Darowizna od syna, ale dokonana z rachunku bankowego synowej – czy może korzystać ze zwolnienia?

     Czy w przypadku gdy podatnik otrzyma darowiznę od syna, ale transfer środków pieniężnych nastąpi z rachunku bankowego synowej możliwe jest skorzystanie ze zwolnienia od podatku od spadków i darowizn (pomiędzy małżonkami istnieje wspólność majątkowa)?

     Kwestia ta została poruszona m.in. w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 6 sierpnia 2020 r. (0111-KDIB2-3.4015.98.2020.1.ASZ), w której organ zajął następujące stanowisko: ?(?) co do zasady ? darowizna podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn. Wysokość podatku od spadków i darowizn ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca. Zaliczenie do jednej z trzech grup podatkowych odbywa się w zależności od jego stopnia pokrewieństwa albo powinowactwa z osobą, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe.

Zgodnie z art. 9 ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn opodatkowaniu podlega nabycie przez nabywcę, od jednej osoby, własności rzeczy i praw majątkowych o czystej wartości przekraczającej 9637 zł ? jeżeli nabywcą jest osoba zaliczona do I grupy podatkowej.

     Zgodnie z art. 14 ust. 1 ustawy o podatku od spadków i darowizn, wysokość podatku ustala się w zależności od grupy podatkowej, do której zaliczony jest nabywca. Zaliczenie do grupy podatkowej następuje według osobistego stosunku nabywcy do osoby, od której lub po której zostały nabyte rzeczy i prawa majątkowe (art. 14 ust. 2 ww. ustawy).

     Zgodnie z treścią art. 14 ust. 3 pkt 1 cytowanej ustawy do I grupy podatkowej zalicza się małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, zięcia, synową, rodzeństwo, ojczyma, macochę i teściów.

     Natomiast zgodnie z art. 4a ust. 1 ustawy od spadków i darowizn zwalnia się od podatku nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych przez małżonka, zstępnych, wstępnych, pasierba, rodzeństwo, ojczyma i macochę, jeżeli:

1. zgłoszą nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego w terminie 6 miesięcy od dnia powstania obowiązku podatkowego powstałego na podstawie art. 6 ust. 1 pkt 2-5, 7 i 8 oraz ust. 2, a w przypadku nabycia w drodze dziedziczenia w terminie 6 miesięcy od dnia uprawomocnienia się orzeczenia sądu stwierdzającego nabycie spadku, z zastrzeżeniem ust. 2 i 4 oraz
2. w przypadku gdy przedmiotem nabycia tytułem darowizny lub polecenia darczyńcy są środki pieniężne, a wartość majątku nabytego łącznie od tej samej osoby w okresie 5 lat, poprzedzających rok, w którym nastąpiło ostatnie nabycie, doliczona do wartości rzeczy i praw majątkowych ostatnio nabytych, przekracza kwotę określoną w art. 9 ust. 1 pkt 1 ? udokumentują ich otrzymanie dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo ? kredytowej lub przekazem pocztowym.

     Zgłoszenie o nabyciu rzeczy i praw majątkowych powinno być dokonane na formularzu SD-Z2 określonym przez Ministra Finansów w rozporządzeniu z dnia 20 listopada 2015 r. w sprawie wzoru zgłoszenia o nabyciu własności rzeczy lub praw majątkowych (Dz.U. z 2015 r., poz. 2060).

      (?) Z treści przepisu art. 4a ust. 1 pkt 2 ustawy o podatku od spadków i darowizn wynika, że w przypadku gdy przedmiotem darowizny są środki pieniężne, dla skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania konieczne jest spełnienie trzech warunków:

• otrzymania darowizny od jednej z osób wymienionych w tym przepisie;
• złożenia zgłoszenia o nabyciu własności środków pieniężnych (poza sytuacją przewidzianą w zacytowanym art. 4a ust. 4 ustawy);
• udokumentowanie ich otrzymania dowodem przekazania na rachunek płatniczy nabywcy, na jego rachunek, inny niż płatniczy, w banku lub spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej lub przekazem pocztowym.

     Z przedstawionego we wniosku zdarzenia wynika, że w dniu 17 lutego 2020 r. Wnioskodawczyni zawarła umowę darowizny z synem na łączną kwotę 60.000,00 zł. Przelew środków nastąpił z konta bankowego żony syna. Na umowie darowizny znajduje się adnotacja żony syna, która wyraża na to zgodę. Środki zostały przelane w dniu 04, 13, 14 oraz 18 lutego 2020 r.

     Zgodnie z art. 37 § 1 pkt 4 ustawy z dnia 25 lutego 1964 r. ? Kodeks rodzinny i opiekuńczy (Dz.U. z 2019 r., poz. 2086, ze zm.), zgoda drugiego małżonka jest potrzebna do dokonania darowizny z majątku wspólnego, z wyjątkiem drobnych darowizn zwyczajowo przyjętych.

     Stosownie do art. 37 § 4 Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego, jednostronna czynność prawna dokonana bez wymaganej zgody drugiego małżonka jest nieważna.

     Tym samym, w kontekście opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn przedmiotowej darowizny zgoda taka będzie neutralna podatkowo; w żaden sposób nie powodując, iż żona syna Wnioskodawczyni stanie się stroną umowy darowizny zawartej między Wnioskodawczynią a synem. Z treści przepisów Kodeksu rodzinnego i opiekuńczego wynika bowiem, że zgoda małżonka jest niezbędna dla stwierdzenia ważności jednostronnej czynności drugiego małżonka, w przypadku gdy jej przedmiotem są składniki objęte wspólnością majątkową. Z faktu tego nie można jednak wywodzić, że wyrażając taką zgodę drugi z małżonków również staje się stroną umowy darowizny. Dla zastosowania zwolnienia istotnym jest udowodnienie, że darowizna pochodzi od syna, że to on jest stroną umowy?.

     Reasumując należy stwierdzić, że w przypadku gdy darczyńcą jest syn możliwe jest skorzystanie ze zwolnienia od podatku od spadków i darowizn i w tym przypadku okolicznością wyłączającą możliwość skorzystania z tego zwolnienia nie może być fakt dokonania transferu środków pieniężnych nie z rachunku bankowego darczyńcy, ale z rachunku należącego do jego małżonki, z którą pozostaje we wspólności majątkowej. Oczywiście należy pamiętać, aby zostały spełnione pozostałe warunki takie jak obowiązek złożenia formularza SD-Z2 w określonym terminie.

 

 

Wróć do spisu treści serwisu