Forma certyfikatu rezydencji – niektóre kwestie praktyczne i zmiany od 1 stycznia 2022 r.

Odpowiednie stosowanie instytucji certyfikatu rezydencji związanej z poborem tzw. podatku u źródła rodzi problemy praktyczne wynikające m.in. ze znacznego zróżnicowania rozwiązań stosowanych w poszczególnych państwach przy wydawaniu tego typu dokumentów.

W zastosowaniu są certyfikaty wydawane zarówno w wersji papierowej jak i w formie elektronicznej, część certyfikatów stanowią kopie poświadczone przez notariuszy działających w danym kraju. Jednocześnie istnieją certyfikaty wymieniające w treści okres podatkowy posiadania przez podatnika rezydencji podatkowej w danym państwie w formie roku (np. 2021rok) i takie, w których stosuje się zamknięte okresy (np. od 1 stycznia 2021 do 31 grudnia 2021 roku), oraz niepodające okresu rezydencji podatkowej i zawierające datę, na którą ta rezydencja jest potwierdzona lub też datę wydania certyfikatu bądź obydwie te daty, gdyż mogą one być różne; niejednokrotnie również brak jest w ogóle informacji o okresie ważności certyfikatu.

Tymczasem zgodnie z wymogiem art.26 ust.1g ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej określanej jako: „ustawa o podatku dochodowym od osób prawnych”), płatnik powinien móc udowodnić (przedstawiając certyfikat rezydencji) prawo do zastosowania regulacji wynikających z umowy o unikaniu podwójnego opodatkowania lub z ustawy podatkowej, które pozwalały mu na niepobranie podatku lub jego pobranie wg stawki preferencyjnej. Zgodnie bowiem z definicją legalną certyfikatu rezydencji zamieszczoną w art. 4a pkt 12 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych funkcją tego dokumentu jest poświadczenie, przez właściwy organ administracji podatkowej państwa macierzystego danego podatnika, miejsca siedziby tegoż podatnika dla celów podatkowych.

Znaczenie to podkreślają organy podatkowe stwierdzając, że certyfikat rezydencji stanowi dokument wystawiony przez właściwe dla podatnika organy administracji podatkowej, wskazujący dane identyfikujące podatnika, w tym jego nazwę i siedzibę, datę wystawienia oraz ewentualnie okres ważności dokumentu i zawierający stwierdzenie, że podatnik podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu w państwie jego siedziby. Takie określenie roli certyfikatu rezydencji zawiera przykładowo interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z 20 lipca 2021 r. (nr 0111-KDIB1-2.4010.185.2021.2.AK).

Certyfikat ma zatem potwierdzać, w którym państwie podatnik podlega nieograniczonemu obowiązkowi podatkowemu. Jest zaświadczeniem, a więc dokumentem potwierdzającym określony stan faktyczny wynikający z ewidencji, rejestrów prowadzonych przez jego wystawcę bądź z innych danych znajdujących się w posiadaniu tego organu, aktualny na dzień wydania certyfikatu, choć nie jest także wykluczone, że – o ile wynika to z jego treści – zaświadczenie odnosić się będzie również do przeszłości. Certyfikat rezydencji dotyczy w ten sposób wyłącznie zaistniałych stanów faktycznych, a nigdy przyszłych okoliczności faktycznych.    

Za certyfikat rezydencji nie są w ten sposób uznawane inne zaświadczenia czy wyciągi z funkcjonujących w danym państwie rejestrów, takie w szczególności jak zaświadczenie o rejestracji dla celów podatku od wartości dodanej (bowiem certyfikat rezydencji ma być wydany dla potrzeb podatku dochodowego), zaświadczenie o nadaniu NIP, podobnie jak zaświadczenie o braku zaległości w uiszczaniu danin publicznych, ani też wyciąg z ewidencji działalności gospodarczej, rejestru stanowiącego lokalny odpowiednik KRS czy też innego rejestru handlowego. Dokumenty te nie potwierdzają bowiem wprost posiadania siedziby lub miejsca zamieszkania w danym kraju. Z przytoczonych powodów, certyfikatu rezydencji nie może również zastąpić inny dowód, np. dokument potwierdzający prowadzenie przez określony podmiot działalności gospodarczej na terytorium danego kraju, ani nawet decyzja podatkowa.

Na mocy art.26 ust.1n ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w przypadku przychodów z tytułu świadczeń: doradczych, księgowych, badania rynku, usług prawnych, usług reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, usług rekrutacji pracowników i pozyskiwania personelu, gwarancji i poręczeń oraz świadczeń o podobnym charakterze, o których mowa w art. 21 ust. 1 pkt 2a tejże ustawy, miejsce siedziby podatnika dla celów podatkowych może zostać potwierdzone kopią certyfikatu rezydencji, jeżeli kwota wypłacanych na rzecz tego samego podmiotu należności nie przekracza 10.000 zł w roku kalendarzowym, a informacje wynikające z przedłożonej kopii certyfikatu rezydencji nie budzą uzasadnionych wątpliwości co do zgodności ze stanem faktycznym.

Ustawa z dnia 2 marca 2020 r. o szczególnych rozwiązaniach związanych z zapobieganiem, przeciwdziałaniem i zwalczaniem COVID-19, innych chorób zakaźnych oraz wywołanych nimi sytuacji kryzysowych wprowadziła w art. 31ya uproszczenie polegające na tym, że w przypadku certyfikatu rezydencji niezawierającego okresu jego ważności (który standardowo wedle powołanych wyżej przepisów upływa 12 miesięcy od jego wydania, o czym mowa w art. 26 ust 1i ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych), jeżeli dwunasty miesiąc od daty jego wydania minie w okresie obowiązywania stanu epidemii w związku z COVID-19, płatnik przy poborze podatku u źródła może dalej korzystać z tego certyfikatu, aż do upływu dwóch miesięcy po odwołaniu stanu epidemii. Do takiego certyfikatu należy dołączyć jedynie oświadczenie kontrahenta o aktualności danych zawartych w certyfikacie.

Dodatkowe uproszczenia w posługiwaniu się certyfikatem rezydencji mają obowiązywać od 1 stycznia 2022r. Na podstawie art.26 ust.1n ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w brzmieniu ustalonym przez art.2 pkt 55 lit. f) uchwalonej przez Sejm 29 października 2021r. ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw, miejsce siedziby podatnika dla celów podatkowych będzie mogło zostać potwierdzone kopią certyfikatu rezydencji zawsze, ilekroć informacje wynikające z przedłożonej kopii certyfikatu rezydencji nie będą budziły uzasadnionych wątpliwości co do zgodności ze stanem faktycznym. W odróżnieniu od obecnie obowiązującej regulacji rozwiązanie to ma być zatem stosowane niezależnie od wartości dokonywanej płatności. Zmiana ta będzie miała zastosowanie do płatności dokonywanych od 1 stycznia 2022 r.

 

 

Wróć do spisu treści serwisu