Ustawa z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych (dalej: „ustawa z dnia 2 marca 2020 r.” ) wprowadziła w art. 31ya ust.1 uproszczenie polegające na tym, że w przypadku certyfikatu rezydencji niezawierającego okresu jego ważności (który standardowo upływa 12 miesięcy od wydania dokumentu), jeżeli dwunasty miesiąc od daty jego wydania minął w okresie obowiązywania stanu epidemii w związku z COVID-19, płatnik przy poborze podatku u źródła mógł dalej korzystać z tego certyfikatu, aż do upływu dwóch miesięcy po odwołaniu stanu epidemii. Do takiego certyfikatu wystarczyło dołączyć jedynie oświadczenie kontrahenta o aktualności danych zawartych w certyfikacie. Stosownie natomiast do art. 31ay ust. 2 tej ustawy, w czasie obowiązywania stanu zagrożenia epidemicznego a także w okresie kolejnych dwóch miesięcy po jego odwołaniu miejsce zamieszkania i siedziby podatnika dla celów podatkowych mogło być potwierdzone kopią certyfikatu rezydencji, jeżeli informacje wynikające z przedłożonej kopii certyfikatu rezydencji nie budziły uzasadnionych wątpliwości co do zgodności ze stanem faktycznym.
O ile regulacja odpowiadająca ostatniemu z przytoczonych przepisów, tj. art. 31ya ust. 2 ustawy z dnia 2 marca 2020 r., została na stałe wprowadzona do ustaw podatkowych (w art. 41 ust. 9e ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych oraz w art. 26 ust. 1n ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, dalej określanej jako: „ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych”) i obecnie bez ograniczeń w czasie miejsce zamieszkania lub siedziby podatnika dla celów podatkowych może być potwierdzone kopią certyfikatu rezydencji, o tyle rozwiązanie szczególne z art. 31ya ustawy z dnia 2 marca 2020 r. utraciło moc obowiązującą.
Nastąpiło to z dniem 1 września 2023 r. wobec odwołania z dniem 1 lipca 2023 r stanu zagrożenia epidemicznego na mocy rozporządzenia Ministra Zdrowia z dnia 14 czerwca 2023 r. Oznacza to, że w przypadku certyfikatu rezydencji niezawierającego okresu jego ważności, począwszy od 2 września 2023r. płatnik przy poborze podatku uwzględnia ten certyfikat jedynie przez okres 12 miesięcy od jego wydania.
Należy przypomnieć, że zgodnie z wymogiem art.26 ust.1g ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej określanej jako: „ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych”), płatnik powinien móc udowodnić (przedstawiając certyfikat rezydencji) prawo do zastosowania regulacji wynikających z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub z ustawy podatkowej, które pozwalały mu na niepobranie podatku lub jego pobranie wg stawki preferencyjnej. Zgodnie bowiem z definicją legalną certyfikatu rezydencji zamieszczoną w art. 4a pkt 12 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych funkcją tego dokumentu jest poświadczenie, przez właściwy organ administracji podatkowej państwa macierzystego danego podatnika, miejsca siedziby tegoż podatnika dla celów podatkowych.
Znaczenie to podkreślają organy podatkowe stwierdzając, że certyfikat rezydencji stanowi dokument wystawiony przez właściwe dla podatnika organy administracji podatkowej, wskazujący dane identyfikujące podatnika, w tym jego nazwę i siedzibę, datę wystawienia oraz ewentualnie okres ważności dokumentu i zawierający stwierdzenie, że podatnik podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w państwie jego siedziby. Takie określenie roli certyfikatu rezydencji zawiera przykładowo interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 20 lipca 2021 r. (nr 0111-KDIB1-2.4010.185.2021.2.AK).
Certyfikat ma zatem potwierdzać, w którym państwie podatnik podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Jest zaświadczeniem, a więc dokumentem potwierdzającym określony stan faktyczny wynikający z ewidencji, rejestrów prowadzonych przez jego wystawcę bądź z innych danych znajdujących się w posiadaniu tego organu, aktualny na dzień wydania certyfikatu, choć nie jest także wykluczone, że – o ile wynika to z jego treści – zaświadczenie odnosić się może również do przeszłości. Certyfikat rezydencji dotyczy w ten sposób wyłącznie zaistniałych stanów faktycznych, a nigdy przyszłych okoliczności faktycznych.
dr Joanna Kiszka
Dyrektor Śląskiego Oddziału Instytutu Studiów Podatkowych
joanna.kiszka@isp-modzelewski.pl
tel. 32 259 71 50