Tytułową wątpliwość, na gruncie art. 89a ust. 4 ustawy z dnia 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (dalej powoływanej jako: „ustawa o podatku od towarów i usług”), rozstrzyga m.in. interpretacja indywidulana z 30 lipca 2020 r. wydana na rzecz Spółki świadczącej usługi dzierżawy maszyn służących do produkcji mebli, która dokonała korekty podstawy opodatkowania oraz podatku należnego, korzystając z tzw. „ulgi za złe długi”, a następnie podpisała z kontrahentami umowy o zwolnienie z długu.
W interpretacji tej Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej (o sygn. 0111-KDIB3-1.4012.415.2020.2.ICZ) zgodził się ze stanowiskiem Spółki, że w przypadku zaistnienia przesłanki uprawdopodobnienia nieściągalności wierzytelności z tytułu czynszu dzierżawnego (brak uregulowania wierzytelności w ciągu 90 dni od dnia upływu terminu jej płatności określonego w umowie lub na fakturze) oraz spełnienia pozostałych warunków zawartych w art. 89a ust. 1a, 2, 3 ustawy o podatku od towarów i usług, gdy na podstawie umowy zwolnienia z długu dojdzie do umorzenia wierzytelności Spółki wobec kontrahentów, w stosunku do których Spółka skorzystała bądź skorzysta z „ulgi za złe długi” w rozumieniu art. 89a ust. 1 powołanej ustawy, po jej stronie nie powstanie obowiązek odwrócenia dokonanej w trybie art. 89a ust. 1, 1a, 2, 3 i 5 ustawy korekty podstawy opodatkowania oraz podatku należnego.
W uzasadnieniu interpretacji zaznaczono, że zgodnie z art. 89a ust. 4 ustawy o podatku od towarów i usług, gdy po złożeniu deklaracji podatkowej, z tytułu skorzystania z „ulgi za złe długi” należność została uregulowana lub zbyta w jakiejkolwiek formie wierzyciel obowiązany jest do zwiększenia podstawy opodatkowania oraz kwoty podatku należnego w rozliczeniu za okres, w którym należność została uregulowana lub zbyta. Jednocześnie – poprzez odwołanie się do definicji zawartej w Internetowym Słowniku Języka Polskiego – wskazano, że uregulować oznacza „uiścić jakąś należność”, a umorzyć to tyle, co „zrezygnować całkowicie lub częściowo ze ściągania jakichś należności pieniężnych”.
Zatem, skoro uregulowanie należności w jakiejkolwiek formie odbywa się poprzez zaspokojenie całości lub części roszczeń wynikających z wierzytelności, wskutek uiszczenia należności przez dłużnika bądź osobę trzecią na rzecz wierzyciela, a obowiązek odwrócenia korekty z tytułu ulgi za złe długi odnosi się jedynie do uregulowania należności lub zbycia należności, to ponieważ zwolnienia z długu nie można utożsamiać z żadną z tych okoliczności, u Spółki – jako wierzyciela – obowiązek korekty podstawy opodatkowania i podatku należnego w trybie art. 89a ust. 4 ustawy nie wystąpi.
Reasumując, rezygnacja z wszelkich roszczeń jakie powstały lub mogły powstać w związku ze świadczeniem na rzecz kontrahentów nie jest równoznaczna z uregulowaniem tychże roszczeń, bowiem w przypadku uregulowania jak i zbycia wierzytelności, wierzyciel zostaje zaspokojony, natomiast w przypadku zwolnienia z długu (umorzenia wierzytelności) brak jest po stronie wierzyciela jakiegokolwiek przysporzenia skutkującego jego zaspokojeniem. W powołanej interpretacji indywidualnej Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej potwierdził więc, że, wskutek zwolnienia z długu Podatnik nie jest zobowiązany do zwiększenia podstawy opodatkowania oraz kwoty podatku należnego.
Należy odnotować, że konkluzję analogicznej treści zawiera interpretacja z dnia 30 października 2014 r. o sygn. ILPP5/443-194/14-2/KG.
dr Joanna Kiszka
Dyrektor Śląskiego Oddziału Instytutu Studiów Podatkowych
joanna.kiszka@isp-modzelewski.pl
tel. 32 259 71 50
