jeżeli podatnik otrzyma całość lub część zapłaty z tytułu tej czynności, w tym samym miesiącu, w którym dokonał tej czynności. Regulacja wynikająca z zapisów projektowanego art. 106b ust. 1a ustawy dotyczy przypadków otrzymania zaliczki w tym samym miesiącu, w którym dokonano czynności związanych z tą zapłatą, jeśli termin wystawienia faktury jest określany na ogólnych zasadach tj.: nie później niż 15. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano czynności (otrzymano całość lub część zapłaty od nabywcy). W projektowanym art. 106b ust. 1b ustawy z dnia 11 marca 2004 r. wykluczono zastosowanie proponowanego uproszczenia wynikającego z ust. 1a w przypadkach wynikających z regulacji zawartych w art. 106i ust. 3–8 ww. ustawy, dotyczących szczególnych terminów wystawiania faktur.

 

Numery identyfikujące w KSeF. W ramach zmiany zaproponowanej w art. 106f ust. 3 ustawy wprowadzona ma zostać regulacja, w świetle której gdy faktura nie obejmuje całej zapłaty, na fakturze wystawianej po wydaniu towaru lub wykonaniu usługi, w przypadku wystawienia e-faktury powinna ona zawierać numery identyfikujące te faktury w KSeF. Natomiast w przypadku innych faktur niż e-faktury powinna ona zawierać numery faktur wystawionych przed wydaniem towaru lub wykonaniem usługi. W art. 106f ust. 4 ustawy proponuje się, że w przypadku gdy wystawiono więcej niż jedną fakturę dokumentującą otrzymanie części zapłaty, a faktury te obejmują łącznie całą zapłatę, ostatnia z tych faktur powinna zawierać również numery identyfikujące poprzednie faktury w KSeF, a w przypadku faktur innych niż e-faktury numery poprzednich faktur.

W związku z wprowadzaniem takiego rozwiązania rozdzielono wymogi dla faktur „zwykłych” tj. papierowych i elektronicznych, od wymogów dla e-faktur. Nie będzie dodatkowych,
z punktu widzenia podatnika zbędnych obowiązków, dla faktur „zwykłych”, ani też wymaganych dodatkowych danych dla e-faktur, które z analitycznego punktu widzenia
są nadmiarowe. Dla e-faktur będzie obowiązek podania tylko numeru KSeF – jest on istotny ze względu na walory analityczne i bezbłędne wiązanie ich z fakturami poprzedzającymi wystawienie faktury ostatecznej.

 

Obowiązek wystawiania faktur przy użyciu KSeF. W art. 106ga ust. 1 projektowanej ustawy przyjęto zasadę, że podatnicy są obowiązani wystawiać wszystkie faktury przy użyciu KSeF (z wyłączeniem wyjątków przewidzianych w następnym ustępie – ust. 2 oraz w przepisach wykonawczych wydanych na podstawie dodawanej delegacji art. 106s). Jednocześnie w ust. 5 wskazano, że poza określonymi wcześniej wyjątkami, za fakturę nie uznaje się dokumentów wystawionych z pominięciem KSeF.

Na wstępie wskazano, że Polska została upoważniona w przypadku podatników mających siedzibę na terytorium Polski do akceptowania wyłącznie faktur elektronicznych. Polska wdraża to rozwiązanie poprzez wprowadzenie obowiązku wystawiania faktur przy użyciu KSeF. Oznacza to, że dotychczasowy obowiązek wystawiania faktur z tytułu czynności określonych w ustawie ma być realizowany wyłącznie przy użyciu tego systemu (za wyjątkami wyraźnie określonymi w przepisach). Co do zasady fakturą zatem będzie wyłącznie faktura ustrukturyzowana wystawiona przy użyciu KSeF wraz z przydzielonym numerem identyfikującym tę fakturę w tym systemie. Dokument wystawiony w innej postaci nie będzie uznawany za fakturę. Prawodawca przewiduje wprowadzenie szeregi środków upraszczających podatnikom wypełnianie ich obowiązków, np. przechowywanie i archiwizacja faktur świadczona przez administrację oraz automatyzacja procesów księgowych. Co do zasady jedynie e-faktura wystawiona przez korzystanie z KSeF będzie uznawana za fakturę.

 

Faktury wystawiane przez podatnika nieposiadającego siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju. W projektowanym art. 106ga ust. 2 ustawy zaproponowano wyjątki od zasady ogólnej
z ust. 1  i wprost wskazano na faktury, które nie podlegają takiemu obowiązkowi. Obowiązek wystawiania faktur ustrukturyzowanych nie będzie dotyczył faktur wystawianych przez podatnika nieposiadającego siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju; do faktur wystawianych przez podatnika korzystającego z procedur szczególnych; w okresie awarii KSeF określonej
w komunikacie lub w przypadku braku możliwości korzystania z systemu w sytuacji kryzysowej.

W przypadkach, gdy podatnik nie ma obowiązku korzystania z KSeF przy wystawianiu e-faktur (z wyjątkiem wystawiania faktur w okresie awarii KSeF), faktury te wystawia się w postaci papierowej lub elektronicznej i udostępnia się je w sposób uzgodniony z odbiorcą. W efekcie, w przypadku, gdy podatnik nie ma obowiązku wystawiania faktur w KSeF będzie ona udostępniana nabywcy w dowolnej postaci, w uzgodniony z nim sposób. Przykładowo oznacza to, że podmioty nieposiadające w Polsce siedziby ani stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej, które nie zdecydują się na korzystanie z KSeF wystawiając fakturę (może to być zarówno faktura w postaci papierowej jak i elektronicznej) powinny uzgodnić z nabywcą formę przekazania takiej faktury. Co nie oznacza nałożenia na te podmioty zwiększenia obowiązku względem dotychczasowego wymogu akceptacji faktury. 

E-faktury wystawiane na rzecz konsumentów, również będą mogły być dodatkowo przekazywane w sposób uzgodniony z nabywcą i będą odpowiednio oznaczone kodem weryfikującym. Konsumenci będą mieli również możliwość pobrania e-faktury w KSeF za pośrednictwem „anonimowego” dostępu, w tym również za pomocą dedykowanej aplikacji do wystawiania faktur. Dopuszczono jednak fakultatywną możliwość wystawiania e-faktur przez podatników nieposiadających siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, z wyłączeniem podatników korzystających z procedur szczególnych.

 

Zasady wystawiania i otrzymywania faktur przy użyciu KSeF. W art. 106gb ust. 3 ustawy proponuje się wskazanie, iż dostęp do e-faktury jest możliwy bez konieczności uwierzytelniania w KSeF – po podaniu wskazanych w rozporządzeniu wykonawczym do ustawy, danych e-faktury (tzw. dostęp anonimowy).

W przypadkach wymienionych w art. 106gb ust. 4 ustawy, gdy:

1. miejscem świadczenia jest terytorium państwa członkowskiego inne niż terytorium kraju lub terytorium państwa trzeciego, lub
2. odbiorcą faktury jest podmiot nieposiadający siedziby działalności gospodarczej lub stałego miejsca prowadzenia działalności gospodarczej na terytorium kraju, lub
3. odbiorca faktury nie jest obowiązany do korzystania z KSeF,

– e-faktura będzie udostępniana odbiorcy w dowolnej postaci, w uzgodniony z nim sposób.

 

Użycie faktury ustrukturyzowanej poza KSeF. Na mocy projektowanej ustawy w przypadku użycia faktury ustrukturyzowanej poza KSeF podatnik będzie obowiązany do oznaczenia tej faktury w sposób umożliwiający weryfikację wskazanych w niej danych. Sposób oznaczania e-faktury ma zostać uregulowany w rozporządzeniu wykonawczym do ustawy. Podatnik będzie zobowiązany każdą e-fakturę, w momencie jej wizualizacji, oznaczać kodem weryfikującym. Natomiast KSeF zapewnić ma funkcjonalność umożliwiającą, poprzez ten kod, weryfikację czy dana faktura została wystawiona w KSeF oraz czy dane w niej zawarte są poprawne. Podatnik oznaczać będzie każdą zwizualizowaną fakturę np. w formacie pdf lub w postaci papierowej kodem weryfikującym.

Oznaczenie e-faktury kodem weryfikującym w formie kodu QR, powinno następować każdorazowo po zwizualizowaniu jej w programach komercyjnych lub bezpłatnych narzędziach, które udostępni Ministerstwo Finansów. Po zeskanowaniu QR kodu możliwe będzie zweryfikowanie zgodności faktury z jej oryginalnymi danymi zawartymi w KSeF. Po zeskanowaniu kodu QR nastąpi odczyt informacji zawartych w kodzie i zostaną wyświetlone dane identyfikujące tę fakturę z informacją z KSeF o ich poprawności.

 

Platforma PEPPOL. W art. 106gb ust. 6 ustawy zaproponowano wprowadzenie regulacji zapewniającej współdziałanie systemu fakturowania w KSeF oraz fakturowania w zamówieniach publicznych poprzez platformę PEPPOL. Proponowane rozwiązanie oznacza, że ustrukturyzowaną fakturę elektroniczną spełniającą określone wymagania po jej przesłaniu do KSeF i przydzieleniu numeru identyfikującego fakturę w tym systemie – uznaje się za fakturę ustrukturyzowaną. Faktura ta wraz z numerem KSeF będzie mogła zostać przesłana przy użyciu platformy PEF do odbiorcy faktury. Faktura ta będzie dostępna również w KSeF i ma być przechowywana w tym systemie.

 

Obowiązek dołączenia paragonu do faktury. Zgodnie z projektowanym brzmieniem przepisu art. 106h ust. 1 ustawy, w przypadku gdy faktura dotyczy sprzedaży zaewidencjonowanej przy zastosowaniu kasy rejestrującej, podatnik zostawia w dokumentacji:

1. paragon fiskalny w postaci papierowej dotyczący tej sprzedaży albo
2. numer dokumentu oraz numer unikatowy kasy rejestrującej zawarte na paragonie fiskalnym w postaci elektronicznej

– z danymi identyfikującymi tę fakturę.

Rozwiązanie to ma charakter dostosowujący do e-fakturowania sposób dokumentowania transakcji zaewidencjonowanych na kasach rejestrujących. Jednocześnie zaproponowany przepis ma uniwersalne zastosowanie zarówno do paragonów papierowych, jak i elektronicznych, które będą miały z upływem czasu coraz szersze zastosowanie w obrocie detalicznym. Ponadto proponuje się uchylenie ust. 2 – 4. Zmiany te mają charakter dostosowujący do e-fakturowania.

 

Termin wystawienia faktury. Zgodnie z projektowaną treścią art. 106i ust. 7 ustawy, faktury dotyczące dostawy towarów i świadczenia usług, o których mowa w art. 19a ust. 5 pkt 4 nie będą mogły być wystawiane wcześniej niż 60 dnia przed:

1)dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi, lub

2)otrzymaniem, przed dokonaniem dostawy towaru lub wykonaniem usługi, całości lub części zapłaty.

Natomiast zgodnie z projektowanym brzmieniem art. 106i ust. 8 ustawy, przepis ust. 7 pkt 1 nie będzie miał zastosowania jeżeli faktura zawiera informację jakiego okresu rozliczeniowego dotyczy. Przepis ten ogranicza możliwość stosowania wcześniejszego terminu na wystawienie faktury tylko do przypadków m.in. takich jak: wystawienie faktury z tytułu dostaw energii elektrycznej, świadczenia usług telekomunikacyjnych, najmu, dzierżawy, leasingu lub usług o podobnym charakterze. Wprowadzone ograniczenie ma na celu uprościć transakcje dokonywane przy użyciu KSeF, jednocześnie poprawić jakość analiz dokonywanych przez administrację podatkową. Z drugiej strony łatwość dostępu do e-faktur w KSeF, w czasie rzeczywistym spowoduje, że faktury wystawione przed faktycznym dokonaniem transakcji staną się nieistotne i zbędne.

 

Zmiana przepisów dotyczących faktur korygujących. Projektowane brzmienie art. 106j ust. 2 pkt 2a ustawy wynika z potrzeby dostosowania pkt 2a do zmian wprowadzonych ustawą zmieniającą. Zgodnie z projektowanym brzmieniem art. 106j ust. 2 pkt 2a ustawy e-faktura korygująca powinna zawierać numer identyfikujący w KSeF fakturę, której dotyczy faktura korygująca. Wymóg ten nie dotyczy przypadków, gdy faktura korygowana nie posiada tego numeru. Wskazana zasada będzie miała również zastosowanie do faktury wystawionej przez podmiot nieposiadający siedziby działalności gospodarczej w Polsce, w przypadku gdy pierwotną fakturę wystawiono w KSeF. Takie podejście nie narusza zakresu odstępstwa udzielonego Polsce na mocy decyzji derogacyjnej w zakresie e-fakturowania i wpisuje się w następstwa działań biznesowych podmiotu, który dobrowolnie zgodził się na wystawienie faktury pierwotnej w KSeF.

Projektowane ust. 5-6 w art. 106j ustawy wprowadzają nowe zasady dotyczące faktur korygujących, wystawianych przez nabywców w KSeF w postaci propozycji faktury korygującej. Będzie to nowa funkcjonalność polegająca na proponowaniu sprzedawcy faktury korygującej dotyczącej elementów faktury pierwotnej (z wyłączeniem numeru NIP). Propozycja faktury korygującej zostanie oznaczona odrębnym numerem systemowym, innym niż numer KSeF – aby rozróżnić przesyłane dokumenty (numer KSeF potwierdza wprowadzenie faktury do obrotu prawnego) – numer ten byłby widoczny na UPO nabywcy. Tak jak w przypadku standardowej faktury korygującej istniałaby konieczność podania numeru KSeF faktury korygowanej. Propozycja korekty nie będzie wywoływała skutków prawnych dla wystawcy oraz nabywcy – nie byłaby wprowadzona do obrotu prawnego, do czasu oznaczenia numerem identyfikującym tę fakturę w KSeF. Taki dokument pozostaje w KSeF ze statusem „niezaakceptowana”. Po akceptacji sprzedawcy dokument ten uzyskuje numer identyfikujący fakturę korygującą w KSeF. Z chwilą nadania numeru KSeF identyfikującym wystawioną e-fakturę korygującą dokument ten staje się pełnoprawną e-fakturą korygującą. Faktyczne wystawienie dotychczasowo rozumianej noty korygującej w KSeF następuje zatem przez wystawcę – mimo, że jest wyłącznie czynnością zaakceptowania propozycji faktury korygującej przesłanej w systemie przez nabywcę. Utrzymanie możliwości wystawiania e-faktur korygujących w KSeF (opartych na fikcji prawnej wystawienia noty korygującej przez nabywcę) jest rozwiązaniem, które wychodzi naprzeciw oczekiwaniom przedsiębiorców utrzymując ułatwienie korygowania danych na fakturze przez nabywców. Zgodnie z dodawanym ust. 6 propozycja faktury korygującej zawiera dane przewidziane odpowiednio dla faktury korygującej.

 

Noty korygujące. Zgodnie z projektowanym brzmieniem art. 106k ust. 1 ustawy nabywca towaru lub usługi, który otrzymał fakturę inną niż e-faktura, a faktura ta zawiera pomyłki (z wyłączeniem pomyłek w zakresie danych określonych w art. 106e ust. 1 pkt 8-15), podatnik może wystawić notę korygującą.

Jak wynika z tego przepisu podatnik będzie mógł wystawić notę korygującą tylko do faktury wystawionej poza KSeF. Takie sytuacje będą miały charakter marginalny i będą miały zastosowanie tylko wtedy gdy nie ma obowiązku wystawiania faktur w KSeF. Będą to noty korygujące „standardowe”, które muszą być zaakceptowane przez wystawcę faktury pierwotnej. Przepisów o nocie korygującej nie stosuje się do faktur wystawianych w okresie awarii KSeF.

 

Autentyczność pochodzenia, integralności treści i czytelności faktury. Projektowana treść art. 106m ust. 1 ustawy ustanawia zasadę ogólną, że autentyczność pochodzenia, integralność treści oraz czytelność faktury ustrukturyzowanej jest zapewniona przez KSeF. Podatnik dzięki takiej funkcjonalności będzie pewien, że faktury, które otrzymał w KSeF są wystawione przez właściwy podmiot. Integralność treści faktur i jej czytelność zapewnia jednolita struktura tych faktury w KSeF. W art. 106m ustawy dodano ust. 1a stanowiący, że w przypadku faktur innych niż ustrukturyzowane podatnik sam określa autentyczność pochodzenia, integralność treści oraz czytelność faktury w sposób przez siebie wybrany. Pozostałe zmiany mają charakter kosmetyczny, tj. w ust. 4 zmiana ma charakter dostosowawczy w związku z dodaniem ww. ust. 1a., zaś w ust. 5 wykreśla się pkt 3, ponieważ zakres tej regulacji został przeniesiony do ust. 1.

 

Akceptacja faktur elektronicznych przez odbiorcę. Projekt zakłada uchylenie ust. 1 w art. 106n ustawy stanowiącego, że stosowanie faktur elektronicznych wymaga akceptacji odbiorcy faktury. Uchylenie tego przepisu związane jest z udzielonym przez Radę UE upoważnieniem do stosowania faktur elektronicznych wystawianych na terytorium Polski bez konieczności akceptacji odbiorcy faktury.

 

Wystawianie i otrzymywanie faktur ustrukturyzowanych. Projekt zakłada uchylenie art. 106na ust. 2 ustawy, ponieważ otrzymywanie e-faktur nie będzie wymagało akceptacji odbiorcy tej faktury. Podmioty zobowiązane do stosowania KSeF będą wystawiały i otrzymywały e-faktury wyłącznie przy użyciu KSeF. Znajdzie zastosowanie przepis podstawowy, że e-fakturę uznaje się za wystawioną w dniu jej przesłania do KSeF i będzie ona mogła być odebrana przez nabywcę w dowolnym momencie.

 

Identyfikacja faktur. W projektowanym art. 106nd ust. 2 pkt 8a ustawy określa się nową funkcjonalność KSeF. System ten będzie przydzielał identyfikator zbiorczy dla co najmniej dwóch faktur wystawionych dla jednego odbiorcy. Identyfikator zbiorczy będzie stanowił uproszczenie dla oznaczania kilku e-faktur wystawianych dla jednego odbiorcy np. w przypadku konieczności identyfikacji faktur przy dokonywaniu płatności należności z nich wynikających. Natomiast w dodawanym art. 106nd ust. 2  pkt 8b ustawy określa się, że KSeF będzie przydzielał numer identyfikujący propozycję faktury korygującej. Będzie to odrębny numer nadawany dla propozycji faktur korygujących od numeru identyfikującego fakturę w KSeF. Z kolei w dodawanym art. 106nd ust. 2  pkt 8c ustawy reguluje się funkcjonalność KSeF, pozwalającą na weryfikację danych z e-faktury używanej poza KSeF poprzez specjalny kod weryfikujący, który będzie zamieszczany przez podatnika na fakturze w przypadku użycia tej faktury poza KSeF.

Ponadto w celu zapewnienia przedsiębiorcom możliwości szybkiego zgłaszania faktu otrzymania faktury od oszustów, proponuje się wprowadzenie w API mechanizmu pozwalającego na automatyczne zgłoszenie administracji danego incydentu (planowane jest wprowadzenie dedykowanego uprawnienia w rozporządzeniu). Dodatkowo proponuje się wprowadzenie opcji ukrywania przez nabywcę w wynikach wyszukiwania oznaczonych e-faktur. Po wybraniu w API innej metody istniałaby możliwość wyszukania wszystkich faktur łącznie z tymi oznaczonymi jako „ukryte”. Takie faktury w żadnym wypadku nie byłyby usuwane z systemu.

