Projektowane zmiany wprowadzający nowe pojęcie budynku w podatku od nieruchomości

Dnia 3 września 2024 r. na stronach Rządowego Centrum Legislacji opublikowany został projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku rolnym, ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, ustawy o podatku leśnym oraz ustawy o opłacie skarbowej[1]. Projekt ten zawiera odmienne(w stosunku do poprzedniego projektu) definicje budynku oraz budowli. Zmiany w Projekcie są efektem częściowego uwzględnienia wysuniętych postulatów(łącznie w liczbie 316), które zostały zgłoszone przez takie podmioty jak chociażby Krajowa Izba Doradców Podatkowych[2]. Zgodnie z Projektem nowe definicje w podatku od nieruchomości mają obowiązywać od 1 stycznia 2025 r.

Zarówno budowle, jak też budynki są obiektami budowlanymi. Nowe pojęcie obiektu budowlanego oznacza budynek lub budowlę, z wyłączeniem wyrobisk górniczych, a także niewielkich obiektów stanowiących:

a) obiekty kultu religijnego: kapliczki, krzyże przydrożne i figury,

b) obiekty architektury ogrodowej: posągi i figurki ogrodowe, wodotryski, mostki i pergole, murowane grille, oczka wodne,

c) obiekty użytkowe służące rekreacji codziennej i utrzymaniu porządku: piaskownice, huśtawki, drabinki, śmietniki, wiaty na wózki dziecięce i rowery.

            Już na wstępie zatem wykluczono z opodatkowania wskazanego katalogu obiektów, co bez wątpienia pozwoli uporządkować terminologię w świetle istniejących wcześniej wątpliwości.

 

Pojęcie budynku        

W zaproponowanej definicji budynku rezygnuje się z odwołania do przepisów prawa budowlanego, a dla zapewnienia szczególnej określoności przepisów prawa daninowego proponuje się legalną definicję zawartą w ustawie o podatkach i opłatach lokalnych.

Zgodnie z Projektem, budynek to obiekt wzniesiony w wyniku robót budowlanych, wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość jego użytkowania zgodnie z przeznaczeniem, trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz który posiada fundamenty i dach, z wyłączeniem obiektu, w którym są lub mogą być gromadzone materiały sypkie, materiały występujące w kawałkach, albo materiały w postaci ciekłej lub gazowej, którego podstawowym parametrem technicznym wyznaczającym jego funkcję jest pojemność.

            Zawarta w Projekcie definicja budynku posiada elementy, które upodabniają ją do definicji budynku w obowiązującym aktualnie stanie prawnym, która jest określana na podstawie ustawy o podatkach i opłatach lokalnych oraz ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane[3]. Nowym elementem jest wymóg wzniesienia budynku w wyniku robót budowlanych. Dalej Projekt wskazuje, że roboty budowlane to roboty budowlane, o których mowa w ustawie z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane, z wyłączeniem rozbiórki. Pomimo faktu, że nowe przepisy miały służyć wprowadzeniu w życie konstytucyjnej zasady określania przedmiotu opodatkowania w ustawie podatkowej, ustawodawca ponownie odwołuje się do ustaw nie będących ustawami podatkowymi. Określenie przedmiotu opodatkowania jest w świetle nowych przepisów niemożliwe bez ustalenia, czy dany budynek został wniesiony w ramach robót budowlanych, a więc bez odwołania się do ustawy nie będącej ustawą podatkową. Samo pojęcie robót budowlanych wyłączy spod opodatkowania chociażby obiekty stworzone jako prefabrykaty.

W obecnym stanie prawnym pojęcie trwałego związania z gruntem nie jest zdefiniowane na potrzeby podatku od nieruchomości. W uzasadnieniu projektu wskazano, że brak definicji tego pojęcia obecnie jest przyczyną sporów, często w sprawach dotyczących obiektów, od których kwota podatku jest niska, lecz generujących koszty (w tym opinii biegłego) nieproporcjonalnie wysokie lub nawet wyższe niż potencjalny dochód gminy z podatku. Trwałe związanie z gruntem to w myśl Projektu: takie połączenie obiektu budowlanego z gruntem, które zapewnia temu obiektowi stabilność i możliwość przeciwdziałania czynnikom zewnętrznym niezależnym od działania człowieka, mogącym go zniszczyć, spowodować przemieszczenie lub przesunięcie się na inne miejsce. Znaczące będzie stosowanie przesłanki trwałego związania z gruntem do obiektów kontenerowych oraz wolnostojących wież, masztów antenowych, oraz oświetlenia zewnętrznego, ponieważ opodatkowaniu jako budowle będą podlegać wyłącznie obiekty, które będą trwale związane z gruntem, a contrario obiekty, które nie spełnią przesłanki trwałego związania z gruntem, nie będą kwalifikowane jako budowle.

Projektodawca wskazuje w uzasadnieniu, że zmiany mają służyć utrzymaniu zasady pierwszeństwa kwalifikacji obiektu jako budynku (projektowany art. 1a ust. 1 pkt 2) Zostanie utrzymana obowiązująca w obecnych przepisach zasada pierwszeństwa kwalifikacji obiektu jako budynku, co oznacza, że najpierw będzie należało ustalić, czy dany obiekt jest budynkiem, a jeżeli nie jest, to dopiero następnie będzie można rozważać jego kwalifikację do kategorii budowli, jeżeli obiekt ten będzie spełniał przesłanki do uznania za budowlę, przewidziane w projektowanych przepisach.

 

 

Więcej informacji udzielą doradcy i konsultanci podatkowi Instytutu Studiów Podatkowych: