Ustawa z dnia 26 stycznia 2023 r. o fundacji rodzinnej wprowadziła do polskiego porządku prawnego nową instytucję prawną, która ma na celu ułatwienie planowania sukcesji w przedsiębiorstwach rodzinnych. Fundacja rodzinna pozwala na akumulację majątku i jego ochronę przed rozdrobnieniem, a także na zapewnienie długoterminowego wsparcia finansowego dla beneficjentów. Jednym z istotnych aspektów związanych z fundacją rodzinną jest kwestia opodatkowania podatkiem od towarów i usług (VAT) darowizn na jej rzecz.
Fundacja rodzinna łączy w sobie cechy fundacji i spółki. Jej głównym celem jest gromadzenie i pomnażanie majątku, a następnie wypłacanie świadczeń na rzecz beneficjentów wskazanych przez fundatora. Beneficjentami mogą być członkowie rodziny fundatora, a także osoby spoza rodziny, o ile statut fundacji tak stanowi. Fundacja rodzinna może prowadzić działalność gospodarczą, ale jej głównym celem jest zarządzanie majątkiem i zapewnienie bezpieczeństwa finansowego beneficjentom.
Zgodnie z art. 7 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (Dz.U. z 2024 r. poz. 361, dalej jako ustawa z dnia 11 marca 2004 r.), przez dostawę towarów rozumie się również nieodpłatne przekazanie towarów należących do przedsiębiorstwa w drodze darowizny, jeżeli podatnikowi przysługiwało prawo do obniżenia kwoty podatku należnego o kwotę podatku naliczonego z tytułu nabycia, importu lub wytworzenia tych towarów. Innymi słowy, darowizna towarów podlega opodatkowaniu VAT tylko wtedy, gdy podatnik odliczył VAT przy ich nabyciu.
W przypadku lokali mieszkalnych sytuacja jest bardziej złożona. Zasadniczo, usługi wynajmu lokali mieszkalnych na cele mieszkaniowe korzystają ze zwolnienia od podatku VAT. Oznacza to, że podatnik, który buduje lub nabywa lokale mieszkalne z zamiarem ich wynajmu, nie ma prawa do odliczenia VAT naliczonego przy ich nabyciu lub wytworzeniu. W konsekwencji, darowizna takiego lokalu mieszkalnego na rzecz fundacji rodzinnej nie będzie podlegać opodatkowaniu VAT.
Powyższe stanowisko potwierdza interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 9 grudnia 2024 r. (sygn. 0112-KDIL3.4012.666.2024.1.AK). Wnioskodawca, będący czynnym podatnikiem VAT, wytworzył lokale mieszkalne z przeznaczeniem na wynajem. Nie odliczał podatku VAT naliczonego przy ich wytworzeniu, gdyż usługi wynajmu lokali mieszkalnych korzystały ze zwolnienia od podatku VAT. Wnioskodawca planował darowiznę lokali na rzecz założonej przez siebie fundacji rodzinnej. Dyrektor KIS stwierdził, że darowizna lokalu mieszkalnego na rzecz fundacji rodzinnej nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu przepisów ustawy o VAT i w konsekwencji nie będzie stanowić czynności podlegającej opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług.
Gabriela Korycińska
aplikant adwokacki
gabriela.korycinska@isp-modzelewski.pl
22 517 30 60 (wew. 277)