Przepis art. 1a ust. 1 pkt 5 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych wskazuje, w jaki sposób powinna być mierzona powierzchnia użytkowa budynku. Posługuje się przy tym terminem „ściana”, czyli innym, niż w art. 1a ust. 1 pkt 1 ustawy, gdzie mowa jest o przegrodzie budowlanej. Owa niespójność terminologiczna nie może prowadzić do wykluczenia z opodatkowania tej części budynku, która ? zgodnie z przyjętą konstrukcją ? nie ma ściany w znaczeniu leksykalnym.
Taką tezę zaprezentował Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 11 marca 2020 r. (sygn. II FSK 1042/18), w którym rozpatrywał kwestię opodatkowania garażu usytuowanego w galerii handlowej. Sąd podkreślił, że w przypadku, gdy mamy do czynienia z garażem, który stanowi jedną z kondygnacji galerii handlowej, kwalifikowanej jako budynek, to stanowi on część tego budynku. Podstawę opodatkowania stanowi zatem powierzchnia użytkowa galerii handlowej włącznie z garażem (art. 4 ust. 1 pkt 2 ustawy). Garaż nie może być wykluczony z opodatkowania z tej przyczyny, że występują w nim przerwy w ciągłości zabudowy ścian.
W ocenie Sądu błędne jest wywodzenie braku obowiązku podatkowego wyłącznie z przepisu zawierającego definicję, tj. art. 1a ust. 1 pkt 5 ustawy, a więc przepisu nie kreującego żadnych praw i obowiązków (tym bardziej z jednego słowa użytego w takim przepisie), z zupełnym pominięciem przepisów prawa materialnego określających przedmiot opodatkowania (art. 2 ust. 1 ustawy), czy też podstawę opodatkowania (art. 4 ust. 1 ustawy). Równie błędne jest uwzględnienie w rozważaniach wyłącznie jednej definicji, podczas gdy w rzeczy samej kluczowa jest inna definicja.
Zdaniem Sądu, aby w ogóle można było mówić o powierzchni budynku, należy ustalić, jakie kryteria kwalifikują dany obiekt do kategorii budynku. Według postanowień art. 1a ust. 1 pkt 1 ustawy, budynkiem jest obiekt budowlany w rozumieniu przepisów Prawa budowlanego, który jest trwale związany z gruntem, wydzielony z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych oraz posiada fundamenty i dach. Jednym z kryteriów, które należy uwzględnić przy kwalifikowaniu obiektu jako budynku, jest wydzielenie obiektu z przestrzeni za pomocą przegród budowlanych. W uzasadnieniu wskazano, że w przypadku galerii handlowej, w której jedną z kondygnacji stanowi sporny garaż jest budynkiem, więc podstawą opodatkowania dla tego budynku jest jego powierzchnia użytkowa. Definicję powierzchni użytkowej budynku zawiera art. 1a ust. 1 pkt 5 ustawy, który stanowi, że jest nią powierzchnia użytkowa budynku lub jego części mierzona po wewnętrznej długości ścian na wszystkich kondygnacjach, z wyjątkiem powierzchni klatek schodowych oraz szybów dźwigowych; za kondygnację uważa się również garaże podziemne, piwnice, sutereny i poddasza użytkowe. Przepis ten posługuje się terminem „ściana”, czyli innym niż w przepisie definiującym „budynek”, gdzie mowa jest o przegrodzie budowlanej. Istnieje więc niespójność terminologiczna w omawianych przepisach, chociaż materia w nich regulowana jest ze sobą ściśle powiązana (definicja budynku i definicja powierzchni użytkowej tegoż budynku).
Zdaniem Sądu, owa niespójność terminologiczna nie może jednak prowadzić do wykluczenia z opodatkowania tej części budynku, która zgodnie z przyjętą konstrukcją nie ma ściany w znaczeniu leksykalnym. Należy bowiem mieć na uwadze, że według obowiązujących przepisów, cechą istotną budynku nie jest ściana, lecz przegroda budowlana (wydzielenie budynku za pomocą przegród budowlanych, a nie za pomocą ścian). Poza tym występujący wyraz „ściana” nie został użyty dla potrzeb zdefiniowania powierzchni użytkowej budynku, lecz dla potrzeb określenia sposobu mierzenia tej powierzchni.

Agata Strocka
Konsultant podatkowy
Główny specjalista w Dziale Audytu Podatkowego
agata.strocka@isp-modzelewski.pl
tel. 22 517 30 69