Projektowane zmiany wprowadzający nowe pojęcie budowli w podatku od nieruchomości

Dnia 3 września 2024 r. na stronach Rządowego Centrum Legislacji opublikowany został projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku rolnym, ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, ustawy o podatku leśnym oraz ustawy o opłacie skarbowej[1]. Projekt ten zawiera odmienne(w stosunku do poprzedniego projektu) definicje budynku oraz budowli. Zmiany w Projekcie są efektem częściowego uwzględnienia wysuniętych postulatów(łącznie w liczbie 316), które zostały zgłoszone przez takie podmioty jak chociażby Krajowa Izba Doradców Podatkowych[2]. Zgodnie z Projektem nowe definicje w podatku od nieruchomości mają obowiązywać od 1 stycznia 2025 r.

Zarówno budowle, jak też budynki są obiektami budowlanymi. Nowe pojęcie obiektu budowlanego oznacza budynek lub budowlę, z wyłączeniem wyrobisk górniczych, a także niewielkich obiektów stanowiących:

a) obiekty kultu religijnego: kapliczki, krzyże przydrożne i figury,

b) obiekty architektury ogrodowej: posągi i figurki ogrodowe, wodotryski, mostki i pergole, murowane grille, oczka wodne,

c) obiekty użytkowe służące rekreacji codziennej i utrzymaniu porządku: piaskownice, huśtawki, drabinki, śmietniki, wiaty na wózki dziecięce i rowery.

            Już na wstępie zatem wykluczono z opodatkowania wskazanego katalogu obiektów, co bez wątpienia pozwoli uporządkować terminologię w świetle istniejących wcześniej wątpliwości.

 

Pojęcie budowli

W Projekcie przedstawiono również propozycję nowego pojęcia budowli, a w jej skład wchodzą:

a) obiekt niebędący budynkiem, wymieniony w załączniku nr 4 do ustawy, wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość jego użytkowania zgodnie z przeznaczeniem,

b) elektrownia wiatrowa, elektrownia jądrowa i elektrownia fotowoltaiczna, magazyn energii, kocioł, piec przemysłowy, kolej linowa, wyciąg narciarski oraz skocznia – wyłącznie w zakresie ich części budowlanych,

c) urządzenie budowlane – przyłącze oraz urządzenie instalacyjne, w tym służące oczyszczaniu lub gromadzeniu ścieków oraz inne urządzenie techniczne, związane z budynkiem lub budowlą, o której mowa w lit. a, bezpośrednio zapewniające możliwość ich użytkowania zgodnie z przeznaczeniem,

d) urządzenie techniczne oraz wolno stojąca instalacja przemysłowa, inne niż wymienione w lit. a–c – wyłącznie w zakresie ich części budowlanych,

e) fundamenty pod maszyny oraz urządzenia techniczne, jako odrębne pod względem technicznym części przedmiotów składających się na całość użytkową

– wzniesione w wyniku robót budowlanych.

            Natomiast przez trwałe związanie z gruntem należy rozumieć takie połączenie obiektu budowlanego z gruntem, które zapewnia temu obiektowi stabilność i możliwość przeciwdziałania czynnikom zewnętrznym niezależnym od działania człowieka, mogącym go zniszczyć, spowodować przemieszczenie lub przesunięcie się na inne miejsce.

Budowla to obiekt niebędący budynkiem, wymieniony w załączniku nr 4 do ustawy. Na stronach RCL widnieje również projekt załącznika nr 4 w którym zawarto wykaz obiektów niebędących budynkiem, które stanowią przedmiot opodatkowania wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość jego użytkowania zgodnie z przeznaczeniem:

 

