Jaki wpływ na opodatkowania w kraju zagranicznych dochodów podatnika posiada formalny status przedsiębiorcy?

     Dochody osiągnięte przez podatnika podlegają opodatkowaniu w kraju, ilekroć działalność na terenie innego państwa nie jest wykonywana za pośrednictwem zakładu. Dla przypisania przychodów podatnika do źródła przewidzianego w art. 10 ust. 1 pkt 3ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: „ustawa”), jakim jest pozarolnicza działalność gospodarcza, decydujące znaczenie mają kryteria obiektywne z art. 5a pkt ustawy, nie zaś spełnienie jedynie warunków formalnych (np. zgłoszenie wykonywania działalności gospodarczej), czy też subiektywne przekonanie podatnika o charakterze prowadzonej działalności i uzyskiwanych przychodów.

     Teza taka wynika zarówno z wyroku WSA w Gorzowie Wielkopolskim z dnia 29 marca 2018 r. (I SA/Go 9/18), jak i z utrzymującego go prawomocnego wyroku NSA z dnia 10grudnia 2020r. (II FSK 2238/18).

     W obu wyrokach sądy zgodnie uznały zasadność stanowiska organów podatkowych zajętego w sporze z podatnikiem. Naczelnik Urzędu Skarbowego został przez administrację niemiecką poinformowany o złożeniu przez podatnika w niemieckim organie zeznań wskazujących, że w danym okresie podatnik ten świadczył usługi transportowe dla niemieckiej spółki H GmbH, nie prowadził działalności gospodarczej oraz nie był czynnym płatnikiem podatku VAT, był natomiast przekonany, że spółka H GmbH jest płatnikiem podatku dochodowego z tytułu wypłacanego temuż podatnikowi wynagrodzenia. Niejako w konsekwencji powyższego podatnik poinformował, że nie wykazał w swych zeznaniach podatkowych PIT-36 dochodów z pracy na terenie Niemiec, ponieważ od kontrahenta niemieckiego nie otrzymał żadnych dokumentów rozliczeniowych, mogących służyć za podstawę do rozliczeń na złożonych zeznaniach podatkowych.

     Organ podatkowy ustalił, że podatnik za pomocą sprzętu powierzonego przez firmę zlecającą świadczył dla niemieckiego kontrahenta usługi transportowe na terytorium Niemiec, a ponieważ nie prowadził w Niemczech działalności gospodarczej za pośrednictwem położonego tam zakładu, to całość uzyskanego w Niemczech dochodu powinna być opodatkowana w Polsce. W związku z tym organ uznał, że podatnik osiągnął przychody z niezgłoszonej działalności gospodarczej.

     Naczelnik U S wezwał podatnika do przedłożenia wszelkich dokumentów związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą, w szczególności prowadzonych ewidencji podatkowych, faktur, rachunków, umów i innych dokumentów związanych ze współpracą z kontrahentem H GmbH i potwierdzających uzyskane w danym roku przychody oraz innych dowodów mających wpływ na rozliczenie podatku dochodowego od osób fizycznych za ten rok dokumentujących przysługujące odliczenia od dochodu i podatku.

     Pełnomocnik podatnika poinformował, że podatnik nie posiada żadnych dokumentów związanych z prowadzoną działalnością gospodarczą w danym roku, ponieważ takowej działalności nie prowadził. Wyjaśnił również, że usługi transportowe wykonywane były środkiem transportu należącym do niemieckiego przedsiębiorstwa, w związku z czym podatnik nie wystawiał żadnych rachunków na rzecz firmy H. Zdaniem pełnomocnika podatnika wykonanie usługi na zlecenie niemieckiej spółki przy użyciu jej sprzętu nosiło cechy zatrudnienia w ramach stosunku pracy a nie działalności gospodarczej, a podatnik był w kontrolowanym okresie rezydentem niemieckim, więc uzyskane przez niego dochody, tym bardziej pochodzące z usług wykonywanych na terenie Niemiec winny być opodatkowane wyłącznie na terenie Niemiec.

     Organ I instancji nie zgodził się ze wskazanymi twierdzeniami i ocenił, że w kontrolowanym okresie centrum życiowym podatnika była Polska. Uznał też, że ponieważ na rachunkach przesłanych przez administrację niemiecką widniała nazwa firmy L, to usługi transportowe były świadczone przez podatnika w ramach wykonywania działalności gospodarczej. Mając na uwadze powyższe ustalenia Naczelnik US wydał decyzję określającą zobowiązanie w podatku dochodowym od osób fizycznych.

     Po rozpatrzeniu wniesionego odwołania DIAS utrzymał w mocy decyzję organu I instancji.

     Jak już wskazywano, także Sądy administracyjne obu instancji nie zaakceptowały twierdzeń podatnika. W szczególności WSA jako prawidłową ocenił kwalifikację przyjętą przez Organy podatkowe o opodatkowaniu dochodów podatnika w kraju w oparciu o art. 7 umowy pomiędzy Rzecząpospolitą Polską a Republiką Federalną Niemiec w sprawie unikania podwójnego opodatkowania w zakresie podatków od dochodu i od majątku. Sąd ten jako trafne ocenił również założenie Organów, że na podatniku spoczywał nieograniczony obowiązek podatkowy (art. 3 ust. 1ustawy) oraz potwierdził, iż ?[?] przypisaniu przychodów do źródła jakim była pozarolnicza działalność gospodarcza (art. 10 ust. 1 pkt 3 u.p.d.o.f.) nie stał na przeszkodzie brak zgłoszenia w ewidencji działalności gospodarczej. Nie ma bowiem wątpliwości, iż o charakterze danej działalności jako gospodarczej nie przesądza formalny status przedsiębiorcy?. W ocenie WSA ?przychody Skarżącego uzyskane z tytułu wykonywania usług transportowych należało przyporządkować do źródła przychodów jakim była działalność gospodarcza jednoznacznie przesądza treść faktur wystawionych w jego imieniu przez zleceniodawcę. Wskazano w nich, że Skarżący działał jako przedsiębiorca, nie zaś jako pracownik. Sam Skarżący natomiast nie zaoferował zaś jakiegokolwiek dowodu potwierdzającego pracowniczy charakter zatrudnienia na terenie Niemiec?

     Podobnie NSA, w uzasadnieniu powoływanego na wstępie prawomocnego wyroku skonstatował co następuje: ?Organy podatkowe oraz WSA w Gorzowie Wielkopolskim trafnie przyjęły, że skarżący świadczył usługi transportowe dla niemieckiego kontrahenta, które odbywały się na terytorium Niemiec, na sprzęcie powierzonym przez firmę zlecającą. Skarżący nie prowadził w Niemczech działalności gospodarczej za pośrednictwem położonego tam zakładu, a świadczył wyłącznie usługi transportowe pojazdem będącym własnością kontrahenta, tym samym całość uzyskanego tam przychodu winna być opodatkowana w Polsce z tytułu pozarolniczej działalności gospodarczej. Dla uznania danej działalności za działalność gospodarczą nie jest konieczna jej rejestracja w sposób określony w odrębnych przepisach, spełnienie innych wymogów formalnych, czy też posiadanie statusu przedsiębiorcy. Nie ma także znaczenia subiektywne przekonanie podatnika, że przychody z jego działalności gospodarczej są przypisane do innego źródła przychodów, a także czy podmiot wykonujący daną działalność traktuje ją jako prowadzoną w celu zarobkowym. O tym, czy działalność jest działalnością gospodarczą decyduje kryterium obiektywne, tj. ustalenie, czy dany podmiot jest aktywny i faktycznie prowadzi działalność, która może (nie musi) przynosić dochód. Sprzedaż usług transportowych przez skarżącego taki dochód przyniosła.?

     Należy zaznaczyć, że teza, iż o charakterze danej działalności jako gospodarczej nie przesądza formalny status przedsiębiorcy została przyjęta m.in. także w wyrokach NSA dnia: 3 października 2014 r. (II FSK 2390/12), 17 maja 2017 r. (II FSK 1069/15) oraz w wyrokach WSA w Gliwicach z dnia 20 marca 2014 r. (I SA/Gl 1647/13) i WSA w Gdańsku z dnia 15 listopada 2016 r. (I SA/Gd 1040/16).

 

 

Wróć do spisu treści serwisu