Czy sieć elektroenergetyczna oraz linia elektroenergetyczna stanowią jedną budowlę opodatkowaną podatkiem od nieruchomości?

Opodatkowanie podatkiem od nieruchomości różnego rodzaju urządzeń technicznych na gruncie art. 1a ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych (dalej określanej jako: „ustawa z dnia 12 stycznia 1991 r.”) od lat budzi wątpliwości. Dotyczą one m.in. sieci elektroenergetycznych oraz linii elektroenergetycznych. Do problematyki tej odnosi się wprost prawomocny wyrok NSA (III FSK 3953/21) z dnia 13 marca 2024 r. w sprawie ze skargi kasacyjnej od wyroku WSA w Bydgoszczy z dnia 12 stycznia 2021 r. (I SA/Bd 731/20) oddalającego skargę na decyzję SKO we Włocławku.

W przedmiotowej sprawie Spółka wniosła o zwrot nadpłaty w podatku od nieruchomości za 2014 r., podnosząc błędne kwalifikowanie wyposażenia budynków stacji rozdzielni do kategorii budowli, podczas gdy – jej zdaniem – urządzenia te nie mieszczą się w definicji budowli i ich wartość nie podlega opodatkowaniu, co więcej, urządzenia rozdzielcze zamontowane wewnątrz budynków nie podlegają osobnemu opodatkowaniu, ponieważ przedmiotem opodatkowania jest budynek.

Prezydent Miasta Włocławek miał w tej materii inne zadanie. Decyzją z 18 lutego 2020 r. odmówił Spółce zwrotu wnioskowanej nadpłaty i określił zobowiązanie w podatku od nieruchomości uznając, że wykazane we wniosku transformatory oraz urządzenia rozdzielcze znajdujące się w stacjach budynkowych spełniają definicję budowli jako element sieci elektroenergetycznej. SKO we Włocławku uchyliło przedmiotową decyzję w zakresie określenia wysokości zobowiązania podatkowego w podatku od nieruchomości i umorzyło postępowanie w tym zakresie, zaś w pozostałej części dotyczącej odmowy zwrotu nadpłaty utrzymało zaskarżoną decyzję organu pierwszej instancji.          

Spółka zaskarżyła decyzję SKO do WSA w Bydgoszczy, a ten w wyroku z dnia 12 stycznia 2021 r. (I SA/Bd 731/20) przyznał rację organom, że transformatory, urządzenia rozdzielcze oraz baterie akumulatorów stanowią część sieci elektroenergetycznej i tym samym składają się na całość techniczno-użytkową (w stanie prawnym do 28 czerwca 2015 r.) oraz są instalacjami zapewniającymi możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem (w stanie prawnym obowiązującym od 28 czerwca 2015 r.). Sąd pierwszej instancji stanął na stanowisku, że występujące w art. 3 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (dalej: „Prawo budowlane”) do 28 czerwca 2015 r. określenie „całość techniczno-użytkowa” odnosi się do budowli jako obiektu budowlanego, a nie do związku tego obiektu z urządzeniami i instalacjami, co w konsekwencji oznacza, że całość techniczno-użytkową należy rozumieć jako połączenie poszczególnych elementów w taki sposób, aby zgodnie z wymogami techniki nadawały się one do określonego użytku, a zatem sporne urządzenia podlegają opodatkowaniu jako element (część) budowli w postaci sieci elektroenergetycznej (tworzą z siecią elektroenergetyczną całość zarówno pod względem technicznym, jak i użytkowym).

Ostatecznie WSA, tak jak organy podatkowe, podzielił pogląd o możliwości opodatkowania budowli znajdującej się wewnątrz budynku, stanowiącego odrębny przedmiot opodatkowania. W ocenie Sądu umiejscowienie budowli w budynku nie oznacza, że opodatkowaniu podlega tylko jeden z tych obiektów, wprost przeciwnie – budynek podlega opodatkowaniu niezależnie od tego, co się w nim bądź na nim znajduje, budowla zaś niezależnie od tego, gdzie została zlokalizowana.

NSA, po rozpoznania skargi kasacyjnej wniesionej przez Spółkę uznał jej zasadność i uchylił zarówno zaskarżony wyrok jak decyzję SKO we Włocławku z 2 października 2020 r.

