Problem bezumownego korzystania z lokalu budzi wątpliwości. Istnieją na ten temat sprzeczne poglądy co do uznania takiego zdarzenia za usługę w rozumieniu podatku od towarów i usług.
W kwestii bezumownego korzystania z lokalu możemy mieć do czynienia z dwoma sytuacjami:
- korzystanie z nieruchomości wbrew woli wynajmującego ? jest to sytuacja, kiedy mimo wygaśnięcia czy zakończenia umowy najemca nie opuszcza nieruchomości. W przypadku braku zgody obu stron, umowa nie istnieje. Natomiast bezumowne korzystanie z nieruchomości nie podlega opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług. Dla udokumentowania opłaty za bezumowne korzystanie z lokalu jako niepodlegającej podatkowi od towarów i usług właściwa jest nota księgowa.
- korzystanie z nieruchomości za zgodą wynajmującego. W sytuacji, gdy pomimo zakończenia trwania umowy najemca nadal korzysta z nieruchomości uiszczając z tego tytułu wynagrodzenie, a wynajmujący się temu nie sprzeciwia, lub przynajmniej taką sytuację toleruje, należy uznać, że ma miejsce świadczenie usługi. Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług, opodatkowaniu podlega m.in. odpłatne świadczenie usług. Z kolei w myśl art. 8 ust. 1 pkt 2 tej ustawy za świadczenie usług uznaje się zobowiązanie się do powstrzymywania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności bądź sytuacji. W omawianej sytuacji nie jest istotne, że należność za korzystanie z nieruchomości uiszczana jest na dotychczasowych zasadach, jak te określone w pierwotnej umowie. Jeżeli wynajmujący pomimo zakończenia trwania umowy oczekuje wynagrodzenia z tytułu najmu, a więc toleruje stan korzystania z nieruchomości bez umowy, to jest to wystarczające dla opodatkowania takiego najmu podatkiem od towarów i usług. W takiej sytuacji, opłata powinna zostać opodatkowana fakturą VAT.
Aleksandra Szczęsny
Konsultant podatkowy, Śląski Oddział Instytutu Studiów Podatkowych
aleksandra.szczesny@isp-modzelewski.pl
tel. 32 259 71 50
