Z dniem 1 lipca 2022 r. wejdzie w życie zmiana w art. 48 ustawie z dnia 16 listopada 2016 r. o Krajowej Administracji Skarbowej (Dz. U z 2021 r. poz. 422, ze zm.). Zmiana zostanie wprowadzona na mocy art. 20 pkt 8 ustawy z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw, tj. tzw. Polskiego Ładu (Dz.U. 2021, poz. 2105).
Zgodnie z brzmieniem art. 48 ustawy z dnia 16 listopada 2016 r., które zacznie obowiązywać z dniem 1 lipca 2022 r., na sporządzone na piśmie żądanie wydane w związku z wszczętym postępowaniem przygotowawczym lub czynnościami wyjaśniającymi odpowiednio w sprawie o przestępstwa lub wykroczenia oraz przestępstwa skarbowe lub wykroczenia skarbowe, bank jest obowiązany do sporządzania i przekazywania informacji dotyczących osoby fizycznej lub osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej lub danych pełnomocników wskazanego w żądaniu rachunku bankowego w przypadku, gdy postępowanie przygotowawcze lub czynności wyjaśniające są prowadzone w związku z czynami popełnionymi w zakresie działalności osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, w zakresie m.in. posiadanych lub współposiadanych rachunków bankowych, liczby tych rachunków, stanów tych rachunków, z podaniem wpływów, obciążeń i ich tytułów oraz odpowiednio ich nadawców i odbiorców czy też w zakresie zawartych umów kredytowych lub umów pożyczki.
Jednocześnie nowelizacja w zakresie art. 48 ust. 1 ustawy o KAS umożliwi żądanie danych z kont osób fizycznych nie tylko przez Szefa Krajowej Administracji Skarbowej i naczelnika urzędu celno-skarbowego, ale także naczelnika urzędu skarbowego. Ponadto przekazywane dane będą mogły dotyczyć także pełnomocników rachunku bankowego.
W przywołanym przepisie w brzmieniu obowiązującym do dnia 30 czerwca 2022 r. obowiązek banku do sporządzenia i przekazania informacji dotyczącej konkretnego rachunku bankowego dotyczy osoby podejrzanej. Przepis obecnie nie obejmuje swoim zakresem rozliczeń osób fizycznych.
W dniu 14 marca 2022 r. Rzecznik Praw Obywatelskich (wystąpienie nr VII.501.41.2022.KZ) zwrócił się w tej sprawie do premiera, który obecnie wykonuje obowiązki ministra finansów. Rzecznik wyraził obawę, iż rozszerzenie obowiązku, o którym mowa w art. 48 ustawy o KAS spowoduje, że znacząco zwiększony zostanie zakres kompetencji organu, a przede wszystkim zwiększy się zakres ingerencji w strefę prywatności obywateli. Rzecznik zwrócił uwagę na fakt, iż w uzasadnieniu projektowanej regulacji, na etapie przekazania projektu do uzgodnień powyższe zmiany nie zostały omówione oraz nie wskazano dla nich ratio legis – Rzecznik powołał się przy tym na § 1 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów z dnia 20 czerwca 2002 r. w sprawie „Zasad techniki prawodawczej” (Dz. U. z 2016 r. poz. 283 ze zm.).