Projektowana zmiana w art. 106nd ust. 2 pkt 10 ustawy ma charakter doprecyzowujący w związku z uchyleniem art. 106nc i ich przeniesieniem do art. 106gb ust. 7. W dodawanym pkt 12 w ust. 2 wskazuje się, że przepisy w zakresie funkcjonalności KSeF mają również zastosowania do faktur VAT RR oraz faktur korygujących VAT RR.

 

Komunikat o niedostępności KSeF. Projektowane brzmienie art. 106ne ust. 1-3 ustawy ma na celu dostosowanie obecnie obowiązującej delegacji ustawowej dla Ministra Finansów do wydawania komunikatów o niedostępności lub awarii KSeF. Minister właściwy do spraw finansów publicznych będzie zamieszczać w BIP na stronie podmiotowej urzędu obsługującego tego ministra komunikaty dotyczące niedostępności spowodowanej serwisowaniem systemu lub awarii KSeF. Niedostępność systemu spowodowana pracami serwisowymi będzie krótkotrwała i komunikowana z odpowiednim wyprzedzeniem, aby podatnicy mogli się przygotować na ten czas. Prace serwisowe będą z reguły prowadzone w godzinach nocnych, tak aby nie zakłócać obrotu gospodarczego spowodowanego brakiem, w tym okresie, możliwości wystawiania faktur. Natomiast awaria KSeF może wystąpić w sposób niespodziewany, ona również będzie komunikowana na BIP MF. W komunikacie zostanie precyzyjnie określony okres awarii (od dnia do dnia), aby podatnicy mogli w tym okresie stosować zasady wystawiania faktur przewidziane dla awarii. Informacja o awarii KSeF udostępniana będzie, także za pośrednictwem oprogramowania interfejsowego. Oprogramowanie to będzie udostępnione na stronie BIP MF.

 

Sposób wystawiania faktury w sytuacji awarii KSeF. W projektowanym art. 106nf ustawy przewiduje się rozwiązania w zakresie sposobu wystawiania faktur w sytuacji awarii KSeF. Okres awarii KSeF będzie każdorazowo określany w odpowiednich komunikatach publikowanych na stronie Biuletynie Informacji Publicznej MF. Podatnik będzie miał możliwość wystawiania faktur w postaci elektronicznej, zgodnie z wzorem udostępnionym na podstawie przepisu art. 106nc ust. 3. Faktury wystawione w tym okresie podatnik jest zobowiązany udostępnić odbiorcy w sposób z nim uzgodniony (art. 106nf ust. 1 ustawy). Jednocześnie w terminie 7 dni od dnia kończącego okres awarii KSeF określonego w komunikacie podatnik będzie zobowiązany do przesłania do KSeF, faktur, o których mowa wyżej, w celu przydzielenia im numerów identyfikujących te faktury w KSeF (ust. 2). Nadanie tego numeru będzie miało charakter porządkujący. Regulacje te będą miały zastosowanie również do ustrukturyzowanych faktur elektronicznych wystawianych w ramach elektronicznego fakturowania w zamówieniach publicznych (PEP) – ust. 3. W dodawanym w art. 106nf ust. 4 wskazuje się, że faktura korygująca wystawiona do faktury, w okresie awarii KSeF, powinna zawierać numer identyfikujący tę fakturę w tym systemie. Oznacza to, że fakturę korygującą można wystawić do faktury, która była wystawiona w okresie awarii KSeF, dopiero po nadaniu przez system tej fakturze numeru identyfikującego te fakturę w KSeF. Wymóg taki podyktowany jest dbałością o zachowanie ciągłości systemu wystawiania faktur, w tym zachowaniem waloru dla czynności kontrolnych przeprowadzanych przez organy podatkowe, a także dla wiarygodnej i prawidłowej wartości analitycznej. Nie narusza to praw podatników do wystawiania faktur korygujących – wpisuje się bowiem w zakres decyzji derogacyjnej, który daje Polsce możliwość stosowania wyłącznie faktur ustrukturyzowanych.

W ust. 5 wskazano, że w okresie awarii, faktury korygujące faktury ustrukturyzowane, wystawia się zgodnie z wzorem faktury ustrukturyzowanej. Również w przypadku faktur korygujących wystawionych w okresie awarii, podatnik ma obowiązek ich przesłania do KSeF w terminie 7 dni od dnia kończącego okres awarii. W ust. 6 wskazuje się, że do faktur wystawianych w okresie awarii nie wystawia się not korygujących, o których mowa w art. 106k. Przepis ma charakter doprecyzowujący – wyłącza możliwość wystawiania not korygujących na dotychczasowych zasadach do faktur wystawianych w okresie awarii KSeF. Jednocześnie do tych faktur, po ich wprowadzeniu do KseF – zgodnie z projektowanym art. 106j ust. 5 – nabywca będzie miał możliwość udostępnienia wystawcy w KSeF propozycji faktury korygującej.

W art. 106ng ust. 1 ustawy proponuje się, aby w przypadku gdy korzystanie z KSeF nie jest możliwe w związku z wystąpieniem sytuacji kryzysowej w rozumieniu przepisów
o zarządzaniu kryzysowym, podatnik prowadzący działalność gospodarczą na obszarze objętym sytuacją kryzysową, mógł wystawiać faktury inne niż ustrukturyzowane. Faktury, faktury korygujące oraz noty korygujące będą mogły być wystawiane i dostarczane nabywcom wg dotychczasowych zasad (faktury w postaci papierowej oraz faktury elektroniczne). Okoliczność taka może być spowodowana sytuacją kryzysu o zasięgu krajowym lub lokalnym, na określonej części kraju i być następstwem zdarzeń nagłych i nieprzewidywalnych, w tym awarii infrastruktury. Jednocześnie regulacja ta odnosi się do takich sytuacji, które na danym obszarze działania podatnika uniemożliwiają mu dostęp do KSeF. Po ustąpieniu sytuacji kryzysowej podatnik jest obowiązany do wystawiania e-faktur.
Z założenia to rozwiązanie będzie stosowane w sytuacjach nadzwyczajnych, tj. zagrożenie kraju lub jego infrastruktury. Propozycja takiego rozwiązania wynika z ogólnej sytuacji geopolitycznej Polski i uznano, że należy taki środek przewidzieć. W ust. 2 tego przepisu przewidziano, że minister właściwy do spraw finansów publicznych udostępnia w środkach masowego przekazu informację o braku możliwości korzystania z Krajowego Systemu e-Faktur oraz informację o przywróceniu możliwości korzystania z tego systemu.

W projektowanym art. 106nh ust. 1 ustawy wprowadza się kary pieniężne za niedopełnienie obowiązków wprowadzonych w nowelizowanej ustawie. Naczelnik urzędu skarbowego będzie mógł nałożyć, w drodze decyzji, na podatnika karę pieniężną do 100% wysokości kwoty podatku wykazanego na tej fakturze, a w przypadku faktury bez wykazanego podatku – karę pieniężną do 18,7% wysokości kwoty należności ogółem wykazanej na tej fakturze. Karą pieniężną zostaną objęte przypadki, gdy: 

1. podatnik nie wystawił faktury przy użyciu KSeF – sytuacja taka będzie traktowana jako brak wystawienia faktury, lub
2. podatnik w okresie awarii KSeF wystawił fakturę w postaci elektronicznej niezgodnie z udostępnionym wzorem, lub
3. nie przesłał do KSeF, w określonym terminie, faktur wystawionych podczas awarii.

Kara pieniężna wynosi nie mniej niż 1000 zł – w przypadku jeśli podatnik nie wystawił
e-faktury lub wystawił fakturę niezgodnie z udostępnionym wzorem. Dodatkowo w przypadku, gdy podatnik  nie przesłał w terminie  faktury do KSeF – nie mniej niż 500 zł (art. 106nh ust. 2 ustawy).

Projektowane brzmienie ust. 3-7 w art. 106nh ustawy wprowadza regulacje w zakresie stosowania ww. kar pieniężnych. Przepis ust. 3 zakłada, że wpływy z kar pieniężnych stanowią dochód budżetu państwa. Kary te uiszcza się, bez wezwania naczelnika urzędu skarbowego, na rachunek bankowy właściwego urzędu skarbowego w terminie 14 dni od dnia doręczenia decyzji. Kara pieniężna nie będzie nakładana na podatnika będącego osobą fizyczną, który za ten sam czyn ponosi odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe lub przestępstwo skarbowe (ust. 4). Dodatkowo określa się, że w zakresie nieuregulowanym do nakładania kary pieniężnej stosuje się przepisy działu IVA ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. − Kodeks postępowania administracyjnego (ust. 5). W sprawach nakładania lub wymierzania administracyjnej kary pieniężnej lub udzielania ulg w jej wykonaniu będą stosowane przepisy m.in. art. 189d  KPA. W zależności od wagi popełnionego wykroczenia kara pieniężna w wyniku prowadzonego postępowania będzie miarkowana. Wymierzając administracyjną karę pieniężną, organ administracji publicznej będzie brał pod uwagę wagę i okoliczności naruszenia prawa, częstotliwość niedopełniania w przeszłości obowiązku, uprzednie ukaranie za to samo zachowanie, stopień przyczynienia się strony, działania podjęte przez stronę dobrowolnie w celu uniknięcia skutków naruszenia prawa, wysokość korzyści, którą strona osiągnęła, a w przypadku osoby fizycznej warunki osobiste strony, na którą administracyjna kara pieniężna jest nakładana. W przypadku, gdy do naruszenia prawa doszło wskutek działania siły wyższej, organ podatkowy będzie mógł także odstąpić od nałożenia kary. Przewiduje się, że w zakresie nieuregulowanym w ustawie do kar pieniężnych stosuje się odpowiednio przepisy działu IV Ordynacji podatkowej. Organ prowadząc postępowanie w zakresie kary pieniężnej będzie stosował przepisy Ordynacji podatkowej (ust. 6). Do kar pieniężnych nie będą miały zastosowania przepisy art. 21a ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców (projektowany art. 106nh ust. 7 ustawy).

 

Delegacja ustawowa Ministra Finansów. W projektowanym brzemieniu pkt 5 w art. 106r ustawy rozbudowano delegację dla Ministra Finansów w zakresie określenia w drodze rozporządzenia sposobu oznaczania e-faktur używanych poza KSeF oraz wymagania techniczne dla tego sposobu oznaczania. Oznaczanie tych faktur umożliwi weryfikację danych z e-faktury. W przepisach wykonawczych zostanie wprowadzona definicja kodu weryfikacyjnego, jako kodu graficznego QR. Kod ten posłuży do zweryfikowania przez nabywcę, czy faktura którą otrzymał od wystawcy, została faktycznie wystawiona w KSeF. Również sposób generowania unikalnego kodu weryfikującego będą określały przepisy wykonawcze. Wygenerowany kod QR, którym będzie opatrzona e-faktura wystawiona w KSeF zapewnia zgodność dokumentu pod względem wymaganych danych podatkowych z plikiem zawartym/wysłanym do KSeF.

 

Delegacja do zwolnienia z obowiązku wystawienie e-faktur. Projekt ustawy zakłada dodanie do ustawy art. 106e statuujący nową delegację dla Ministra Finansów, na podstawie której będzie mógł zwolnić z obowiązku wystawiania e-faktur niektórych podatników. Będzie mógł określić, w drodze rozporządzenia, inne niż określone w art. 106ga ust. 2, przypadki, w których podatnik nie ma obowiązku wystawiania faktur przy użyciu Krajowego Systemu e-Faktur, oraz sposoby ich udostępnienia nabywcom, uwzględniając specyfikę niektórych rodzajów działalności związaną z liczbą lub rodzajem wykonywanych czynności oraz konieczność zapewnienia odpowiedniego dokumentowania dostawy towarów lub świadczenia usług. Przewiduje się, że regulacją tą zostaną objęte faktury wystawiane m.in. z tytułu świadczenia usług w zakresie kontroli i nadzoru ruchu lotniczego, za które pobierane są opłaty trasowe, które w imieniu Polskiej Żeglugi Powietrznej wystawia Centralne Biuro Opłat Trasowych (CRCO) Europejskiej Organizacji do spraw Bezpieczeństwa Żeglugi Powietrznej (Eurocontrol).

 

Mechanizm podzielonej płatności. Projektowane zmiany w art. 108a ust. 3, 3c i 3c ustawy mają na celu dostosowanie płatności realizowanych w mechanizmie podzielonej płatności do wdrażanego obowiązku e-fakturowania. Proponuje się wprowadzenie do komunikatu przelewu, czyli komunikatu dedykowanego tej formie płatności, dodatkowej informacji – numeru identyfikującego e-fakturę w KSeF. Obowiązek zamieszczania tej informacji będzie dotyczył wyłącznie sytuacji, w której dostawca lub usługodawca jest obowiązany do wystawiania e-faktur w KSeF. Dodatkowo proponuje się wprowadzenie zmian w przepisach regulujących dokonywanie płatności w mechanizmie podzielonej płatności, w sytuacji gdy zapłata dotyczy więcej niż jednej faktury. W przypadku gdy płatność dotyczy e-faktur nabywca będzie mógł dokonać płatności za kilka wybranych faktur, a nie jak dotychczas za wszystkie faktury wystawione dla niego przez jednego dostawcę lub usługodawcę w danym okresie.
W takim przypadku w komunikacie przelewu podatnik zamiast wpisywania okresu, za który dokonywana jest płatność będzie podawał identyfikator zbiorczy generowany przez KSeF.

 

Kasy rejestrujące. W związku z planowaną od 1 stycznia 2025 r. rezygnacją uznawania faktur wystawionych przy zastosowaniu kas rejestrujących za pełnoprawne faktury, proponuje się zmiany w art. 111 ust. 3a pkt 1 ustawy. Zgodnie z projektem, od 1 stycznia 2025 r. podatnicy prowadzący ewidencję sprzedaży przy zastosowaniu kas rejestrujących będą zobowiązani wystawić i wydać nabywcy paragon fiskalny z każdej sprzedaży, lecz nie powinni wydać faktury z kasy rejestrującej, gdyż dokument ten nie będzie uznany za e-fakturę.

 

Przechowywanie faktur ustrukturowanych. Ze względu na projekt zmian w art. 106j ustawy wprowadzający nowe zasady wystawiania w KSeF faktur korygujących, w postaci propozycji faktury korygującej, przewiduje się dostosowanie art. 112aa ust. 1 ustawy. Projektowane zmiany wprowadzone w tym przepisie oznaczają, że propozycje faktur korygujących przygotowywane przez nabywców będą archiwizowane w KSeF na takich samych zasadach jak e-faktury tj. przez okres 10 lat. Jednocześnie po upływie tego okresu podatnik będzie mógł przechowywać ww. propozycje faktur korygujących poza KSeF. Jednak przechowywanie przez podatnika tych propozycji faktur korygujących po zakończeniu okresu archiwizacji w KSeF – będzie dobrowolne. W związku z tym projekt nie przewiduje zmian w art. 112aa ust. 2 ustawy.

 

VAT RR. Projektowane zmiany w art. 116 ustawy przede wszystkim wiążą się z koncepcją wprowadzenia możliwości wystawiania przy użyciu KSeF Faktur VAT RR, czyli dokumentów potwierdzających nabycie produktów rolnych oraz usług rolniczych od rolników ryczałtowych (czyli rolników korzystających ze zwolnienia od podatku) oraz faktur VAT RR KOREKTA. Rozwiązanie to ma charakter fakultatywny.

Szczegółowe zasady dokumentowania transakcji nabycia produktów rolnych i usług rolniczych od rolników ryczałtowych przez podatników VAT czynnych, jak również warunki zwiększania przez nabywców tych produktów, będących czynnymi podatnikami VAT,  podatku naliczonego o kwotę zryczałtowanego zwrotu podatku zawartego w cenie nabywanych produktów i usług zawarte są w art. 116 – 118 ustawy. Faktury VAT RR dokumentujące nabycie produktów rolnych i usług rolniczych od rolników ryczałtowych nie są bowiem fakturami, o których mowa w art. 106a – art. 108 ustawy. Faktury VAT RR wystawiane są przez nabywców będących czynnymi podatnikami VAT produktów rolnych i usług rolniczych od rolników ryczałtowych. Projektowane zmiany umożliwiają nabywcom produktów rolnych i usług rolniczych od rolników ryczałtowych, wystawianie Faktur VAT RR przy użyciu KSeF. Możliwość wystawienia takiego dokumentu będzie dostępna dla podatnika VAT po uprzednim uwierzytelnieniu się rolnika w KSeF oraz złożeniu przez tego rolnika w KSeF oświadczenia, że jest on rolnikiem ryczałtowym zwolnionym od podatku od towarów i usług na podstawie art. 43 ust. 1 pkt 3 ustawy. Oświadczenie takie będzie składane przez rolnika w ramach procedury nadania przez rolnika ryczałtowego uprawnienia do wystawiania przez nabywcę produktów rolnych faktur VAT RR i faktur VAT RR KOREKTA przy użyciu Krajowego Systemu e-Faktur.

W związku z powyższym wystawiane w KSeF Faktury VAT RR nie będą musiały zawierać niektórych elementów, które są obowiązkowe dla tych dokumentów wystawianych w sposób zgodny z obecnymi regulacjami (w formie papierowej lub elektronicznej), tj. oświadczenia rolnika ryczałtowego oraz czytelnych podpisów osób uprawnionych do wystawienia i otrzymania faktury lub podpisów oraz imion i nazwisk tych osób.

Jednocześnie warunkiem korzystania z KSeF przez rolnika ryczałtowego i nabywcę produktów rolnych i usług rolniczych od takiego rolnika, jest posiadanie przez nich numeru identyfikacji podatkowej (NIP) – nie jest wystarczające, jak dotychczas, posiadanie przez rolnika ryczałtowego wyłącznie numeru PESEL. Dlatego też Faktury VAT RR wystawiane w KSeF będą musiały zawierać numery NIP obydwu stron transakcji (zlikwidowana została możliwość umieszczania w tak wystawianych Fakturach VAT RR numeru PESEL).

W związku z wprowadzoną możliwością wystawiania Faktur VAT RR przy użyciu KSeF, odpowiednio dostosowane zostały warunki powiększenia przez nabywcę produktów rolnych
i usług rolniczych wypłaconego rolnikowi zryczałtowanego zwrotu podatku, określone w art. 116 w ust. 6 ustawy. Jednym z takich warunków (pkt 3 w art. 116 ust. 6) jest wskazanie
w dokumencie stwierdzającym dokonanie zapłaty należności za produkty rolne i usługi rolnicze numeru i daty wystawienia faktury potwierdzającej nabycie tych produktów albo (co zostało dodane w niniejszym projekcie) numeru identyfikującego taką fakturę w KSeF – w  przypadku wystawienia Faktury VAT RR w KSeF.

Projektowane zmiany w art. 116 ustawy – oprócz zagadnień związanych z KSeF dotyczą również wprowadzenia zasad dotyczących:

1. terminu wystawiania Faktur VAT RR,
2. wystawiania faktur korygujących do Faktury VAT RR,
3. korekty podatku naliczonego u nabywcy produktów rolnych w związku z wystawieniem faktury VAT RR KOREKTA,
4. przeliczania kwot wyrażonych w walucie obcej.

Kwestie te nie były dotąd uregulowane wprost w przepisach ustawy, potrzeba wprowadzenia jasnych zasad w tym zakresie wynika z dotychczasowej praktyki interpretacyjnej.

Zgodnie z projektowanymi przepisami faktura VAT RR powinna być wystawiona nie później niż siódmego dnia od dnia nabycia produktów rolnych lub usług rolniczych. W przypadku natomiast, gdy nabywca zawarł z rolnikiem ryczałtowym umowę dotyczącą dostawy produktów rolnych lub usług rolniczych wykonywanych w sposób ciągły przez okres dłuższy niż miesiąc (transakcje ciągłe, cykliczne), Fakturę VAT RR wystawia się nie później niż siódmego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym wykonywane były te dostawy lub świadczone były usługi rolnicze. Przykładowo, w przypadku codziennych dostaw przez rolnika ryczałtowego mleka pochodzącego z produkcji w jego własnym gospodarstwie rolnym dokonywanych w miesiącu styczniu 2023 r., dokumentująca te dostawy Faktura VAT RR powinna być wystawiona najpóźniej 7 lutego 2023 r. W przypadku, gdy kwoty w fakturze VAT RR zostały wyrażone w walucie obcej, należy dokonać przeliczenia kwoty należności ogółem wraz z kwotą zryczałtowanego zwrotu podatku oraz kwoty zryczałtowanego zwrotu podatku na złote według kursu średniego danej waluty obcej ogłoszonego przez Narodowy Bank Polski na ostatni dzień roboczy poprzedzający dzień powstania obowiązku podatkowego. Zasada ta wynika z art. 31a ust. 1 ustawy. Kurs zastosowany do przeliczenia kwot w fakturze VAT RR ma również zastosowanie do przeliczania kwot w ewentualnej jej korekcie. W przypadku, gdy po wystawieniu faktury dokumentującej nabycie produktów rolnych lub usług rolniczych nastąpił – niezależnie od powodów – zwrot produktów rolnych przez ich nabywcę, zwrot nabywcy przez rolnika ryczałtowego całości lub części zapłaty za dostarczone produkty rolne lub wyświadczone usługi rolnicze czy też stwierdzono pomyłkę w jakiejkolwiek pozycji wystawionej Faktury VAT RR, nabywca produktów rolnych powinien wystawić fakturę korygującą (Fakturę VAT RR KOREKTA). Faktura korygująca powinna zawierać elementy wymienione w projektowanym art. 116 ust. 5e, tj. m.in. numer kolejny oraz datę jej wystawienia, określone dane wynikające z korygowanej Faktury VAT RR, kwotę korekty wartości nabytych produktów rolnych bez kwoty zryczałtowanego zwrotu podatku lub kwotę korekty kwoty zryczałtowanego zwrotu podatku – jeśli korekta dotyczy tych kwot, czy też prawidłową treść korygowanych pozycji Faktury VAT RR. Faktura VAT RR KOREKTA może zawierać informację o przyczynie korekty. Co ważne, Faktura VAT RR wystawiona w KSeF może być skorygowana wyłącznie w KSeF, (chyba, że nastąpiło odebranie uprawnienia do wystawiania przez nabywcę produktów rolnych faktur VAT RR i faktur VAT RR KOREKTA przy użyciu Krajowego Systemu e-Faktur).  W tym przypadku korekta może być dokonana w inny sposób np. poprzez wystawienie korekty jako dokumentu papierowego. Faktury VAT RR wystawione w inny sposób (w postaci papierowej lub elektronicznej) nie będą mogły być korygowane poprzez wystawienie faktury korygującej w KSeF. Na powyższe nie będzie miało wpływu to, że po wystawieniu faktury VAT RR, która ma zostać skorygowana rolnik ryczałtowy nada uprawnienie do wystawiania faktur VAT RR przy użyciu KSeF dla wystawcy tej faktury.

Jeżeli w wyniku zaistnienia zdarzeń, z którymi związane jest wystawienie faktury VAT RR KOREKTA uległa obniżeniu kwota zryczałtowanego zwrotu podatku, nabywca produktów rolnych jest obowiązany do odpowiedniego zmniejszenia kwoty podatku naliczonego o kwotę zryczałtowanego zwrotu podatku:

1. w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym rolnik ryczałtowy dokonał zwrotu tej kwoty ze swojego rachunku bankowego lub z jego rachunku w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem – w przypadku zwrotu całości lub części tej kwoty przez rolnika ryczałtowego,
2. w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym nabywca produktów rolnych wystawił fakturę VAT RR KOREKTA – w przypadku, gdy korekta nie wpływa na zmianę wartości nabytych produktów rolnych wraz z kwotą zryczałtowanego zwrotu podatku.

Natomiast gdy faktura VAT RR KOREKTA potwierdza zaistnienie zdarzeń, skutkujących podwyższeniem kwoty zryczałtowanego zwrotu podatku, nabywca produktów rolnych ma prawo do odpowiedniego zwiększenia kwoty podatku naliczonego o kwotę zryczałtowanego zwrotu podatku w rozliczeniu za okres rozliczeniowy, w którym dokonał zapłaty tej kwoty na rachunek bankowy rolnika ryczałtowego lub na jego rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej, której jest członkiem.

Dokumenty stwierdzające dokonanie zwrotu przez rolnika ryczałtowego lub zapłaty przez nabywcę należności wynikającej z faktury VAT RR KOREKTA powinny zawierać numer i datę jej wystawienia. Zasady dotyczące kompensat stosuje się odpowiednio. Faktury VAT RR i faktury VAT RR KOREKTA wystawione przy użyciu KSeF będą przechowywane w Krajowym Systemie e-Faktur przez okres 10 lat, licząc od końca roku, w którym zostały wystawione (dodawany ust. 11 w art. 116). Wzory Faktury VAT RR i Faktury VAT RR KOREKTA zostaną udostępnione na elektronicznej platformie usług administracji publicznej.

 

3. Zmiany w ustawie z dnia 29 sierpnia 1997 r. – Ordynacja podatkowa

 

Zwolnienie z obowiązku przesyłania faktur VAT RR. W art. 193a § 1 Ordynacji podatkowej zaproponowano możliwość zwolnienia podatników z obowiązku przesyłania faktur VAT RR w  postaci elektronicznej odpowiadającej strukturze logicznej JPK_Fa, pod warunkiem, że faktury te zostały wystawione w KSeF.

 

Uprawnienia Szefa KAS. Wskutek zmian proponowanych w art. 297h, 299g i 299h Ordynacji podatkowej Szefowi KAS nadane mają zostać uprawnienia do prowadzenia
w sposób zautomatyzowany czynności sprawdzających mających na celu wyjaśnienie rozbieżności w danych lub informacjach gromadzonych w systemach KAS, a następnie do wysyłania powiadomień do podatników i płatników, w przypadku których wyniki tych czynności wskazują na ryzyko wystąpienia nieprawidłowości w zakresie obowiązków wynikających z przepisów prawa podatkowego. Projektodawca zakłada, że powyższe zmiany pozwolą osiągnąć efekt w postaci prawidłowego wypełniania obowiązków podatkowych przez powiadomionych podatników i płatników bez konieczności wszczynania wobec nich rodzących wymierne koszty formalnych postępowań weryfikacyjnych, co przełoży się na odciążenie praca naczelników urzędów skarbowych.

 

4. Zmiany w ustawie z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców

 

Obowiązek podania numeru identyfikującego. W art. 19a Prawa przedsiębiorców zaproponowano zmianę, wskutek której przedsiębiorca będący podatnikiem VAT czynnym dokonujący płatności za e-faktury na rzecz podatnika VAT czynnego, za pośrednictwem rachunku bankowego lub rachunku w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej będzie zobowiązany do podania numeru identyfikującego tej faktury w KSeF lub identyfikatora zbiorczego faktur wygenerowanego w KSeF. Wskazany obowiązek będzie dotyczył płatności dokonanych od dnia 1 lipca 2024 r.

Status podatnika, na rzecz którego będą dokonywane płatności za faktury ustrukturyzowane będzie ustalony na podstawie wykazu prowadzonego przez Szefa KAS na dzień dokonywania płatności za e-fakturę.

Zmiany pozwolić mają na zwiększenie poprawności dokonywania płatności pomiędzy podmiotami w systemach księgowych, a także mają przyczynić się do przyspieszenia weryfikacji rozliczeń podatników z ograniczeniem konieczności wzywania podatników do przedstawienia dodatkowych informacji o rozliczeniach. Dane o płatnościach w relacjach B2B, gdy sprzedawca na moment płatności jest podatnikiem VAT czynnym identyfikowane poprzez numer KSeF faktury (identyfikatora faktur wygenerowanych w KSeF) posłużą również do eliminacji zatorów płatniczych.

Projektowany przepis będzie stosowany w zakresie w jakim przedsiębiorcy dysponują rachunkami wykorzystywanymi w prowadzonej działalności gospodarczej (rachunki
do działalności gospodarczej lub w niewielkiej skali – rachunki oszczędnościowo-kredytowe – wykorzystywane przez przedsiębiorców prowadzących zasadniczo jednoosobową działalność gospodarczą). W związku z tym nakładana regulacja nie spowoduje obowiązku wymiany rachunków osobistych wykorzystywanych zwłaszcza przez drobnych przedsiębiorców
do działalności gospodarczej.

 

5. Zmiany w ustawie z 9 listopada 2018 r. o elektronicznym fakturowaniu w zamówieniach publicznych, koncesjach na roboty budowlane lub usługi oraz partnerstwie publiczno-prywatnym

 

Dostosowanie regulacji. Projektowana ustawa dostosowuje regulacje przedmiotowej ustawy do zmian wprowadzanych na gruncie przepisów dotyczących podatku od towarów i usług. W art. 4 ust. 1 ustawy wykreśla się zdanie „przepisu art. 106n ust. 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług nie stosuje się.”, które zgodnie z założeniami projektowanej ustawy nie znajduje uzasadnienia, gdyż dany przepis w projekcie jest uchylany. Zmiana w tym przepisie związana jest z decyzją derogacją, która wprowadza odstępstwo od konieczności akceptacji faktur elektronicznych.

 

6. Przepisy przejściowe i końcowe

 

Okres stosowania przepisów o zwrocie różnicy podatku. Proponuje się przepis przejściowy, zgodnie z którym przepisy o zwrocie różnicy podatku (tj. art. 87 ustawy zmienianej w projekcie, w brzemieniu nadanym danym projektem ustawy), stosuje się do okresów rozliczeniowych przypadających począwszy od dnia wejścia w życie projektowanej ustawy. 

 

Niezafakturowane czynności, w stosunku do których termin wystawienia faktury upływa po 31.12.2023 r. Proponuje się przepis przejściowy wprowadzający zasadę, że czynności, o których mowa w art. 106a ustawy dokonane przed dniem wejścia w życie niniejszej ustawy, w stosunku do których termin wystawienia faktury upływa po dniu 31.12.2023 r. i dla których w tym terminie nie wystawiono faktury są dokumentowane e-fakturą.

 

Korekta faktur sprzed wejścia w życie projektu ustawy zmieniającej. Proponuje się przepis przejściowy, zgodnie z którym, faktury korygujące do faktur wystawionych przed wejściem w życie projektu ustawy wystawia się przy użyciu Krajowego Systemu e-Faktur.

 

Ponowne wystawienie faktur innych niż faktury ustrukturyzowane. Proponuje się przepis przejściowy, zgodnie z którym, w przypadku faktur innych niż faktury ustrukturyzowane, wystawiane przed wejście w życie zmian proponowanych w projekcie ustawy, które uległy zniszczeniu albo zagniły i są wystawiane ponownie, przepisów w zakresie faktur ustrukturyzowanych nie stosuje się.

 

Czasowa możliwość wystawiania faktur przy użyciu kas rejestrujących. Proponuje się przepis przejściowy, w którym dopuszcza się możliwość wystawienia faktur przy zastosowaniu kas rejestrujących w sposób tradycyjny, co znaczy, że faktury te będą funkcjonowały poza Krajowym Systemem e-Faktur. Ich okres funkcjonowania jest ograniczony w czasie i będą mogły być wystawione tylko do końca 2024 r., a następnie tak wystawiane faktury nie będą uznawane za faktury.

 

Okres stosowania przepisów dotyczących obowiązku ujmowania na formularzu przelewu dokonywanej płatności według e-faktury numery identyfikacyjnego tę fakturę w KSeF. Proponuje się przepis przejściowy, zgodnie z którym, obowiązek o którym mowa w art. 19b ustawy z 6.3.2018 r., tj. obowiązek ujmowania na formularzu przelewu dokonywanej płatności według e-faktury numery identyfikacyjnego tę fakturę w Krajowym Systemie e-Faktur, będzie dotyczył płatności dokonanych od 1.7.2024 r.

 

Wejście w życie projektowanych przepisów. Proponuje się, że projektowana ustawa zmieniająca wejdzie w życie 1.1.2024 r., z wyłączeniem przepisów w zakresie projektowanej treści art. 106nh ustawy zmienianej, dotyczące kar pieniężnych, które wchodzą w życie 1.7.2024 r.