Czy konwersja wierzytelności pożyczkowej na udziały jest ich objęciem za wkład niepieniężny?

W judykaturze sądów administracyjnych utrwalił się pogląd, że wniesienie wkładu pieniężnego może nastąpić wyłącznie poprzez wręczenie znaków pieniężnych (gotówki) lub za pomocą pieniądza bezgotówkowego.

Skutki podatkowe konwersji wierzytelności pożyczkowych na udziały na gruncie podatku dochodowego budziły wątpliwości. Zależały one bowiem od kwalifikacji czynności konwersji jako wniesienia wkładu pieniężnego (w związku z potrąceniem wzajemnych wierzytelności) bądź wniesienia wkładu niepieniężnego.

Obecnie sądy administracyjne uznają, że objęcie akcji w wyniku konwersji pożyczki stanowi ich objęcie w zamian za wkład niepieniężny. Jako przykład można wskazać wyrok NSA z dnia 25 marca 2015 r. (II FSK 349/13): „(…) Ustawodawca wprowadzając ten dychotomiczny podział wkładów przeciwstawił wkład niepieniężny, wkładowi pieniężnemu, a to logicznie oznacza, że przedmiotem wkładu niepieniężnego może być wszystko to co – nie będąc pieniądzem – przedstawia wartość ekonomiczną. Podkreślono to już w wyroku NSA z dnia 28 lutego 2005 r., FSK 1434/04, w którym na poparcie stanowiska co do niepieniężnego charakteru wkładu w przypadku konwersji wierzytelności na udziały (akcje) w spółce kapitałowej oraz rozumienia wkładu pieniężnego jako określonej liczby znaków pieniężnych wnoszonych w gotówce albo w formie transferu pieniądza bankowego, powołano się na poglądy wyrażane w tym zakresie w szeregu publikacji dotyczących prawa handlowego (do części z tych publikacji nawiązał także Sąd pierwszej instancji w zaskarżonym wyroku). W cytowanym wyroku NSA z dnia 28 lutego 2005 r., FSK 1434/04, opowiedziano się wprost za tezą, że „konwersja wierzytelności wspólnika (wierzyciela) oznacza jej zamianę na inne prawo majątkowe i nie jest wniesieniem wkładu w formie pieniężnej, albowiem tę można zrealizować tylko przez wpłatę pieniądza (gotówki) lub przy użyciu pieniądza bankowego”. Przedstawione powyżej zapatrywania zostały w pełni podzielone w obecnym orzecznictwie Naczelnego Sądu Administracyjnego (por. wyroki NSA: z dnia 24 kwietnia 2012 r., II FSK 1892/10; z dnia 25 czerwca 2014 r., II FSK 1799/12; z dnia 17 grudnia 2014 r., II FSK 2758/12; a także wyrok NSA z dnia 5 lutego 2015 r., II FSK 3219/12, którym oddalono skargę kasacyjną podatnika od wyroku WSA w Warszawie z dnia 6 września 2012 r., III SA/Wa 2314/11, oddalającego skargę). W wyroku z dnia 24 kwietnia 2012 r., II FSK 1892/10, Naczelny Sąd Administracyjny podkreślił również, że „Nie jest prawidłowe twierdzenie, że dokonując konwersji wierzytelności na kapitał zakładowy drogą potrącenia umownego, na co pozwala art. 14 § 4 k.s.h., można wywołać te same skutki podatkowe, jakie powstać mogą jedynie w wyniku faktycznego przekazania środków pieniężnych na kapitał zakładowy”. Podobnie NSA w wyroku z dnia 22 października 2019 r., sygn. akt II FSK 3709/17

Organy podatkowe częściowo uznają jednak, że konwersja wierzytelności na udziały w drodze umownego potrącenia wzajemnych wierzytelności mogą stanowić wkład pieniężny. Przykładowo w interpretacji indywidualnej z dnia 8 maja 2014 r. (IPTPB3/423-50/14-2/PM) Dyrektora Izby Skarbowej w Łodzi: „(…) Zatem, konwersja wierzytelności na udziały nie będzie skutkować powstaniem przychodu, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 7 ww. ustawy, jeśli strony postanowią nie wnosić do spółki wierzytelności jako wkładu niepieniężnego, lecz wspólnik zobowiązuje się – w związku z uchwałą zgromadzenia wspólników – wnieść wkład pieniężny, po czym wspólnik i spółka dokonują umownego potrącenia wierzytelności spółki o wniesienie wkładu z wierzytelnością wspólnika wobec spółki.

W wyniku wydania przez Wnioskodawcę wierzytelności na rzecz Spółki TMG, dojdzie do wygaśnięcia zobowiązania Spółki do dokonania zapłaty gotówkowej na poczet kapitału zakładowego Spółki TMG. W związku z powyższym stwierdzić należy, iż przepis art. 12 ust. 1 pkt 7 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych nie znajdzie w przedmiotowej sprawie zastosowania.

Reasumując, objęcie przez Wnioskodawcę udziałów w Spółce TMG w zamian za wkład pieniężny nie spowoduje powstania przychodu podlegającego opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych.”

 

 

Wróć do spisu treści serwisu