Ministerstwo Finansów rozpoczęło 5 lutego 2021 r. konsultacje publiczne projektu nowelizacji ustawy o VAT wprowadzającego e-fakturę ustrukturyzowaną, tj. fakturę elektroniczną wystawioną przy użyciu Krajowego Systemu e-Faktur. W projekcie MF zaproponowało zmiany w ustawie z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług w zakresie wprowadzenia fakultatywnego Krajowego Systemu e-Faktur (tzw. KSeF). Nowe przepisy mają wejść w życie 1 października 2021 r.

Projektowana nowelizacja reguluje możliwość wystawiania faktur ustrukturyzowanych, jako jednej z dopuszczanych form dokumentowania transakcji – obok faktur papierowych i obecnie występujących w obrocie gospodarczym faktur elektronicznych w innej formie. Faktura ustrukturyzowana będzie uznana za rodzaj faktury elektronicznej, tym samym do faktur ustrukturyzowanych, co do zasady, będą miały zastosowanie ogólne regulacje prawne dotyczące faktur elektronicznych (z pewnymi wyjątkami np. do faktur ustrukturyzowanych nie będą miały zastosowania przepisy regulujące zasady wystawiania duplikatów faktur, określone w art. 106l ustawy o VAT, ponieważ nie będzie istniała możliwość zagubienia lub zniszczenia faktury wystawionej za pośrednictwem systemu).

Zgodnie z założeniami projektu, faktury ustrukturyzowane będą wystawiane i otrzymywane przez podatników za pośrednictwem systemu teleinformatycznego, tj.: Krajowego Systemu
e-Faktur (KSeF). Każdy podatnik będzie mógł posiadać konto w KSeF służące do wystawiania i/albo odbioru faktur.

Wprowadzane projektowaną ustawą rozwiązanie ma charakter fakultatywny. Wystawca będzie mógł wybrać taka formę dokumentowania sprzedaży, ale nie będzie miał obowiązku. Stosowanie faktur ustrukturyzowanych będzie wymagało ponadto także akceptacji odbiorcy takiej faktury, w tym w sposób dorozumiany.

Jako „zachętę” do wybory tego sposobu dokumentowania sprzedaży w projekcie przewidziano:

• • brak konieczności posiadania dokumentacji spełnienia uzgodnienia w przypadku wystawienia faktury korekty in minus w formie ustrukturyzowanej („cofnięcie” w tym zakresie wymogów nowelizacji SLIM VAT),
  • w przypadku wystawienia faktury korekty ustrukturyzowanej in minus nabywca towaru lub usługi dokona pomniejszenia kwoty podatku naliczonego w rozliczeniu za okres, w którym otrzymał fakturę korygującą („cofnięcie” w tym zakresie wymogów nowelizacji SLIM VAT),
  • dla podatników, którzy wystawiają wyłącznie faktury ustrukturyzowane, preferencję w postaci skróconego do 40 dni terminu zwrotu podatku VAT dla podatników spełniających warunki przewidziane w tym przepisie (zwrot na rachunek rozliczeniowy). Dla uzyskania zwrotu w terminie 40 dni konieczne będzie spełnienie łącznie wszystkich wymienionych warunków, tj.:

1) uzyskanie zwrotu w terminie 40 dni będzie możliwe za dany okres rozliczeniowy tylko w przypadku podatników wystawiających w całym okresie rozliczeniowym wyłącznie faktury ustrukturyzowane,
2) podatnik przez kolejne 12 miesięcy poprzedzających bezpośrednio okres, w rozliczeniu za który został wykazany zwrot, był zarejestrowany jako podatnik VAT czynny oraz składał za każdy okres rozliczeniowy deklaracje (plik JPK)
3) podatnik w okresie 12 miesięcy poprzedzających okres wykazania zwrotu posiadał rachunek rozliczeniowy lub imienny rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej zgłoszony na „białej liście”,
4) kwota podatku naliczonego lub kwota różnicy podatku nierozliczona w poprzednich okresach rozliczeniowych i wykazana w deklaracji do zwrotu w analizowanym okresie nie przekracza 3000 zł.
Podatnik dla uzyskania zwrotu w terminie 40 dni, podobnie jak przy innych zwrotach
z ustawy o VAT, będzie zaznaczał odpowiedni znacznik w składanym rozliczeniu (JPK_VAT deklaracja + ewidencja) ze wskazaniem, że występuje z wnioskiem o zwrot VAT w terminie 40 dni.

Wydaje się, że proponowany ustawowy system „zachęt” nie jest wystarczający z perspektywy przeciętnego podatnika VAT. Wydaje się jednak, że nie należy oczekiwać jego istotnego rozszerzenia na etapie prac legislacyjnych. Oczekiwać należy raczej innych form „promocji” tego rozwiązania, w tym tych, które wykorzystane zostały w czasie wdrażania dobrowolnego mechanizmu podzielonej płatności. Nie można wykluczyć także ponadto, że – tak jak w przypadku split payment – docelowo system może zostać w przyszłości przyjęty jako obowiązkowy (za zgodą Rady Unii Europejskiej).