Czy można bezpośrednio stosować postanowienia dyrektyw na gruncie ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w celu ograniczenia praw podatników?

     Odpowiadając na postawione powyżej pytanie można przytoczyć wnioski wynikające z uchwały 7 sędziów NSA z dnia 28 maja 2007 r. (I FPS 5/06). Z uchwały tej wynika, że:

• bezpośrednie stosowanie prawa unijnego ma miejsce wówczas, gdy organy podejmują swoje rozstrzygnięcia w oparciu o normy tego prawa. Najczęściej odnosi się to do norm rozporządzeń, np. w przypadku stosowania prawa celnego. Jak jednak podkreślił ETS w orzeczeniu z dnia 8 października 1987 r. w sprawie karnej Kolpinguis Nijmegen (80/86), organy państwa nie mogą bezpośrednio stosować przepisów dyrektyw w celu ograniczenia praw jednostek;
• istotna jest także bezpośrednia skuteczność dyrektyw unijnych. W przypadku bowiem, gdy przepisy dyrektywy, jeżeli chodzi o ich treść, są bezwarunkowe i dostatecznie precyzyjne, w sytuacji braku jej implementacji lub niewłaściwej implementacji w określonym terminie do krajowego systemu prawnego, obywatel może się powoływać na jej postanowienia przeciwko jakimkolwiek przepisom prawa krajowego, które są sprzeczne z dyrektywą, lub w takim zakresie, w jakim przepisy dyrektywy określają, jakich praw jednostki mogą dochodzić od państwa (wyrok ETS z 19 stycznia 1982 r. w sprawie C-8/81 Ursula Becker przeciwko Finanzamt Munster-Innenstadt);
• najczęściej jednak organy krajowe stosują prawo unijne w sposób pośredni, tzn. wydają swoje decyzje lub orzeczenia na podstawie norm prawa krajowego, ukształtowanego w oparciu o prawo unijne, implementowane do krajowego porządku prawnego;
• stosowanie proeuropejskiej wykładni prawa jednak nie ma charakteru bezwzględnie obowiązującego i w praktyce musi napotykać niezbędne ograniczenia. Proeuropejska wykładnia prawa powinna mieć miejsce wyłącznie wówczas, gdy wykładnia językowa nie prowadzi do odpowiedzi w przedmiocie treści przepisów polskiego prawa. W szczególności znajdzie zastosowanie, gdy przepisy prawa UE nie zostały w pełni włączone do polskiego porządku prawnego i powodują niejasności interpretacyjne. Wykładnia proeuropejska prawa nie powinna mieć miejsca wtedy, gdy będzie to prowadziło do rezultatów sprzecznych z efektami wykładni językowej, mogłoby to bowiem doprowadzić do niedopuszczalnej wykładni contra legem (A. Łazowski: Proeuropejska wykładnia prawa przez polskie sądy i organy administracji jako mechanizm dostosowania systemu prawnego do acquis communautair);
• z orzecznictwa Trybunału Sprawiedliwości wynika konieczność przyjęcia bezpośredniej skuteczności przepisów dyrektywy, jeżeli nadają one podmiotowi prawo, a nie zostały wprowadzone do porządku prawnego (wyrok ETS z 4 grudnia 1974 r., sprawa 41/74). Przyznanie podmiotom uprawnienie na bezpośrednie powoływanie się na treść dyrektywy nie oznacza jednak uprawnienia państwa do bezpośredniego stosowania dyrektywy przeciwko obywatelowi, co jednoznacznie przesądziło orzecznictwo Trybunału Sprawiedliwości (wyroki z: 26 września 1996 r., C-168/95; 17 lipca 2008 r., C-152/07).
•  

Wróć do spisu treści serwisu