Długi i ciężary w podatku od spadków i darowizn – jak interpretować te pojęcia?

Zgodnie z ar. 7 ust. 1 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. o podatku od spadków i darowizn podstawę opodatkowania stanowi wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych po potrąceniu długów i ciężarów (czysta wartość), ustalona według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego. Jeżeli przed dokonaniem wymiaru podatku nastąpi ubytek rzeczy spowodowany siłą wyższą, do ustalenia wartości przyjmuje się stan rzeczy w dniu dokonania wymiaru, a odszkodowanie za ubytek należne z tytułu ubezpieczenia wlicza się do podstawy wymiaru. Co należy rozumieć przez użyte w tym przepisie zwroty „długi” i „ciężary”?

Kwestia ta została poruszona m.in. przez Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 30 sierpnia 2019 r. (0111-KDIB2-2.4015.89.2019.4.HS), w której to stwierdzono: „(…) długi i ciężary pomniejszają wartość nabytych rzeczy i praw majątkowych, ale wyłącznie te, które istnieją w dniu nabycia rzeczy lub prawa majątkowego. Należy bowiem mieć na uwadze, że istotą przepisów ustawy o podatku od spadków i darowizn jest objęcie podatkiem przyrostu czystej wartości majątku podatnika.

Pojęcie „długów” w rozumieniu tego artykułu obejmuje wszelkie pieniężne roszczenia cywilnoprawne związane z przedmiotem nabycia. Równowartość tych roszczeń podlega potrąceniu od wartości przedmiotu nabycia.

„Ciężarem” natomiast jest inne niż dług obciążenie nabytej rzeczy lub prawa, które zmniejsza jego wartość rynkową, np. hipoteka, polecenie”.

Reasumując należy stwierdzić, że podstawę opodatkowania w podatku od spadków i darowizn stanowi co do zasady tzw. czysta wartość przyrostu majątku podatnika, co oznacza, że ogólną wartość takiego przyrostu należy pomniejszyć o ewentualne długi i ciężary. Przy czym przez długi należy rozumieć „wszelkie pieniężne roszczenia cywilnoprawne związane z przedmiotem nabycia”, natomiast przez „Ciężary” należy rozumieć zmniejszające wartość rynkową nabytej rzeczy lub prawa obciążenie, jednak inne niż dług w powyższym rozumieniu (czyli np. hipoteka czy polecenie). Należy dodatkowo pamiętać, że ustalając podstawę opodatkowania w podatku od spadków i darowizn należy wziąć pod uwagę czystą wartość ustaloną według stanu rzeczy i praw majątkowych w dniu nabycia i cen rynkowych z dnia powstania obowiązku podatkowego.

Na zakończenie warto nadmienić, że w myśl art. 7 ust. 3 ustawy z dnia 28 lipca 1983 r. do długów i ciężarów zalicza się również koszty leczenia i opieki w czasie ostatniej choroby spadkodawcy, jeżeli nie zostały pokryte za jego życia i z jego majątku, koszty pogrzebu spadkodawcy, łącznie z nagrobkiem, w takim zakresie, w jakim koszty te odpowiadają zwyczajom przyjętym w danym środowisku, jeżeli nie zostały pokryte z majątku spadkodawcy, z zasiłku pogrzebowego lub nie zostały zwrócone w innej formie, oraz koszty postępowania spadkowego, wynagrodzenie wykonawcy testamentu, obowiązki wykonania zapisów i poleceń zamieszczonych w testamencie, wypłaty z tytułu zachowku oraz inne obowiązki wynikające z przepisów Kodeksu cywilnego dotyczących spadków. Z kolei zgodnie z ustępem 3a długi i ciężary związane z prowadzeniem przedsiębiorstwa, o którym mowa w art. 4b, obciążające to przedsiębiorstwo nie podlegają odliczeniu od wartości pozostałych rzeczy lub praw majątkowych stanowiących przedmiot spadku.

 

 

Wróć do spisu treści serwisu