Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji podatkowej z dnia 17 stycznia 2024 r. sygn. 0111-KDIB1-3.4010.655.2023.2.DW zajął stanowisko w sprawie Spółki, która zwróciła się do organu z pytaniem o to, czy czesne za uczęszczanie współwłaściciela/prokurenta na studia na kierunku prawo, które są niezbędne dla realizacji kluczowych zadań Spółki w zakresie doradztwa prawnego, mogą być przez nią finansowane oraz uwzględnione w kosztach uzyskania przychodów Spółki, pomniejszając tym samym podstawę opodatkowania podatku dochodowego od osób prawnych.
Spółka prowadzi wielopłaszczyznową działalność gospodarczą, w tym również świadczenie usług prawnych i doradztwa w tym obszarze. W związku z tym jednym z kluczowych zadań Spółki jest świadczenie usług doradczych z zakresu prawa. Jeden z współwłaścicieli Spółki, który jest równocześnie prokurentem, ma być odpowiedzialny za te konkretne zadania – w celu nabywania niezbędnych kwalifikacji i kompetencji studiuje obecnie na kierunku prawo.
Podatnik ma prawo do odliczenia dla celów podatkowych wszelkich wydatków pod warunkiem, że nie zostały one wymienione w art. 16 ust. 1 ustawy o CIT, oraz że wykaże ich związek z prowadzoną działalnością, a ich poczynienie ma lub może mieć wpływ na możliwość powstania przychodu. Przepis ten konstytuuje zasadę, stosownie do której pomiędzy kosztem podatkowym oraz przychodami podatnika musi wystąpić związek przyczynowo skutkowy.
Organ uznał, że nie można zgodzić się z argumentacją Spółki, że ma prawo zaliczenia wydatku na czesne do kosztów uzyskania przychodu z uwagi na bezpośrednie przyczynianie się do rozwoju działalności Spółki w zakresie doradztwa prawnego, co jest jednym z głównych obszarów działalności gospodarczej. Zdaniem Organu, nie zostanie wypełniona żadna z przesłanek wynikających z art. 15 ust. 1 ustawy CIT.
Organ wskazał, że: „W tym miejscu należy wyraźnie oddzielić cel ekonomiczny poniesienia kosztu od poniesienia wydatku w celu osiągnięcia przychodów podatkowych (zachowania lub zabezpieczenia jego źródła). Należy podkreślić, że podatkowa kategoria kosztów ponoszonych przez podatnika, na określenie której prawo podatkowe utworzyło własny termin: „koszty uzyskania przychodów”, jest odrębną kategorią kosztów, której nie należy wprost wiązać z kategorią kosztów w prawie rachunkowym i nauce ekonomii. Z punktu widzenia prawa rachunkowego (bilansowego) oceniany jest bowiem związek kosztu z prowadzoną działalnością gospodarczą i funkcjonowaniem podmiotu, natomiast z punktu widzenia prawa podatkowego ocenie podlega związek poniesionego wydatku (uznawanego za koszt) z efektem działalności podatnika mierzonym wielkością przychodu, który w określonych konkretnie okolicznościach potencjalnie może być osiągnięty.
W związku z powyższym organ uznał, że cel wskazany przez ustawodawcę jako osiągnięcie przychodów lub zabezpieczenie albo zachowanie źródła przychodów poprzez konieczność poniesienia przez Wnioskodawcę wydatku tytułem czesnego za studia współwłaściciela/prokurenta nie zostanie osiągnięty.
Organ nie zakwestionował sensu ekonomicznego poniesionego wydatku, czy też racjonalności podejmowanych przez przedsiębiorcę decyzji gospodarczych i ich efektywności. Organ zakwestionował ocenę celowości wydatku w granicach wyznaczonych przez art. 15 ust. 1 ustawy CIT, tj. czy konkretny wydatek został poniesiony w związku z dążeniem do osiągnięcia przychodu (zachowania lub zabezpieczenia jego źródła).
Zdaniem Organu wydatki na czesne należy uznać za wydatki o charakterze osobistym, które nie wykazują bezpośredniego lub pośredniego związku z prowadzoną działalnością gospodarczą, a w związku z tym nie podlegają zaliczeniu do kosztów uzyskania przychodów.
Fakt, że Spółka prowadzi działalność wielopłaszczyznową, a jedną z nich jest świadczenie usług doradczych z zakresu prawa nie powoduje automatycznie, że skończenie w przyszłości studiów na kierunku prawo przez współwłaściciela/prokurenta przyczyni się w jakikolwiek sposób do osiągnięcia przez Spółkę przychodów. Obecnie Spółka świadczy już tego rodzaju usługi i osiąga z tego tytułu przychód. Nabycie wykształcenia prawniczego przez współwłaściciela/prokurenta nie pozostaje w uchwytnym związku z osiągnięciem, utrzymaniem i zabezpieczeniem źródła przychodów.
Dodatkowo Organ wskazał, że nawet gdyby uznać, że w omawianym przypadku poniesione wydatki przyczynią się do osiągnięcia, utrzymania lub zabezpieczenia źródła przychodów, to zastosowanie znajdzie art. 16 ust. 1 pkt 38 ustawy CIT. Zgodnie z tym przepisem nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków związanych z dokonywaniem jednostronnych świadczeń na rzecz wspólników.
Karolina Karaś
tel. 32 259 71 50