L.P.	Obiekt
1.       1.	obiekt sportowy odkryty: basen, zjeżdżalnia, kort tenisowy, boisko
2.	płyta boiska, tunel dla zawodników, trybuny – wchodzące w skład stadionu
3.	amfiteatr
4.	ujęcie wód morskich i ujęcie wód śródlądowych – wchodzące w skład stacji uzdatniania wody
5.	piaskownik, odtłuszczacz, osadnik − wchodzące w skład oczyszczalni ścieków
6.	obiekt, w którym są lub mogą być gromadzone materiały sypkie, materiały występujące w kawałkach, albo materiały w postaci ciekłej lub gazowej, którego podstawowym parametrem technicznym wyznaczającym jego funkcję jest pojemność
7.	obiekt ochronny
8.	nadziemne i podziemne przejście dla pieszych oraz ciąg pieszy
9.	obiekt hydrotechniczny: zapora, próg, stopień wodny, jaz, brama przeciwpowodziowa, śluza wałowa, syfon, wał przeciwpowodziowy, kanał, śluza żeglowna, opaska i ostroga brzegowa, rów melioracyjny, zrzut wód i zrzut ścieków, obudowa ujęć wód podziemnych
10.	obiekt kontenerowy trwale związany z gruntem
11.	wiata
12.	podbudowa słupowa dla linii kablowej, fundament, konstrukcja wsporcza, maszt, wieża, szafa i słupek telekomunikacyjny – wchodzące w skład sieci telekomunikacyjnej
13.	występujące samodzielnie lub stanowiące element sieci obiekty, których charakterystycznym parametrem jest długość: a) wodociąg, gazociąg, ciepłociąg oraz inny rurociąg, b) trakcja elektroenergetyczna oraz linia elektroenergetyczna, c) linia kablowa podziemna, umieszczona bezpośrednio w ziemi lub nadziemna, z wyłączeniem kabli telekomunikacyjnych dowieszonych do już istniejącej linii kablowej nadziemnej, d) kanalizacja kablowa i kanał technologiczny, z wyłączeniem zainstalowanych w nich kabli oraz e) inny kanał – wraz z fundamentem, podbudową słupową oraz konstrukcją wsporczą, o ile je posiadają
14.	przystań, sztuczna wyspa, basen, dok, falochron, nabrzeże, molo, pirs, pomost, pochylnia, dalba
15.	pas startowy, droga kołowania, płyta lotniskowa, plac postojowy, plac manewrowy – znajdujące się na terenach lotnisk oraz lądowisko
16.	droga, wjazd, zjazd i wyjazd z drogi oraz zatoka parkingowa
17.	droga kolejowa, tj. tory kolejowe, w tym rozjazdy i skrzyżowania torów, wchodzące w ich skład szyny, szyny żłobkowe, kierownice, odbojnice, prowadnice, zwrotnice, krzyżownice i inne elementy rozjazdów, podkłady kolejowe i przytwierdzenia, drobne elementy nawierzchni kolejowej, podsypka w tym tłuczeń i piasek, wraz z elementami wymienionymi w pkt 2–11 załącznika nr 1 do ustawy z dnia 28 marca 2003 r. o transporcie kolejowym, z wyłączeniem budynków, w których znajdują się nastawnie, urządzenia sterowania ruchem kolejowym, w tym urządzenia zabezpieczające, sygnalizacyjne i łącznościowe na szlaku, w stacjach i stacjach rozrządowych, urządzenia służące do wytwarzania, przetwarzania i dystrybucji prądu elektrycznego do celów sygnalizacji i łączności
18.	most, wiadukt, estakada, przepust oraz przejazd
19.	obiekt ziemny
20.	konstrukcja oporowa
21.	tunel
22.	ogrodzenie
23.	składowisko odpadów
24.	parking znajdujący się poza budynkiem, plac postojowy, plac składowy, plac pod śmietnik, podjazd i zadaszenie
25.	wolno stojące trwale związane z gruntem: wieża, maszt, tablica reklamowa, urządzenie reklamowe, oświetlenie zewnętrzne
26.	komin, chłodnia kominowa

 

W aktualnym stanie prawnym wiele wątpliwości praktycznych budziło pojęcie silosów, które zostały wskazane w poz. 6 projektowanego załącznika. Jest to obiekt, którego specyfikacja odpowiada następującym przesłankom: są lub mogą być w tym obiekcie gromadzone materiały sypkie, materiały występujące w kawałkach, albo materiały w postaci ciekłej lub gazowej, którego podstawowym parametrem technicznym wyznaczającym jego funkcję jest pojemność. Przy tego rodzaju obiekcie należy zwrócić uwagę, iż w projektowanej ustawie jest zastrzeżenie wobec pierwszeństwa kwalifikacyjnego obiektu budowlanego jako budynku ponieważ obiekt taki niezależnie od tego, czy spełnia przesłanki do zakwalifikowania go jako budynek, będzie  kwalifikowany jako budowla, jeżeli jest to obiekt, w którym są lub mogą być gromadzone materiały sypkie, materiały występujące w kawałkach, albo materiały w postaci ciekłej lub gazowej, którego podstawowym parametrem technicznym wyznaczającym jego funkcję jest pojemność. Sformułowanie „w którym gromadzone są….” nie oznacza, iż gromadzenie jest wyłączną funkcją takiego obiektu, a jedynie jedną z kilku.

Pojęcie obiektów hydrotechnicznych to obejmuje: zapory, progi i stopnie wodne, jazy, bramy przeciwpowodziowe, śluzy wałowe, syfony, wały przeciwpowodziowe, kanały, śluzy żeglowne, opaski i ostrogi brzegowe, rowy melioracyjne, zrzuty wód i zrzuty ścieków, obudowy ujęć wód podziemnych.

Obiekty kontenerowe zostały wskazane poz. 10 projektowanego załącznika. Wymienienie obiektu kontenerowego w załączniku do ustawy zawierającym wyliczenie obiektów stanowiących budowle pozwoli uniknąć wątpliwości i przesądzi, że obiekty kontenerowe na potrzeby opodatkowania podatkiem od nieruchomości będą budowlą, jeżeli nie spełnią przesłanek do zakwalifikowania ich jako budynku. Dodatkowo obiekt kontenerowy będzie mógł zostać zakwalifikowany jako budowla wyłącznie, jeżeli będzie spełniał przesłankę trwałego związania z gruntem. Urządzenia techniczne umieszczone w obiekcie kontenerowym będą mogły być kwalifikowane jako budowle.

Poz. 13 załącznika zawiera obiekty występujące samodzielnie lub stanowiące element sieci, których charakterystycznym parametrem jest długość. Obiekty te, z pewnymi modyfikacjami, stanowią odpowiedniki obiektów liniowych, o których mowa w art. 3 pkt 3a ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. prawo budowlane[3]. Pod pojęciem „innych rurociągów” należy rozumieć np. rurociągi: sieci drenażowej, sieci kanalizacyjnej, sieci nawadniającej itp.

W przypadku wielofunkcyjnych stadionów, mieszczących w swojej bryle również wydzielone odrębne części przystosowane do pełnienia samodzielnych funkcji, w tym np. do organizowania wydarzeń kulturalnych i sportowych, pomieszczenia biurowe itp. dokonano wyspecyfikowania elementów takiego obiektu niejednorodnego, które kwalifikowane będą jako budowle, wskazując je expressis verbis w poz. 2 załącznika nr 4 do ustawy (płyta boiska, tunel dla zawodników, trybuny) celem wyeliminowania wątpliwości co do sposobu opodatkowania stadionów. Stadion jako obiekt budowlany o cechach niejednorodnych (mając cechy zarówno budynku i budowli) będzie opodatkowany jako budowla w zakresie wskazanych w poz. 2 elementów (płyta boiska itp.) stanowiących elementy stadionu. Podkreślić należy, iż obiekty o charakterze sportowym lub rekreacyjnym, których dominującą częścią są urządzenia techniczne będą opodatkowane wyłącznie w zakresie części budowlanych, np. kolej linowa i wyciąg narciarski na podstawie art. 1a ust. 1 pkt 2 lit. b Projektu.

 

Poza obiektami, które na cele podatku od nieruchomości będą kwalifikowane jako budowla,  wskazanymi w projektowanym załączniku nr 4 do ustawy, zostaną również do projektowanego art. 1a ust. 1 pkt 2 dodane litery b–e. Wydzielenie zbioru obiektów do lit. b–e jest uzasadnione tym, iż tylko obiekty z lit. a (załącznik nr 4 do ustawy) będą opodatkowane wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość użytkowania takiego obiektu zgodnie z przeznaczeniem-wskazano w uzasadnieniu Projektu.

Obiekty budowlane jak elektrownia wiatrowa, elektrownia jądrowa i elektrownia fotowoltaiczna, magazyn energii, kocioł, piec przemysłowy, kolej linowa, wyciąg narciarski, skocznia będą przedmiotem opodatkowania wyłącznie w zakresie ich części budowlanych.

Budynek i budowla to dwa autonomiczne przedmioty opodatkowania podatkiem od nieruchomości. Umieszczenie budowli lub jej części w budynku nie oznacza, iż przedmiotem opodatkowania jest wyłącznie budynek, z pominięciem obiektu znajdującego się w jego wnętrzu. Jeżeli w budynku położona jest budowla lub jej część niestanowiąca integralnej części tego budynku, to stanowi odrębny od budynku przedmiot opodatkowania.

 

 

Więcej informacji udzielą doradcy i konsultanci podatkowi Instytutu Studiów Podatkowych: