Podatkowe skutki zniesienia stanu zagrożenia epidemicznego

Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia z dnia 14 czerwca 2023 r.[1] w sprawie odwołania na obszarze Rzeczpospolitej Polskiej stanu zagrożenia epidemiologicznego, w dniu 1 lipca 2023 r. stan zagrożenia epidemiologicznego zostanie odwołany. Zniesienie stanu zagrożenia epidemicznego spowoduje od dnia 1 lipca 2023 r. skrócenie z 14 do 7 dni terminu złożenia do naczelnika urzędu skarbowego zawiadomienia ZAW-NR o dokonaniu płatności na rachunek (bankowy lub skok) niefigurujący w wykazie podatników VAT (tzw. biała lista). Jest ono składane na mocy art. 117ba § 3 Ordynacji, art. 14 ust. 2i pkt 2 lub art. 22p ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. oraz art. 12 ust. 4j pkt 2 lub art. 15d ust. 4 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r., w celu uniknięcia negatywnych konsekwencji podatkowych związanych z taką płatnością (wyłączenia wydatku z kosztów uzyskania przychodów, uniknięcia solidarnej odpowiedzialności w VAT). Przewidziany w tych przepisach termin 7-dniowy nie obowiązywał, dopóki trwał stan zagrożenia epidemicznego. W tym czasie podatnicy mieli 14 dni na złożenie takiego zawiadomienia, licząc od dnia zlecenia przelewu zgodnie z art. 15zzn ustawy z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych[2] (zwana dalej „ustawą z dnia 2 marca 2020 r.”). Art. 31ya ustawy z dnia 2 marca 2020 uprawnia płatników podatku dochodowego od osób prawnych i podatku dochodowego od osób fizycznych – w czasie stanu zagrożenia epidemicznego (również stanu epidemii), a także w okresie kolejnych 2 miesięcy od odwołania tego stanu (1 września 2023 r.) – do:

– posługiwania się certyfikatami rezydencji zagranicznego kontrahenta, obejmującymi lata 2019 i 2020, pod warunkiem posiadania przez płatnika oświadczenia podatnika, że dane zawarte w certyfikacie nie uległy zmianie, tj. nie zmieniła się rezydencja podatkowa (art. 31ya ust. 3 ustawy z dnia 2 marca 2020 r.),

– uwzględniania certyfikatu rezydencji niezawierającego okresu jego ważności – uznawanego dla celów ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. i ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. przez kolejne 12 mies. od dnia jego wydania – jeżeli okres ten upływa w czasie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego (art. 31ya ust. 1 ustawy z dnia 2 marca 2020 r.),

– potwierdzania miejsce zamieszkania i siedziby podatnika dla celów podatkowych kopią certyfikatu rezydencji (bez względu na to, jakiego rodzaju płatności i na jakie kwoty są dokonywane na rzecz zagranicznego kontrahenta), jeżeli informacje wynikające z przedłożonej kopii certyfikatu nie budzą uzasadnionych wątpliwości co do zgodności ze stanem faktycznym (art. 31ya ust. 2 ustawy z dnia 2 marca 2020 r.).

Podatników podatku dochodowego od osób fizycznych i prawnych, którzy zapłacą kary umowne i odszkodowania z tytułu wad dostarczonych towarów, wykonanych robót i usług, zwłoki w dostarczeniu towaru wolnego od wad, zwłoki w usunięciu wad towarów albo wykonanych robót i usług – nie obowiązuje wyłączenie tych kar i odszkodowań z kosztów uzyskania przychodów, przewidziane w art. 16 ust. 1 pkt 22 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. i art. 23 ust. 1 pkt 19 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r., jeśli wady te bądź zwłoka powstały w związku ze stanem zagrożenia epidemicznego lub stanem epidemii, ogłoszonym z powodu COVID-19. W świetle powyższych preferencji z art. 38t ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. i z art. 52zb ustawy z dnia 26 lipca 1991 r., nie jest istotne, kiedy podatnicy faktycznie ponoszą czy potrącają takie koszty – w trakcie trwania stanu epidemii/zagrożenia epidemicznego czy po ich odwołaniu – istotne jest natomiast, by wady towarów/usług bądź zwłoka w ich usunięciu powstały w związku z tymi stanami.

Odwołanie z dniem 1 lipca 2023 r. stanu zagrożenia epidemicznego spowoduje również:

– odwieszenie od dnia 1 sierpnia 2023 r. terminów zgłaszania Szefowi KAS krajowych schematów podatkowych (o których mowa w Dziale III Rozdz. 11a Ordynacji) – zawieszenie tego obowiązku w zakresie MDR obowiązuje do 30. dnia następującego po dniu odwołania stanu epidemii/zagrożenia epidemicznego, ogłoszonego w związku z COVID-19 (art. 31y ustawy z dnia 2 marca 2020 r.), czyli do końca lipca 2023 r.,

– brak możliwości uzyskania zwolnienia z naliczania opłaty prolongacyjnej w przypadku wydania przez organy podatkowe decyzji o odroczeniu terminu płatności podatku stanowiącego dochód budżetu państwa lub rozłożenia zapłaty podatku na raty, odroczeniu lub rozłożeniu na raty zapłaty zaległości podatkowej wraz z odsetkami za zwłokę bądź z odsetkami od nieuregulowanych w terminie zaliczek na podatek; zwolnienie obowiązuje, o ile wniosek został złożony w okresie obowiązywania stanu epidemii/zagrożenia epidemicznego albo w okresie 30 dni po jego odwołaniu (art. 15za 2 marca 2020 r.), a zatem w terminie do 30 lipca 2023 r.; w przypadku wniosków złożonych począwszy od 1 sierpnia 2023 r. ta ulga już nie ma zastosowania; tak samo jest z analogicznym zwolnieniem dotyczącym odroczenia terminu płatności lub rozłożenia na raty składek ZUS (art. 15zb ustawy z dnia 2 marca 2020 r.),

– powrót do 3-miesięcznego terminu na wydanie przez dyrektora KIS interpretacji indywidualnej na wniosek podatnika – do odwołania stanu epidemii/zagrożenia epidemicznego (art. 31g ustawy z dnia 2 marca 2020 r.) obowiązywał termin wydłużony do 6 miesięcy.

 

 

Więcej informacji udzielą doradcy i konsultanci podatkowi Instytutu Studiów Podatkowych: