Mechanizm pay & refund przy wypłacie należności przez tzw. płatnika technicznego

Istota tytułowego mechanizmu wynikającego z art. 41 ust. 12 i nast. ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (dalej: „ustawa z dnia 26 lipca 1991 r.”) (oraz odpowiednio z przepisów art. 26 ust. 2e i nast. ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych) sprowadza się do konieczności poboru podatku u źródła według stawki podstawowej, a następnie wnioskowania do urzędu skarbowego o zwrot nadpłaty. Co do zasady płatnik zobligowany jest pobrać – od nadwyżki ponad kwotę 2 000 000 złotych – podatek według stawki ustawowej (19% albo 20%), bez możliwości zastosowania preferencji (w postaci niepobrania podatku, zastosowania niższej stawki albo zwolnienia) wynikającej z międzynarodowej umowy podatkowej, prawa polskiego lub prawa unijnego.

W obecnym stanie prawnym mechanizm ów odnosi się do należności przekraczających w roku podatkowym (obowiązującym u wypłacającego należności) 2 mln zł z tytułów określonych w art. 29 ust. 1 pkt 1 i art. 30a ust. 1 pkt 1-5a ustawy z dnia 26 lipca 1991 r., tj. m.in. z:

1. dywidend i innych przychodów z udziałów w zyskach osób prawnych,
2. odsetek,
3. należności licencyjnych,
4. umów ubezpieczenia na życie lub dożycie, o których mowa w art. 24 ust. 15a

• wypłacanych na rzecz podmiotów powiązanych niebędących polskimi rezydentami podatkowymi.

Zgodnie z art. 41ust.12 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. mechanizm „Pay and refund” nie dotyczy jednak płatności na rzecz polskich rezydentów podatkowych, z tytułów określonych w art. 30a ust. 1 pkt 4 powołanej ustawy, czyli z dywidend i innych przychodów z tytułu udziału w zyskach osób prawnych.

Jednocześnie stosowanie tego mechanizmu nie jest konieczne w przypadku posiadania wydanej przez organ podatkowy opinii o zastosowaniu preferencji, potwierdzającej prawo do zastosowania zwolnienia lub niższej stawki podatku, a także w razie złożenia przez płatnika oświadczenia o posiadaniu wymaganych dokumentów oraz przeprowadzeniu weryfikacji podatnika pod kątem dopuszczalności wypłacenia temu podmiotowi należności z zastosowaniem stawki wynikającej z UPO lub zastosowania zwolnienia, bez konieczności poboru podatku u źródła wg stawki podstawowej.

Ponadto, obowiązek stosowania mechanizmu „Pay and refund” został wyłączony w stosunku do wypłat należności dokonywanych za pośrednictwem tzw. płatnika technicznego, a więc w przypadkach, o których mowa art. 41 ust. 4d i 10 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r.

Pierwszy z wymienionych przypadków dotyczy wypłat kwot przekraczających 2 mln zł dokonywanych przez podmioty prowadzące rachunki papierów wartościowych dla podatników, jeżeli dochody (przychody) te zostały uzyskane na terytorium Polski i wiążą się z papierami wartościowymi zapisanymi na wskazanych rachunkach, a wypłata świadczenia na rzecz podatnika następuje za pośrednictwem tych podmiotów. Drugi przypadek wypłat należności za pośrednictwem tzw. płatnika technicznego odnosi się natomiast do podmiotów prowadzących rachunki zbiorcze, za pośrednictwem których wypłacane są należności z tytułu dywidendy oraz dochodów (przychodów) określonych w art. 24 ust. 5 pkt 1, 3 lub 6 (tj. z umorzenia udziałów (akcji) lub ze zmniejszenia ich wartości, z wartości majątku otrzymanego w związku z likwidacją osoby prawnej lub spółki oraz z dopłat w gotówce otrzymanych przez wspólników podmiotu przejmowanego, podmiotów łączonych lub dzielonych w przypadku połączenia lub podziału podmiotów), a także wypłaty dokonywane z tytułu odsetek i dyskonta od papierów wartościowych oraz z tytułu udziału w funduszach kapitałowych, objętych zryczałtowanym podatkiem dochodowym, o którym mowa w art. 30a ust. 1 pkt 2 i 5 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r.

Obowiązek stosowania mechanizmu „Pay and refund” w stosunku do wypłat należności dokonywanych za pośrednictwem wskazanych płatników technicznych w praktyce został wyłączony na mocy rozporządzenia Ministra Finansów. Po raz pierwszy rozporządzenie wydane na podstawie delegacji z art. 41 ust. 29 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. przewidywało wyłączenie obowiązujące od 1 lipca 2022 r. Następnie rozporządzeniem z dnia 28 grudnia 2022 r. okres wyłączenia został przedłużony do 31 grudnia 2023 r.

Powodem przedmiotowego rozwiązania była całkowita lub częściowa niemożliwość wykonywania przez płatników technicznych ciążących na nich obowiązków i wynikające stąd problemy w poborze podatku u źródła oraz potrzeba przygotowania zmian ustawowych określających pobór podatku.

Ponieważ rozwiązania na poziomie ustawowym nie zostały dotychczas przygotowane, celowe stało się przedłużenie obowiązywania tego wyłączenia od 1 stycznia 2024r. do końca tego roku. Rozwiązanie to przewiduje projekt kolejnego rozporządzenia datowany na dzień 29 listopada 2023 r.

Należy zaznaczyć, że w przypadku wdrożenia przedmiotowego wyłączenia jednocześnie „zawieszone” zostaną także obowiązki informacyjne emitenta (art. 41 ust. 4da) i płatnika technicznego (art. 41 ust. 12d) polegające odpowiednio na przekazaniu informacji o występowaniu powiązań i przekroczeniu kwoty 2 mln zł oraz ustaleniu tych okoliczności.

 

 

Wróć do spisu treści serwisu