Czy brak rzetelnych ksiąg i dokumentów, jakie są zazwyczaj stosowane w obrocie gospodarczym pozbawia organ podatkowy możliwości określenia wysokości zobowiązania podatkowego w podatku akcyzowym od posiadania wyrobów akcyzowych od których nie została zapłacona akcyza?
W przedmiotowej kwestii wypowiedział się Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie w wyroku z dnia 24 marca 2022 r. (I SA/Sz 868/21). Jak wskazał Sąd: „Skoro Skarżąca uważa, że w protokole badania ksiąg w zakresie podatku akcyzowego nie ustalono, w jaki sposób paliwo było dostarczane, gdzie magazynowane i w jaki sposób sprzedawane, to w jej interesie jako podatnika było naprowadzić organ podatkowy na właściwą dokumentację w tym zakresie, a nie oczekiwać wykazania tego od organu. W tej sytuacji organ zmuszony był zrekonstruować stan faktyczny sprawy na podstawie zgromadzonego materiału dowodowego, w tym zbiorczego zestawienia w zakresie zakupu i sprzedaży paliwa w okresie od (…) października 2015 r. do (…) grudnia 2016 r. w stosunku do faktur VAT zakupu, pozwalającego na odtworzenie stanów ilościowych paliwa (oleju napędowego) na koniec każdego miesiąca.
Umknęło uwadze Skarżącej, że przedmiotem skargi jest decyzja wymiarowa w przedmiocie podatku akcyzowego. Zatem, to od Strony należało oczekiwać, że swoje twierdzenia co do sposobu dostawy paliwa, jego ilości, jakości, sposobu przechowywania, kontrahentów (dostawców i odbiorców), a przede wszystkim zapłaty akcyzy, potwierdzi konkretną i spójną dokumentacją źródłową, w tym magazynową (WZ, PZ itp.) korespondującą z dokumentacją księgową (rejestrami zakupu i sprzedaży), handlową (zamówieniami, korespondencją między kontrahentami), czyli taką dokumentacją, jaka jest przyjęta w profesjonalnym obrocie gospodarczym. Brak współpracy podatnika z organami podatkowymi w tym zakresie na pewno nie jest skuteczną linią obrony, a tym bardziej, gdy argumentacja Strony sprowadza się jedynie do gołosłownej polemiki z ustaleniami organów podatkowych w spornej kwestii.
Zwrócić więc przy tym należy uwagę na obowiązki podatnika przewidziane w art. 86 ust. 1 O.p., zgodnie z którym, podatnicy obowiązani do prowadzenia ksiąg podatkowych przechowują księgi i związane z ich prowadzeniem dokumenty do czasu upływu okresu przedawnienia zobowiązania podatkowego, chyba że ustawy podatkowe stanowią inaczej”.
Należy nadmienić, że w przedmiotowej sprawie organ podatkowy określił zobowiązanie na podstawie „innych dowodów” – jak wskazano w wyroku: „Dalej wyjaśnić należy, że w myśl art. 8 ust. 2 pkt 4 u.p.a., przedmiotem opodatkowania akcyzą jest również nabycie lub posiadanie wyrobów akcyzowych znajdujących się poza procedurą zawieszenia poboru akcyzy, jeżeli od tych wyrobów nie została zapłacona akcyza w należnej wysokości, a w wyniku kontroli podatkowej, postępowania kontrolnego albo postępowania podatkowego nie ustalono, że podatek został zapłacony.
W kierunku i zakresie przepisu art. 8 ust. 2 pkt 4 u.p.a. organ przeprowadził kontrolę celno-skarbową, w tym co do rzetelności deklarowanych podstaw opodatkowania oraz prawidłowości obliczania i wpłacania m.in. podatku akcyzowego za okres od (…) października 2015 r. do (…) grudnia 2016 r. przekształconą następnie w postępowanie podatkowe, w toku którego w sposób niepodważony ustalono, że Skarżąca w badanym okresie weszła w posiadanie paliwa silnikowego w ilości (…) litrów paliwa silnikowego niewiadomego pochodzenia, wynikającego z zeszytu „H. ” prowadzonego przez P. M. – co potwierdził swoimi zeznaniami z dnia (…).02.2020 r. – które następnie odsprzedano jako olej napędowy na prowadzonej przez Skarżącą „Stacji P. J. K. M. K., a od którego nie uiszczono podatku akcyzowego”.
Reasumując należy stwierdzić, że nieposiadanie przez podatnika dokumentów w postaci zazwyczaj stosowanej w obrocie wyrobami akcyzowymi (faktury, PZ, WZ, rejestry, etc.) nie pozbawia organu podatkowego możliwości określenia wysokości zobowiązania podatkowego z tytułu posiadania wyrobów akcyzowych od których nie zapłacono akcyzy na podstawie innych wiarygodnych dowodów. Jeśli podatnik nie zgadza się z ustaleniami organu w tym zakresie, to on powinien przedłożyć organowi podatkowemu inne wiarygodne dowody.
Maciej Jendraszczyk
Doradca podatkowy nr 12 238
Wicedyrektor Oddziału Wielkopolskiego ds. Doradztwa Podatkowego i Audytu Podatkowego
maciej.jendraszczyk@isp-modzelewski.pl
tel. 61 848 33 48
Akcyza i podatek akcyzowy
Serwis Instytutu Studiów Podatkowych pod redakcją naukową prof. dr hab. Witolda Modzelewskiego zawierający informacje, interpretacje, komentarze, orzecznictwo oraz publicystykę dotyczącą akcyzy i podatku akcyzowego w Polsce i Unii Europejskiej
Akcyza i podatek akcyzowy