W tezie wzmiankowanego na wstępie wyroku z dnia 13 marca 2024 r. NSA wskazał, że „O ile w świetle art. 3 pkt 1 lit. b) ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane […] w brzmieniu obowiązującym przed 28 czerwca 2015 r., jeden przedmiot opodatkowania, budowlę podlegającą opodatkowaniu, stanowiła całość techniczno-użytkowa wraz z instalacjami i urządzeniami, o tyle stosownie do art. 3 pkt 9 u.P.b. urządzenie techniczne, funkcjonalnie powiązane z obiektem budowlanym, należy identyfikować dla celów podatkowych jako odrębną budowlę (urządzenie budowlane w rozumieniu art. 1a ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. o podatkach i opłatach lokalnych, […] niezależną od budynku lub budowli, z którą ów związek użytkowy wykazuje”.

Tym samym NSA nie zgodził się zarówno z oceną, że linie elektroenergetyczne wraz z obiektami stacji elektroenergetycznej należy zaliczyć do kategorii budowli identyfikowanych w art. 3 pkt 3 Prawa budowlanego. jako „sieci techniczne”, jak też stanowiskiem, że obiekty te (tj. linie elektroenergetyczne wraz z siecią elektroenergetyczną) stanowią, w stanie prawnym obowiązującym od 28 czerwca 2015 r., jeden obiekt budowlany.

Wprost przeciwnie, w ocenie NSA linie elektroenergetyczne winny być kwalifikowane do kategorii obiektów liniowych w rozumieniu art. 3 pkt 3 Prawa budowlanego (a nie „sieci technicznych”). Zdaniem NSA przemawia za tym jest nie tylko okoliczność, że w art. 3a pkt 3 powołanej ustawy zostały one wprost wymienione jako rodzaj obiektu liniowego, ale także fakt, że wedle art. 3 pkt 3a Prawa budowlanego „kable zainstalowane w kanalizacji kablowej, kable zainstalowane w kanale technologicznym oraz kable telekomunikacyjne dowieszone do już istniejącej linii kablowej nadziemnej nie stanowią obiektu budowlanego lub jego części ani urządzenia budowlanego”.

Według NSA stanowisko SKO oraz WSA, że sieć elektroenergetyczna oraz linia elektroenergetyczna stanowią jeden obiekt budowlany, jedną budowlę podlegającą opodatkowaniu, można było uznać za usprawiedliwione, ale wyłącznie w stanie prawnym obowiązującym przed 28 czerwca 2015 r., jednakowoż sprawa dotyczyła roku 2016, zaś z dniem 28 czerwca 2015 r. zmianie uległa definicja obiektu budowlanego określona w art. 3 pkt 1 Prawa budowlanego. Zgodnie z obecnym brzmieniem tego przepisu przez obiekt budowlany należy rozumieć budynek, budowlę bądź obiekt małej architektury, wraz z instalacjami zapewniającymi możliwość użytkowania obiektu zgodnie z jego przeznaczeniem, wzniesiony z użyciem wyrobów budowlanych.

Jak zauważył NSA, konsekwencją powyższych zmian legislacyjnych jest brak możliwości łącznego rozpoznania – jako budowli – linii elektroenergetycznej oraz urządzeń rozdzielni, jako elementów całości techniczno-użytkowej wraz ze stacją elektroenergetyczną, na podstawie art. 1a ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r. w związku z art. 3 pkt 3 i 3a Prawa budowlanego. NSA dodał, że z pespektywy aktualnie obowiązujących regulacji art. 3 pkt 1, 3, 3a i 9 Prawa budowlanego linie elektroenergetyczne oraz stacje elektroenergetyczne stanowią odrębne obiekty, z których każdy wymaga oddzielnej oceny, czy spełnia kryteria budowli, o której mowa w art. 1a ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r.

Zdaniem NSA nie ma wątpliwości, że budowlą taką jest linia eletroenergetyczna (jeżeli nie jest zainstalowana w kanalizacji kablowej/kanale technologicznym). Natomiast rozdzielnia i inne sporne urządzenia stosownie do art. 3 pkt 9 Prawa budowlanego, czyli urządzenie techniczne funkcjonalnie powiązane z obiektem budowlanym, powinny być identyfikowane jako odrębna budowla (urządzenie budowlane w rozumieniu art. 1a ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r.), niezależna od odrębnego przedmiotu opodatkowania, tj. budynku lub budowli, z którą ów związek użytkowy wykazuje.

 

 

Wróć do spisu treści serwisu