Strategia podatkowa

Uwagi wstępne.

W 2021 r. podatnicy CIT po raz pierwszy realizować będą nałożony na nich z dniem 1 stycznia 2021 r. obowiązek podawania do publicznej wiadomości sporządzonej informacji o realizowanej strategii podatkowej za rok podatkowy.
Ustawa nowelizująca nie przewidywała w tym zakresie szczególnych regulacji przejściowych, stąd - zgodnie z poglądem wyrażanym przez Ministerstwo Finansów - podatnicy są zobowiązani do sporządzenia i opublikowania informacji o strategii już za rok 2020, w terminie do 31 grudnia 2021 r.
Abstrahując od poprawności powyższego poglądu prawnego, w praktyce większość podmiotów zobowiązanych planuje realizację tego obowiązku, zgodnie z poglądem MF. Niniejsza informacja stanowi próbę wskazania kluczowych zagadnień związanych z opracowaniem i opublikowaniem informacji o realizowanej strategii podatkowej za rok podatkowy kończący się w 2020 r.

Informacja o strategii podatkowej – zakres podmiotowy.

Obowiązek prawny sporządzenia i podawania do publicznej wiadomości informacji o realizowanej strategii podatkowej za rok podatkowy dotyczy:

1) podatkowych grup kapitałowych, bez względu na wysokość osiągniętych przychodów;
2) podatników innych niż podatkowe grupy kapitałowe, u których wartość przychodu uzyskana w roku podatkowym, za który jest publikowana, przekroczyła równowartość 50 mln euro (przeliczonych na złote według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski w ostatnim dniu roboczym roku kalendarzowego poprzedzającego rok podania indywidualnych danych podatników do publicznej wiadomości).

Jest to zakres podmiotowy podatników tożsamy (za wyjątkiem spółek nieruchomościowych) z zakresem podmiotów, których dane dotyczące opodatkowania CIT publikowane są do publicznej wiadomości przez Ministra Finansów na podstawie art. 27b ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. Podanie do publicznej wiadomości indywidualnych danych podatników obejmuje informacje o wysokości:
a) osiągniętego przychodu,
b) poniesionych kosztów uzyskania przychodów,
c) osiągniętego dochodu albo poniesionej straty,
d) podstawy opodatkowania,
e) kwoty należnego podatku.

Zob.: https://www.gov.pl/web/finanse/indywidualne-dane-podatnikow-cit

Strategia podatkowa – zakres przedmiotowy.

Pojęcie „strategii podatkowej” nie jest prawnie zdefiniowane. Strategia podatkowa w sensie semantycznym stanowi zespół informacji o planowanych i wdrażanych zasadach, jakimi kieruje się podatnik w zakresie realizacji obowiązków podatkowych oraz procesach podatkowych zachodzących w jednostce.
Warto wskazać także na próbę definicji zawartą w Wytycznych w zakresie Ram Wewnętrznego Nadzoru Podatkowego (dalej: Wytyczne), opracowanych przez MF na potrzeby Programu współdziałania, gdzie podnosi się, iż:

„Strategia podmiotu powinna wskazywać, że kwestie podatkowe traktowane są jako zagadnienie odpowiedzialności przedsiębiorstwa, a płacenie podatków w kwocie i w czasie wymaganymi przepisami prawa jest traktowane jako należny zwrot części zysku do społeczeństwa, w którym podmiot funkcjonuje i wykorzystuje jego zasoby.”
„Strategia podatkowa podmiotu wskazuje wizję i misję podatkową oraz cele podatkowe (długoterminowe), uwzględniając jednocześnie ich wpływ na realizację celów biznesowych podmiotu. Jest ona spójna z zasadami wskazanymi w strategii podmiotu oraz wartościami etycznymi przyjętymi przez podmiot.”

Z treści Wytycznych wywieść też można, iż w tworzenie strategii podatkowej powinno zostać zaangażowane wyższe kierownictwo, w tym również osoby zarządzające departamentami niepodatkowymi.

