Opodatkowaniu z tytułu zmniejszenia udziału kapitałowego w spółce jawnej podlega dochód, czyli różnica między ustalonym przychodem a wydatkami na nabycie lub objęcie prawa do udziału w takiej spółce w proporcji, jaką stanowi u wspólnika wartość zmniejszenia udziału kapitałowego do wartości udziału kapitałowego przed jego zmniejszeniem.
W stanie prawnym obowiązującym od dnia 1 stycznia 2022 r. zgodnie z art. 14 ust. 2 pkt 16a ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, przychodem z działalności gospodarczej są środki pieniężne otrzymane przez wspólnika spółki niebędącej osobą prawną z tytułu zmniejszenia udziału kapitałowego w takiej spółce, przy czym przepis ust. 3 pkt 11 stosuje się odpowiednio. Jak stanowi art. 14 ust. 3 pkt 11 tej ustawy, do przychodów, o których mowa w ust. 1 i 2, nie zalicza się środków pieniężnych otrzymanych przez wspólnika spółki niebędącej osobą prawną z tytułu wystąpienia z takiej spółki, w części odpowiadającej uzyskanej przed wystąpieniem przez wspólnika nadwyżce przychodów nad kosztami ich uzyskania, o których mowa w art. 8, pomniejszonej o wypłaty dokonane z tytułu udziału w tej spółce i wydatki niestanowiące kosztów uzyskania przychodów, o ile wcześniej nie pomniejszyły przychodu do opodatkowania, o którym mowa w ust. 2 pkt 16a. W art. 8 ustawy mowa jest m.in. o: przychodach i kosztach ich uzyskania, które u każdego podatnika określa się proporcjonalnie do jego prawa do udziału w zysku (udziału). Przychodem z tytułu zmniejszenia udziału kapitałowego wspólnika w spółce niebędącej osobą prawną będzie kwota stanowiąca nadwyżkę ponad kwotę – przypadającą proporcjonalnie do części w jakiej udział uległ zmniejszeniu – odpowiadającą uzyskanej przed zmniejszeniem udziału wspólnika nadwyżce przychodów nad kosztami ich uzyskania w spółce niebędącej osobą prawną pomniejszonej o wypłaty dokonane z tytułu udziału w tej spółce i wydatki niestanowiące kosztów uzyskania przychodów.
Z uzasadnienia do projektu ustawy nowelizującej wynika, że: „W przypadku otrzymania środków pieniężnych ze zmniejszenia udziału kapitałowego przez wspólnika – przychody takie będą pomniejszane o przypadające na nie „zatrzymane zyski” w spółce niebędącej osobą prawną (które już były opodatkowane u wspólnika podatkiem dochodowym) i pomniejszane o przypadające na nie koszty uzyskania przychodu stanowiące wydatki na nabycie udziałów w spółce osobowej. Przychód taki opodatkowany będzie tak jak inne przychody z pozarolniczej działalności gospodarczej”.
Dochód z tytułu zmniejszenia udziału kapitałowego należy określić na podstawie art. 24 ust. 3i ustawy. Zgodnie z nim, w przypadku otrzymania przez wspólnika środków pieniężnych z tytułu zmniejszenia udziału kapitałowego w spółce niebędącej osobą prawną, dochodem wspólnika jest różnica między przychodem z tego tytułu, ustalonym zgodnie z art. 14, a wydatkami na nabycie lub objęcie prawa do udziału w takiej spółce w proporcji, jaką stanowi u wspólnika wartość zmniejszenia udziału kapitałowego do wartości udziału kapitałowego przed jego zmniejszeniem.
Andrzej Łukiańczuk
Doradca podatkowy nr 10266
andrzej.lukianczuk@isp-modzelewski.pl
tel. 22 517 30 60 wew. 129