Opis
Plik PDF do pobrania.
Miesięcznik Doradztwo Podatkowe Biuletyn Instytutu Studiów Podatkowych znajduje się w wykazie czasopism naukowych z liczbą 4 punktów przyznawanych za publikacje w tym czasopiśmie.(Komunikat Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia 31 grudnia 2014 r.)
Spis treści: pobierz pdf.
Drodzy Czytelnicy
Kopalnią sposobów na wyłudzanie zwrotów podatku od towarów i usług są obowiązujące w Unii Europejskiej zasady obliczania proporcji na potrzeby określenia podatku naliczonego związanego z zakupami, które dotyczą jednocześnie czynności dających prawo do odliczenia i niedających takiego prawa.
W prawie polskim jest to uregulowane w art. 90 ustawy o VAT, który jest zgodny z prawem wspólnotowym. Istotą tej proporcji jest roczny stosunek wartości podstawy opodatkowania z tytułu dostawy towarów i świadczenia usług dających prawo do odliczenia do sumy wartości tych czynności dających prawo do odliczenia i niedających takiego prawa. Od licznika i mianownika tej proporcji odejmuje się wartość określonych czynności wymienionych w ust. 4 art. 90 ustawy o VAT, co dla dalszych rozważań nie ma jakiegokolwiek znaczenia, bo nie tu jednak tkwi istota luki prawnej, będącej źródłem nadużyć i bezpodstawnych zwrotów.
Idzie o przepis art. 86 ust. 9 tej ustawy, który zalicza do czynności dających prawo do odliczenia usługi finansowe, których miejscem świadczenia jest terytorium państw trzecich (poza UE). Przypomnę, że jest to dziwaczny wyjątek od zasady, w myśl której czynność zwolniona przedmiotowo na terytorium kraju nie daje prawa do odliczenia również w przypadku zmiany jej miejsca świadczenia poza terytorium kraju. Dla usług finansowych, a zwłaszcza bankowych, wprowadzono jednak ów wyjątek: świadczenie ich poza terytorium UE, nie wiadomo dlaczego, daje prawo do odliczenia.
Wytłumaczmy przy tej okazji, w jaki sposób można zmienić miejsce świadczenia tych usług. Otóż wystarczy, aby ich usługobiorcą był podatnik, który ma miejsce siedziby lub stałe miejsce prowadzenia działalności na terytorium państwa trzeciego (art. 28b ustawy o VAT). Jeżeli usługi te były nabyte przez tego rodzaju podmiot, to podatek naliczony związany z ich wykonaniem będzie należny do zwrotu.
Dalszy schemat postępowania jest bardzo prosty. Taki podatnik sprzedaje i odkupuje „instrumenty finansowe” albo korzysta z pośrednictwa finansowego innej, nawet zależnej instytucji finansowej, która ma siedzibę na terytorium państwa trzeciego. Obroty z tego tytułu wlicza się do proporcji zarówno w liczniku, jak i w mianowniku, co zwiększa prawo do odliczenia z tytułu zakupu towarów objętych proporcją. W zależności od inwencji i skali wdrożenia tego pomysłu niektóre instytucje finansowe osiągnęły proporcję wynoszącą nawet 70%, co oznacza, że w tej części podatek naliczony był (i jest) przedmiotem zwrotów. Co prawda stan ten należy uznać za sztuczny, wręcz nieprawdziwy, ale:
1) w ewidencji wszystko się zgadza i proporcja jest obliczana na podstawie ksiąg;
2) organy skarbowe rzadko goszczą w „międzynarodowych instytucjach finansowych”, bo mogłoby to zagrozić doskonałym relacjom z naszymi „strategicznymi partnerami”.
Czy to jest możliwe, że instytucje finansowe mogą otrzymywać zwroty podatku naliczonego? Obiektywnie nie, ale dzięki powyższej luce u nas takie przypadki się zdarzają.
Na koniec pewna refleksja. Kiepskie dochody w pierwszych 4 miesiącach tego roku z podatku od towarów i usług (57 mld zł) wynikają z szybkiego przyrostu kwot zwrotów, które za ten sam okres osiągnęły już prawie 40 mld zł. To dużo więcej niż w roku poprzednim i może być zapowiedzią nawet spadku dochodów w tym roku. Dlaczego? Już tłumaczę. Prawdopodobna kwota wpływów (nie dochodów) przekroczy 290 mld zł. Jeżeli utrzyma się dynamika zwrotów przez cały rok, to w budżecie zostanie mniej niż 170 mld zł, czyli będzie to pierwszy nominalny spadek dochodów od czasów „rządów” Jana Rostowskiego.
Wręcz żenujący jest sposób tłumaczenia wzrostu kwot zwrotów w tym roku ? ma to być związane ze wzrostem inwestycji. Nie wierzę. Aby znaleźć sprawcę katastrofy podatku od towarów i usług (w roku podwójnych wyborów!), wystarczy sprawdzić, ile otrzymały zwrotów firmy objęte przywilejem krajowego odwrotnego obciążenia, czyli cały sektor stalowy, metali kolorowych, złomu, surowców wtórnych i dużej części elektroniki. W 2019 r. grozi nam zwiększenie zwrotów o ponad 20 mld zł, chyba że pilnie ? z połową roku ? zlikwidujemy ten przywilej. Ciekawe, czy wszechwładne lobby odwrotnego obciążenia na to pozwoli?
Z poważaniem
redaktor naczelny
* Wysyłając formularz oświadczam, że zgodnie z art. 13 rozporządzenia
Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 zostałem/am poinformowany/a że:
1. Administratorem moich danych osobowych jest Instytut Studiów Podatkowych Modzelewski i Wspólnicy Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, ul. Kaleńska 8, 04-367,
2. moje dane osobowe przetwarzane będą w wyżej wymienionych celach, podstawą prawną jest art. 6 ust 1 pkt a/b/c/d/e/f rozporządzenia 2016/679,
3. odbiorcą/odbiorcami moich danych osobowych będą podmioty powiązane należące do grupy ISP, pracownicy oraz współpracownicy tych podmiotów;
4. moje dane osobowe będą przechowywane przez okres świadczenia na moją rzecz usług oraz przez okres przedawnienia ewentualnych roszczeń z tego tytułu;
5. posiadam prawo dostępu do treści swoich danych oraz prawo ich sprostowania, usunięcia, ograniczenia przetwarzania, prawo do przenoszenia danych, prawo wniesienia sprzeciwu, prawo do cofnięcia zgody w dowolnym momencie bez wpływu na zgodność z prawem przetwarzania, którego dokonano na podstawie zgody przed jej cofnięciem;
6. mam prawo wniesienia skargi do organu nadzorczego, o którym mowa w art. 51 ust. 1 rozporządzenia 2016/679, gdy uznam, iż przetwarzanie moich danych osobowych dotyczących przetwarzania ww. w celu narusza przepisy tego rozporządzenia;
7. podanie przeze mnie danych osobowych jest dobrowolne, a konsekwencją niepodania danych osobowych będzie brak możliwości świadczenia przez ISP usług w celu realizacji których dane te są gromadzone i przetwarzane;
8. moje dane będą przetwarzane w sposób zautomatyzowany, w tym również w formie profilowania a także w sposób niezautomatyzowany przez osoby do tego uprawnione; konsekwencją takiego przetwarzania będzie otrzymywanie przeze mnie informacji o zmianach w prawie, orzecznictwie, praktyce organów administracji i związanej z tymi kwestiami ofercie ISP obejmującej aspekty edukacyjne i doradcze.
