Czy sprzedaż przedsiębiorstwa w restrukturyzacji podlega opodatkowaniu podatkiem towarów i usług?

W praktyce obrotu gospodarczego zdarzają się sytuacje, w których niektóre elementy przedsiębiorstwa podlegają wyłączeniu z transakcji sprzedaży. Jednak nawet w takim przypadku, składniki materialne i niematerialne wchodzące w skład przedsiębiorstwa powinny pozostawać ze sobą we wzajemnych relacjach, aby zachowane zostały funkcjonalne związki między poszczególnymi składnikami umożliwiające kontynuowanie określonej działalności gospodarczej. Co do zasady bowiem przedsiębiorstwo, jako przedmiot zbycia, musi stanowić całość pod względem organizacyjnym i funkcjonalnym. Czy jednak wymóg ten odnosi się również do przedsiębiorstwa w restrukturyzacji w rozumieniu ustawy z dnia 15 maja 2015 r. – Prawo restrukturyzacyjne? Na to pytanie w kontekście wyłączenia od opodatkowania na mocy art. 6 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej: „ustawa z dnia 11 marca 2004 r.”) odpowiedział m.in. Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (Dyrektor KIS) w interpretacji indywidualnej z dnia 15 marca 2024 r. (znak: 0111-KDIB3-3.4012.37.2024.1.MS).

Interpretacja ta wydana została na wniosek Spółki, wobec której Sąd Rejonowy otworzył postępowanie sanacyjne i wyznaczył Zarządcę, a ten za zezwoleniem Sądu, w trybie pisemnego przetargu ofertowego w oparciu o art. 323 ustawy z dnia 15 maja 2015 r. – Prawo restrukturyzacyjne (dalej: „Prawo restrukturyzacyjne”) w związku z art. 317 ustawy z 28 lutego 2003 r. – Prawo upadłościowe (dalej: „Prawo upadłościowe”) dokonał sprzedaży z wolnej ręki przedsiębiorstwa Spółki w restrukturyzacji.

W wyniku sprzedaży przedsiębiorstwa w restrukturyzacji nastąpiło przejęcie przez nabywcę pracowników w trybie przewidzianym w art. 23¹ Kodeksu Pracy, a przedmiotem zbycia były wszystkie aktywa materialne i niematerialne jakie posiadała Spółka w restrukturyzacji (tj. nieruchomość objęta księgą wieczystą, ruchome składniki majątkowe które Spółka wykorzystywała do prowadzenia działalności gospodarczej, tajemnice związane z jej funkcjonowaniem, znak graficzny wraz z umową franczyzową, umowy z pracownikami, umowy zlecenia, umowy B2B, decyzje i zezwolenia związane z funkcjonowaniem przedsiębiorstwa), jednakże z wyłączeniem środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach bankowych lub w kasie Spółki, wierzytelności, ksiąg rachunkowych, zapasów magazynowych i zobowiązań w zakresie niezbędnym do przeprowadzenia postępowania restrukturyzacyjnego.

Wnioskując o wydanie interpretacji indywidualnej Spółka wskazała, że opisane wyłączenia wynikają z przepisów Prawa restrukturyzacyjnego w związku z Prawem upadłościowym i zajęła stanowisko, że sprzedany przez Zarządcę kompleks składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do realizacji zadań gospodarczych stanowił całość pod względem podmiotowym, przedmiotowym oraz funkcjonalnym, a przez to spełniał definicję przedsiębiorstwa. W konsekwencji zaś – w ocenie Spółki – zbycie przez Zarządcę przedsiębiorstwa Spółki w restrukturyzacji korzysta z wyłączenia od opodatkowania podatkiem od towarów i usług na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r.

Dyrektor KIS w powołanej na wstępie interpretacji indywidualnej (0111-KDIB3-3.4012.37.2024.1.MS) uznał powyższe stanowisko za prawidłowe.

W uzasadnieniu interpretacji Organ przypomniał, że na mocy art. 6 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. przepisów tejże ustawy nie stosuje się do transakcji zbycia przedsiębiorstwa lub zorganizowanej części przedsiębiorstwa, przy czym pojęcie „transakcja zbycia” – w ocenie Dyrektora KIS – rozumieć należy „[…] w sposób zbliżony do terminu „dostawy towarów” w ujęciu art. 7 ust. 1 ustawy, tzn. „zbycie” obejmuje wszelkie czynności, w ramach których następuje przeniesienie prawa do rozporządzania towarem jak właściciel, np. sprzedaż, zamianę, darowiznę, przeniesienie własności w formie wkładu niepieniężnego, czyli aportu”. Nawiązując zaś do wyroku NSA z 27 marca 2008 r. (sygn. II FSK 1896/11) Organ wskazał, że „Czynnikiem konstytuującym przedsiębiorstwo w znaczeniu przedmiotowym jest występowanie elementu organizacji oraz funkcjonalnego powiązania różnorodnych jego składników, umożliwiających traktowanie przedsiębiorstwa jako pewnej całości” .

Niemniej w ocenie Organu w przypadku sprzedaży przedsiębiorstwa będącego w restrukturyzacji wyłączenie z niej środków pieniężnych zgromadzonych na rachunkach bankowych lub w kasie Spółki, a także wierzytelności, ksiąg rachunkowych, zapasów magazynowych, pasywów i zobowiązań z uwagi na specyfikę postępowania restrukturyzacyjnego, w zakresie niezbędnym do jego przeprowadzenia, nie pozbawia możliwości uznania tegoż zespołu składników materialnych i niematerialnych za przedsiębiorstwo w restrukturyzacji, zwłaszcza gdy po jego zbyciu przez Zarządcę nabywca będzie miał możliwość nieprzerwanego prowadzenia działalności w zakresie, w jakim była prowadzona przez Spółkę.

Ostatecznie zatem Dyrektor KIS potwierdził, że opisany na wstępie zespół składników materialnych oraz niematerialnych, mimo wskazanych wyłączeń, stanowi przedsiębiorstwo w rozumieniu art. 55¹ Kodeksu cywilnego, pozwalające na prowadzenie samodzielnej działalności gospodarczej w zakresie, w jakim była ona realizowana w sprzedawanym przedsiębiorstwie w restrukturyzacji, a zatem jego zbycie nosi znamiona czynności, do której na podstawie art. 6 pkt 1 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. ma zastosowanie wyłączenie z opodatkowania podatkiem od towarów i usług.

 

 

Wróć do spisu treści serwisu