Proponowany pakiet zmian w tzw. „Polskim Ładzie”

Z dniem 1 stycznia 2022 r. weszła w życie ustawa z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw, nazywana Polskim ładem (dalej: ustawa z dnia 29 października 2021 r.). W chwili obecnej przedstawiono projekt zmian, które mają na celu zneutralizowanie niekorzystnych efektów tzw. Polskiego Ładu. Przedstawione poniżej propozycje dotyczą ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128; dalej: „ustawa z dnia 26 lipca 1991 r.”). Jeżeli proponowane zmiany zostaną uchwalone, to w większości wejdą w życie z dniem 1 stycznia 2023 r., czasami jednak z mocą wsteczną na 2022 r.

 

Najistotniejsze z proponowanych zmian to:

 

1) obniżenie z 17% do 12% stawki podatku obowiązującej w pierwszym przedziale skali

podatkowej – nowa, niższa stawka podatkowa dotyczyć będzie każdego podatnika (uzyskującego dochody opodatkowane według skali podatkowej), bez względu na: źródło osiąganych przychodów, wysokość przysługujących kosztów uzyskania przychodu, fakt zatrudnienia u kilku pracodawców, czy też równoczesne pobieranie emerytury. Z nowej, niższej stawki podatku skorzystają również przedsiębiorcy prowadzący działalność gospodarczą opodatkowaną według skali podatkowej;

 

2) wprowadzenie dla przedsiębiorców nierozliczających podatku według skali podatkowej możliwości odliczania części zapłaconych składek zdrowotnych związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą – od dnia 1 stycznia 2022 r. uchylono prawo do pomniejszania podatku dochodowego o kwotę stanowiącą 7,75% podstawy wymiaru składki na ubezpieczenie zdrowotne. Dla przedsiębiorców rozliczających się według jednolitej, 19% stawki podatku, proponuje się obecnie wprowadzenie odliczenia od podstawy obliczenia podatku (dochodu) lub zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów z działalności gospodarczej – zapłaconej przez podatnika składki na ubezpieczenie zdrowotne związanej z działalnością opodatkowaną w tej formie. Wysokość rocznego odliczenia składek będzie limitowana. Limit będzie dotyczył podatnika. Obliczony zostanie na bazie limitu składek na ubezpieczenie emerytalne i rentowe, tj. rocznej podstawy wymiaru składek na ubezpieczenia emerytalne i rentowe ogłoszonej w roku poprzednim. Limit będzie stanowił kwotę stanowiącą 4,9% z 30-krotności prognozowanego przeciętnego wynagrodzenia miesięcznego w gospodarce narodowej. Prawo do odliczenia części zapłaconych składek zdrowotnych przysługiwać będzie również podatnikom, którzy opodatkowują przychody z działalności gospodarczej ryczałtem od przychodów ewidencjonowanych oraz w formie karty podatkowej;

 

3) uchylenie tzw. ulgi dla klasy średniej – proponuje się rezygnację z wprowadzonej tzw. ulgi dla klasy średniej. Jednakże w przypadku podatników, dla których uchylenie tzw. ulgi nie byłoby korzystnym rozwiązaniem, przewidziano uprawnienie do pomniejszenia zobowiązania podatkowego o wysokość ubytku, spowodowanego zmianą systemu. Podatnicy, którzy stracą na likwidacji tej ulgi (mimo obniżenia stawki podatku) otrzymają zwrot różnicy, czyli kwotę zmniejszającą zobowiązanie, aby nowe rozwiązanie nie spowodowało pogorszenia ich sytuacji prawnopodatkowej;

 

4) uchylenie tzw. ulgi na zabytki – projektowana ustawa zachowuje prawa nabyte do odliczenia wydatków określonych w art. 26hb ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. do wydatków poniesionych do dnia 30 czerwca 2022 r.;

 

5) zmiana zasad stosowania kwoty wolnej od podatku – obniżenie stawki podatkowej do 12% oznacza niższe zobowiązanie podatkowe dla każdego z podatników opodatkowujących dochody według skali podatkowej. Po wejściu w życie zmiany podatek od dochodów w wysokości 120 000 zł (tj. na poziomie granicy przedziału skali podatkowej) wyniesie 10 800 zł, zamiast dotychczasowej kwoty 15 300 zł. Stąd podatnicy uzyskujący dochody co najmniej na tym poziomie, na nowej konstrukcji skali podatkowej z obniżoną stawką, zyskają w skali roku 4 800 zł. Niższy podatek będzie pobierany zaraz po wejściu w życie ustawy nowelizującej, już na etapie poboru zaliczek na podatek przy zastosowaniu 12% stawki. Natomiast ostateczny zysk na skutek tej zmiany będzie odczuwalny przy rozliczeniu podatku dochodowego już za rok bieżący. Utrzymanie kwoty wolnej na poziomie 30 000 zł oznacza nową kwotę zmniejszającą podatek, skoro obniżeniu ulega najniższa stawka podatkowa do 12%. Nowa kwota zmniejszająca podatek (przekładająca się na kwotę wolną od podatku w wysokości 30 000 zł) wynosi 3 600 zł (30 000z ł x 12% = 3 600 zł). Konsekwencją innej kwoty zmniejszającej podatek wynoszącej 3 600 zł jest też odpowiadająca jej kwota zmniejszająca miesięczne zaliczki na podatek wynosząca 300 zł (1/12 z kwoty zmniejszającej podatek 3 600 zł = 300 zł). Podatnik będzie mógł wskazać do trzech płatników, którzy mogą zastosować kwotę zmniejszającą podatek;

 

6) zwolnienie płatnika z obowiązku poboru zaliczki na podatek – projektowana ustawa zawiera regulacje, na mocy których podatnik będzie mógł upoważnić swojego płatnika, poprzez sporządzony na piśmie wniosek, do niepobierania w danym roku podatkowym zaliczek, o których mowa w art. 31, art. 33–35 i art. 41 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. Podatnik będzie mógł złożyć taki wniosek jeżeli będzie przewidywał, że uzyskane przez niego dochody podlegające opodatkowaniu według skali podatkowej nie przekroczą w roku podatkowym kwoty 30 000 zł (kwota wolna od podatku). Podatnik będzie obowiązany niezwłocznie wycofać wniosek, jeżeli stwierdzi, że wysokość tych dochodów przekroczy tę kwotę;

 

7) zmianę wysokości kryterium dochodowego pełnoletniego uczącego się dziecka, od którego zależy prawo rodzica lub opiekuna prawnego do preferencji podatkowych – projektowana ustawa proponuje zmianę kwoty kryterium dochodowego pełnoletniego uczącego się dziecka, polegającą na jej zwiększeniu oraz rezygnacji z wpisywania stałej kwoty, którą każdorazowo ustawodawca będzie musiał zmieniać. Proponuje się, aby kwota ta wynosiła dwunastokrotność kwoty renty socjalnej określonej w ustawie z dnia 27 czerwca 2003 r. o rencie socjalnej (Dz. U z 2022 r. poz. 240), w wysokości obowiązującej w grudniu roku podatkowego;

 

8) zmianę katalogu dochodów małoletniego dziecka, które dolicza się do dochodów rodzica – proponuje się, aby wszystkie dochody dziecka podlegające opodatkowaniu według skali podatkowej, w tym renty małoletniego dziecka, skorzystały z kwoty wolnej od podatku w wysokości 30 000 zł;

 

9) zmiany w zakresie zwolnień przedmiotowych – projekt przewiduje poszerzenie zwolnień przedmiotowych o nowy rodzaj przychodów, tj. o zasiłki macierzyńskie;