Zgodnie z Wytycznymi strategia podatkowa powinna odnosić się do takich kwestii jak:

• ryzyko podatkowe – które jest ogólną orientacją co do zagrożeń podatkowych, jakie mogą pojawiać się w ramach działalności danej firmy lub wynikać z samego faktu działania w określonej branży; strategia ryzyka podatkowego powinna określać podejście organizacji do ograniczania ryzyka podatkowego poprzez minimalizację zagrożeń ze strony otoczenia podatkowego oraz wykorzystania szans, jakie daje prawo podatkowe;
• tzw. apetyt na ryzyko (pożądany poziom ryzyka podatkowego, które firma jest gotowa zaakceptować w swojej działalności, z ang. risk appetite) – strategia podatkowa powinna opisywać gotowość przedsiębiorstwa do podjęcia ryzyka, w tym gotowość do uwzględniania pozycji podatkowych, które mogą zostać niezaakceptowane/ podważone przez administrację skarbową;
• poziom zaangażowania organu zarządzającego w proces podejmowania decyzji z zakresu planowania podatkowego;
• raportowanie;
• składanie deklaracji;
• strategia płatności zobowiązań podatkowych

Zob.:https://www.podatki.gov.pl/media/6197/wytyczne-w-zakresie-ram-wewn%C4%99trznego-nadzoru-podatkowego.pdf

Zakres danych wskazanych w ustawie CIT, które mają być obowiązkowo ujęte w informacji o realizowanej strategii podatkowej (patrz szczegółowo niżej), wskazuje, iż strategia powinna obejmować co najmniej:

- procesy i procedury dotyczące zarządzania wykonywaniem obowiązków podatkowych i zapewniające ich prawidłową realizację,
- określenie zasad postępowania w określonych sytuacjach, np. identyfikacji schematu podatkowego, wystąpienia z wnioskiem do organów podatkowych o interpretację lub informację stawkową,
- określenie sposobów zapewnienia „rynkowych” warunków transakcji z podmiotami powiązanymi.
Strategia podatkowa uwzględniać powinna charakter, rodzaj i rozmiar prowadzonej działalności gospodarczej podatnika.

Informacja o strategii podatkowej – zakres przedmiotowy.

Zgodnie z art. 27c ust. 2 ustawy CIT, informacja o realizowanej strategii podatkowej obejmować powinna co najmniej informacje o stosowanych przez podatnika:
1) procesach oraz procedurach dotyczących zarządzania wykonywaniem obowiązków wynikających z przepisów prawa podatkowego i zapewniających ich prawidłowe wykonanie,
Idzie tu o sformalizowane i zmaterializowane w formie pisemnej procedury, przykładowo takie jak:

- procedura obiegu dokumentów, kontroli dokumentów, dowodów księgowych,
- procedura dotycząca sposobu kontroli terminowości i prawidłowości składania deklaracji podatkowych, płatności podatkowych,
- procedura VAT – należyta staranność, weryfikacja kontrahentów - VIES, wykaz podatników - biała lista,
- procedura ograniczająca ryzyko odpowiedzialności KKS,
- procedura WHT (podatek u źródła) – procedura należytej staranności, rozliczeń podatkowych na terytoriach lub w krajach stosujących szkodliwą konkurencję podatkową,
- procedura CRBR (Centralny Rejestr Beneficjentów Rzeczywistych),
- procedura przeciwdziałania praniu pieniędzy oraz finansowaniu terroryzmu,
- procedura realizacji obowiązków w zakresie schematów podatkowych (MDR),
- inne procedury lub instrukcje podatkowe.

Zob.: ramowe specjalistyczne instrukcje podatkowe Instytutu Studiów Podatkowych
https://isp-modzelewski.pl/wp-content/uploads/2021/02/formularz_instrukcji_2021.pdf

W przypadku braku sformalizowania i zmaterializowania w formie pisemnej opis procesów dotyczących zarządzania wykonywaniem obowiązków wynikających z przepisów prawa podatkowego

2) dobrowolnych formach współpracy z organami Krajowej Administracji Skarbowej,

Np. Program współdziałania, udział w projektach pilotażowych.
3) informacje odnośnie do realizacji przez podatnika obowiązków podatkowych na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej
Kwoty zapłaconych podatków, uzyskanych zwrotów podatków (najlepiej w podziale na każdy z podatków).

4) informacje o transakcjach z podmiotami powiązanymi oraz planowanych lub podejmowanych przez podatnika działaniach restrukturyzacyjnych:
a) transakcjach z podmiotami powiązanymi w rozumieniu art. 11a ust. 1 pkt 4, których wartość przekracza 5% sumy bilansowej aktywów w rozumieniu przepisów o rachunkowości, ustalonych na podstawie ostatniego zatwierdzonego sprawozdania finansowego spółki, w tym podmiotami niebędącymi rezydentami podatkowymi Rzeczypospolitej Polskiej,
b) planowanych lub podejmowanych przez podatnika działaniach restrukturyzacyjnych mogących mieć wpływ na wysokość zobowiązań podatkowych podatnika lub podmiotów powiązanych w rozumieniu art. 11a ust. 1 pkt 4,
c) informacje dotyczące dokonywania rozliczeń podatkowych podatnika na terytoriach lub w krajach stosujących szkodliwą konkurencję podatkową wskazanych w aktach wykonawczych wydanych na podstawie art. 11j ust. 2 i na podstawie art. 23v ust. 2 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz w obwieszczeniu ministra właściwego do spraw finansów publicznych wydanym na podstawie art. 86a § 10 Ordynacji podatkowej

5) informacje o ilości zgłoszonych schematów oraz złożonych zapytań o interpretacje i informacje stawkowe organów podatkowych:

- informacja o liczbie przekazanych Szefowi Krajowej Administracji Skarbowej informacji o schematach podatkowych, o których mowa w art. 86a § 1 pkt 10 Ordynacji podatkowej, z podziałem na podatki, których dotyczą,
- informacje o złożonych przez podatnika wnioskach o wydanie:
a) ogólnej interpretacji podatkowej, o której mowa w art. 14a § 1 Ordynacji podatkowej,
b) interpretacji przepisów prawa podatkowego, o której mowa w art. 14b Ordynacji podatkowej,
c) wiążącej informacji stawkowej, o której mowa w art. 42a ustawy o podatku od towarów i usług,
d) wiążącej informacji akcyzowej, o której mowa w art. 7d ust. 1 ustawy z dnia 6 grudnia 2008 r. o podatku akcyzowym (Dz. U. z 2020 r. poz. 722 i 1747).

Sposób i termin publikacji.

Podatnik zamieszcza informację o realizowanej strategii podatkowej za rok podatkowy, sporządzoną w języku polskim lub jej tłumaczenie na język polski, na swojej stronie internetowej w terminie do końca dwunastego miesiąca następującego po zakończeniu roku podatkowego.
Na stronie internetowej podatnika, dostępne będą sporządzone i podane do publicznej wiadomości informacje o realizowanej strategii podatkowej za poszczególne lata, począwszy od strategii za rok 2020
W terminie do 31.12.2021 r. podatnik jest obowiązany przekazać za pomocą środków komunikacji elektronicznej w rozumieniu art. 2 pkt 5 ustawy z dnia 18 lipca 2002 r. o świadczeniu usług drogą elektroniczną (Dz. U. z 2020 r. poz. 344) naczelnikowi urzędu skarbowego właściwemu dla podatnika informację o adresie strony internetowej na której umieścił informację realizowanej strategii podatkowej.
W przypadku niewykonania obowiązku publikacji i informacji do US podatnik podlega karze pieniężnej. Karę pieniężną nakłada naczelnik urzędu skarbowego właściwy dla podatnika, w drodze decyzji, w wysokości do 250 000 zł.