Składki członkowskie na rzecz stowarzyszenia nie stanowią kosztów uzyskania przychodu.
Zgodnie z art. 16 ust. 1 pkt 37 lit. c) ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, za koszty uzyskania przychodu nie uważa się składek na rzecz organizacji, do których przynależność podatnika nie jest obowiązkowa, z wyjątkiem składek na rzecz organizacji zrzeszających przedsiębiorców i pracodawców, działających na podstawie odrębnych ustaw – do wysokości łącznie nieprzekraczającej w roku podatkowym kwoty odpowiadającej 0,25% kwoty wynagrodzeń wypłaconych w poprzednim roku podatkowym, stanowiących podstawę wymiaru składek na ubezpieczenie społeczne.
Aby więc wydatek na opłacenie przedmiotowych składek mógł być zaliczony do kosztów uzyskania przychodów, muszą być spełnione łącznie następujące przesłanki:
- wydatek powinien być poniesiony w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów,
- organizacja, na rzecz której opłacane są składki zrzesza przedsiębiorców i pracodawców,
- organizacja ta działa na podstawie odrębnej ustawy (właściwej ze względu na wskazaną w przepisie cechę przynależności do danej kategorii).
Z powołanego przepisu wynika, że (co do zasady) składki członkowskie, które podatnik ponosi na rzecz organizacji, do których przynależność nie jest obowiązkowa (a więc taka, która zależy od woli podatnika) nie można uznać za koszty uzyskania przychodów. Jest to reguła. Jednak od tej reguły ustawodawca przewidział wyjątek. Polega on na tym, że odstępuje się od zasady generalnej i po spełnieniu szczegółowo określonych przesłanek, tj. poprzez ścisłe ich zastosowanie – można zaliczyć określone składki na rzecz organizacji, do których podatnik należy w sposób dobrowolny – do kosztów uzyskania przychodów.
Jednym z wyjątków od zasady niezaliczania do kosztów uzyskania przychodów składek w organizacjach, w których członkostwo jest fakultatywne, są zatem składki (w określonym tym przepisem limicie) na rzecz organizacji zrzeszających przedsiębiorców i pracodawców, działających na podstawie odrębnych ustaw. Aby więc wydatek na opłacenie przedmiotowych składek na rzecz organizacji zrzeszającej przedsiębiorców mógł być zaliczony do kosztów uzyskania przychodów, poza wskazanymi na wstępie warunkami, organizacja ta działać musi na podstawie odrębnej ustawy (właściwej ze względu na wskazaną w przepisie cechę przynależności do danej kategorii).
Stowarzyszenie nie jest jednak organizacją działającą na podstawie odrębnej ustawy (właściwej ze względu na wskazaną w przepisie cechę przynależności do danej kategorii). Warunek, że organizacja winna działać na podstawie odrębnej ustawy, nie dotyczy jakiejkolwiek ustawy na podstawie, której działa podmiot, na rzecz którego dokonuje się wpłat, lecz ustawy która reguluje działanie tylko określonej grupy podmiotów w konkretnym i jednoznacznym zakresie. Nie jest w tym względzie przesłanką wystarczającą do zastosowania wyjątku, że w ramach prowadzonej działalności podmiot umownie określi zakres swojej działalności, jeżeli inne podmioty działające na podstawie tej samej ustawy mogą również umownie określić inny zakres (tak Dyrektor KIS w interpretacji indywidualnej z dnia 8 lipca 2020 r., 0111-KDIB1-1.4010.185.2020.1.BK). Dyrektor KIS wskazał w niej także, że: „Mając powyższe na względzie stwierdzić należy, że w okolicznościach przedstawionych we wniosku Wnioskodawca nie jest uprawniony do zaliczenia w ciężar kosztów podatkowych składek członkowskich z tytułu uczestnictwa prokurenta reprezentującego Wnioskodawcę w Polskiej Radzie Biznesu działającej na podstawie ustawy z dnia 7 kwietnia 1989 r. – Prawo o stowarzyszeniach, w ramach limitu dla składek na rzecz organizacji zrzeszających przedsiębiorców i pracodawców, albowiem ustawa na podstawie której działa ww. Stowarzyszenie nie stanowi ustawy określonej w art. 16 ust. 1 pkt 37 lit. c ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych, warunkującej możliwość skorzystania z wyjątku określonego w tym przepisie.
Oczywiście tut. Organ nie kwestionuje, iż członkostwo w przedmiotowej organizacji można oceniać w aspekcie możliwości osiągnięcia z tego tytułu przez Wnioskodawcę przychodów, czy też zachowania lub zabezpieczenia ich źródła, jednak jednoznaczne postanowienia cytowanego przepisu przesądzają, że poniesione z tego tytułu składki nie mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów.
(…) Na marginesie zauważyć należy, że stanowisko tut. Organu jest akceptowane w orzecznictwie, co potwierdza chociażby wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Gdańsku z 4 listopada 2010 r. sygn. akt I SA/Gd 799/10, w którym Sąd, akceptując stanowisko organu, w sposób jednoznaczny stwierdził, że (…) brak było podstaw do przyjęcia twierdzenia, że Stowarzyszenie jest organizacją przedsiębiorców działającą na podstawie ustawy regulującej zawiązywanie takich organizacji, gdyż jak wskazano powyżej funkcjonuje ono na podstawie ogólnej regulacji – ustawy prawo o stowarzyszeniach podobnie jak inne stowarzyszenia zrzeszające rozmaite grupy interesu. (…)”
Andrzej Łukiańczuk
Doradca podatkowy nr 10266
andrzej.lukianczuk@isp-modzelewski.pl
tel. 22 517 30 60 wew. 129