W przypadku prokury samoistnej prokurent ma faktyczną zdolność do wpływania na podejmowanie kluczowych decyzji gospodarczych przez spółkę.
Zgodnie z art. 11a ust. 1 pkt 5 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, za powiązania uznaje się relacje, o których mowa w pkt 4 art. 11a ust. 1 ustawy o CIT. Zgodnie z nim, za podmioty powiązane uznaje się:
a) podmioty, z których jeden podmiot wywiera znaczący wpływ na co najmniej jeden inny podmiot, lub
b) podmioty, na które wywiera znaczący wpływ:
– ten sam inny podmiot lub
– małżonek, krewny lub powinowaty do drugiego stopnia osoby fizycznej wywierającej znaczący wpływ na co najmniej jeden podmiot, lub
c) spółkę niebędącą osobą prawną i jej wspólnika, lub,
ca) spółkę, o której mowa w art. 1 ust. 3 pkt 1 ustawy o CIT, i jej komplementariusza, lub
cb) spółkę, o której mowa w art. 1 ust. 3 pkt 1a ustawy o CIT, i jej wspólnika, lub
d) podatnika i jego zagraniczny zakład, a w przypadku podatkowej grupy kapitałowej – spółkę kapitałową wchodzącą w jej skład i jej zagraniczny zakład.
Z kolei, na podstawie art. 11a ust. 2 tej ustawy, przez wywieranie znaczącego wpływu, o którym mowa w ust. 1 pkt 4 lit. a i ustawy, rozumie się:
1) posiadanie bezpośrednio lub pośrednio co najmniej 25%:
a) udziałów w kapitale lub
b) praw głosu w organach kontrolnych, stanowiących lub zarządzających, lub
c) udziałów lub praw do udziału w zyskach, stratach, lub majątku lub ich ekspektatywy, w tym jednostek uczestnictwa i certyfikatów inwestycyjnych, lub
2) faktyczną zdolność osoby fizycznej do wpływania na podejmowanie kluczowych decyzji gospodarczych przez osobę prawną lub jednostkę organizacyjną nieposiadającą osobowości prawnej, lub
3) pozostawanie w związku małżeńskim albo występowanie pokrewieństwa lub powinowactwa do drugiego stopnia.
Zgodnie z art. 109(1) §1 Kodeksu cywilnego, prokura jest pełnomocnictwem udzielonym przez przedsiębiorcę podlegającego obowiązkowi wpisu do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej albo do rejestru przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego, które obejmuje umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych, jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa.
Jak stanowi art. 109(4) §1 i §1(1) Kodeksu cywilnego, prokura może być udzielona kilku osobom łącznie (prokura łączna) lub oddzielnie. Prokura może obejmować umocowanie także albo wyłącznie do dokonywania czynności wspólnie z członkiem organu zarządzającego lub wspólnikiem uprawnionym do reprezentowania handlowej spółki osobowej.
Prokura jest pełnomocnictwem, które obejmuje umocowanie do czynności sądowych i pozasądowych, jakie są związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa. Prokurent może więc reprezentować przedsiębiorcę przed wszystkimi sądami i organami państwowymi, np. w postępowaniu podatkowym. Ponadto prokurent może np. zawierać umowy sprzedaży, najmu, kredytowe czy pożyczki, dzierżawy, o pracę, podpisywać weksle, składać oświadczenia o potrąceniu, uznaniu długu, itp. Prokura posiada tę przewagę nad pełnomocnictwem ogólnym, że nie ogranicza się do czynności zwykłego zarządu.
Z regulacji Kodeksu cywilnego dotyczących prokury wynika zatem, że zakres przedmiotowy prokury jest znacznie szerszy od pełnomocnictwa ogólnego, które obejmuje tylko umocowanie do czynności zwykłego zarządu (art. 98 K.c.).
Z powyższego wynika, że w przypadku prokurenta samoistnego należy przyjąć, że ze względu na zakres umocowania wynikającego z prokury, prokurent posiada faktyczną zdolność do wpływania na podejmowanie kluczowych decyzji gospodarczych przez spółki, a tym samym wywierania na nie „znaczącego wpływu”, o którym mowa w art. 11a ust. 1 pkt 4 lit. a w związku z ust. 2 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych. W przypadku prokury samoistnej prokurent ma faktyczną zdolność do wpływania na podejmowanie kluczowych decyzji gospodarczych przez podatnika.
Andrzej Łukiańczuk
Doradca podatkowy nr 10266
andrzej.lukianczuk@isp-modzelewski.pl
tel. 22 517 30 60 wew. 129
