Wskazane w umowie o pracę miejsce jej świadczenia determinuje co do zasady kwalifikowanie wyjazdów pracowników jako podróż służbową bądź jako świadczenie pracy nie mające charakteru takiej podróży. W praktyce często problematyczne jest określenie miejsca pracy tzw. pracowników mobilnych. Mobilne stanowiska pracy to takie, na których wymagane jest od pracownika częste przemieszczanie się w trakcie realizowania swoich obowiązków służbowych. Jeżeli pracownik przemieszcza się w obszarze wskazanym w umowie o pracę jako miejsce pracy, pracodawca nie ma obowiązku zapewniania wyżywienia, noclegów czy też zwrotu kosztów przejazdów pracownika. Teza ta znajduje potwierdzenie w orzecznictwie – przykładowo Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 28 czerwca 2012 r., II UK 284/11 uznał, że jeżeli miejsce pracy określone jest w sposób ruchomy, a praca z istoty swej polega na przemieszczaniu się po pewnym obszarze, to zatrudnieni nie odbywają podróży służbowych.
Prawidłowe przeanalizowanie konsekwencji związanych z określeniem miejsca pracy wymaga odniesienia się zarówno do prawa pracy, jak i prawa podatkowego. Zagadnienie miejsca pracy wiąże się przede wszystkim z umową o pracę. Przez nawiązanie stosunku pracy pracownik zobowiązuje się do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę. Zgodnie z art. 29 Kp pracodawca ma obowiązek określić w umowie o pracę miejsce, w którym chce, aby pracownik świadczył pracę na jego rzecz (miejsce wykonywania pracy). Zgodnie z art. 22 Kp pracownik jest zobowiązany do wykonywania pracy określonego rodzaju na rzecz pracodawcy i pod jego kierownictwem oraz w miejscu i czasie wyznaczonym przez pracodawcę. Należy zatem stwierdzić, iż co do zasady miejsce, czas i zakres pracy wskazuje pracodawca. W zależności od indywidualnych ustaleń zakresu obowiązków pomiędzy pracownikiem a pracodawcą, wybór terminu i miejsca wykonywania pracy może być na bieżąco wskazywany przez pracodawcę bądź samodzielnie ustalany przez pracownika.
Co do zasady pod pojęciem miejsca pracy rozumie się stały punkt w znaczeniu geograficznym bądź pewien oznaczony obszar, strefę określoną granicami jednostki administracyjnej podziału kraju lub w inny dostatecznie wyraźny sposób, w którym ma nastąpić dopełnienie świadczenia pracy.
W przypadku pracowników mobilnych, których charakter pracy polega na ciągłym przemieszczaniu się, jak np. przedstawiciela handlowego, kierowcy, przewodnika wycieczek, miejsce pracy określone jest zazwyczaj jednostkami administracyjnymi. Podkreślenia jednak wymaga fakt, iż miejsce pracy nie może zostać określone zbyt szeroko. W przypadku określenia miejsca pracy pracownika jako np. rejon południowej Polski należy wskazać precyzyjne rozumienie tego pojęcia, tj. dokładne granice administracyjne województw wskazanego obszaru.
Zgodnie z uchwałą siedmiu sędziów Sądu Najwyższego z 19 listopada 2008 r., sygn. II PZP 11/08, miejsce świadczenia pracy pracownika mobilnego obejmuje pewien obszar jego aktywności zawodowej i powinno odzwierciedlać rzeczywisty stan rzeczy. Zatem należy stwierdzić, iż nieprawidłowe byłoby wskazanie miejsca pracy jako siedziby pracodawcy w sytuacji, gdy charakter stanowiska pracy wymaga częstego przemieszczania; byłoby to niezgodne z rzeczywistym stanem rzeczy.
