W pojęciu konkursu, o którym mowa w art. 30 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, istotnym elementem musi być element rywalizacji.
Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych nie definiuje pojęcia „konkurs”. W powszechnym rozumieniu konkurs to postępowanie mające na celu wyłonienie najlepszego zwycięzcy, bądź kilku zwycięzców spośród grupy najlepszych uczestników spełniających określone kryteria. Zgodnie z definicją zawartą w Słowniku Języka Polskiego PWN, konkurs jest to przedsięwzięcie dające możliwość wyboru najlepszych wykonawców autorów danych prac itp., natomiast nagroda to dyplom, odznaczenie, pieniądze lub wartościowy przedmiot, będące formą uznania lub wyróżnienia za osiągnięcia, zwycięstwo w konkursie, w zawodach, itp. Konkurs to więc przedsięwzięcie, które daje możliwość wyboru osoby bądź osób najlepszych w danej dziedzinie, według kryteriów ustanawianych przez jego organizatora. Oznacza to że w pojęciu konkursu, o którym mowa w art. 30 ust. 1 pkt 2 ustawy, istotnym elementem jest element rywalizacji. W wyroku z dnia 17 października 2017 r. (II FSK 2540/15) NSA wyraził pogląd, że: „Nie można uznać za konkurs w rozumieniu art. 30 ust. 1 pkt 2 ustawy z 21 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2012 r., poz. 361 ze zm.) przedsięwzięcia, w którym za zwycięzcę uznaje się każdego uczestnika, który osiągnie w danym przedziale czasu określoną wartość obrotów z tytułu sprzedaży towarów oferowanych przez organizatora. (…) Jeśli nagrodę może otrzymać każdy, kto osiągnie określony pułap sprzedaży, to nie ma rywalizacji, która jest zasadniczym wymogiem konkursu. Podstawową cechą konkursu jest rywalizacja między uczestnikami.” Organy podatkowe wyrażają pogląd, że celem konkursu, w odróżnieniu od działań motywacyjnych, nie jest motywowanie jego uczestnika do efektywniejszej pracy, poprawy jej wyników oraz osiągnięcia określonych zysków przez organizatora konkursu. Powyższy pogląd zaaprobował NSA w wyroku z dnia 14 czerwca 2018 r. (II FSK 1673/16): „(…) Ustawodawca w przepisach podatkowych nie zdefiniował pojęcia konkursu. W związku z tym należy sięgać do znaczenia jakie nadają pojęciu konkurs reguły języka etnicznego. Zgodnie zaś z nimi „konkurs” to nie tylko wydarzenie na niwie artystycznej, rozrywkowej, czy sportowej, lecz tego rodzaju przedsięwzięcie, którego celem jest wybór osoby, bądź osób najlepszych w danej dziedzinie, według kryteriów ustanawianych przez jego organizatora. Zgodnie z definicją zawartą w Słowniku Języka Polskiego pod red. M. Szymczaka (PWN, wyd. VII, Warszawa, 1992, t. I, str. 992) konkurs jest to „impreza, przedsięwzięcie o charakterze artystycznym, rozrywkowym, sportowym mające określony program i dające możliwość wyboru przez eliminację, najlepszych wykonawców, autorów danych prac itp. zwykle wyróżnionych nagrodami”. (…) Zgodnie z przedstawionym (w sprawie) stanem faktycznym zdarzenia przyszłego, do prezentacji którego z mocy art. 14b § 3 O.p. uprawniony i zobowiązany jest wyłącznie ubiegający się o wydanie interpretacji, nagroda w „konkursie” organizowanym przez zainteresowanego, to jest stronę postępowania interpretacyjnego, będzie przyznana wyłącznie tym zatrudnionym na umowę o pracę przedstawicielom handlowym kontrahenta strony, którzy w danym okresie zrealizują największą sprzedaż produktów tego podmiotu. Celem tego przedsięwzięcia jest „zwiększenie sprzedaży produktów” wymienionego producenta (por. s. 1 uzasadnienia zaskarżonego wyroku). Należy podzielić stanowisko wnoszącego skargę kasacyjną, że nagrody uzyskiwane przez uczestników wskazanego przedsięwzięcia nie stanowią nagród w konkursie, lecz są nagrodami związanymi z najbardziej efektywnym realizowaniem stosunku pracy. Innymi słowy, będą one motywować nie tyle do współzawodnictwa pomiędzy uczestnikami określonego „konkursu”, ile do współzawodnictwa w pracy zawodowej, do osiągnięcia największej ilości obrotów i dochodów ich pracodawcy. Jest to zatem niewątpliwie system motywacyjny, którego uczestnicy staną się beneficjentami świadczeń z tytułu przyczynienia się do zwiększenia sprzedaży produktów, stanowiącego zasadniczy cel przedsięwzięcia nazwanego „konkursem”. Celem, treścią oraz istotą motywowania do zwiększenia sprzedaży jest zwiększenie tej sprzedaży, nagroda za najbardziej efektywne realizowanie sprzedaży stanowi świadczenie z tytułu zwiększenia nakładu pracy, czasu, pomysłowości itp. handlowca w tym zakresie. (…) Przedsięwzięcie to nie jest również przyrzeczeniem publicznym nagrody za najlepsze dzieło lub najlepszą czynność, czyli szczególnym przypadkiem przyrzeczenia publicznego w rozumieniu art. 919 i art. 921 Kodeksu cywilnego, z uwagi na (przedstawiony i oceniony powyżej) jego cel, jak również brak znamion publiczności działania (oferta udziału w programie motywacyjnym dotyczy określonej tylko, zindywidualizowanej grupy podmiotów).” Podobnie w wyroku NSA z dnia 17 kwietnia 2018 r. (II FSK 989/16): „Nagrody uzyskiwane przez uczestników przedsięwzięcia nie stanowią nagród w konkursie, jeżeli są nagrodami związanymi z osiągnięciem określonego pułapu sprzedaży towarów podatnika w zorganizowanej przez niego akcji sprzedażowej, czyli będą stanowiły dla wszystkich element stymulacji do osiągnięcia założonego i znanego z góry wyniku sprzedaży.”
Andrzej Łukiańczuk
Doradca podatkowy nr 10266
andrzej.lukianczuk@isp-modzelewski.pl
tel. 22 517 30 60 wew. 129
