Minimalny podatek dochodowy

Od 1 stycznia 2024 r. niektórzy podatnicy zapłacą podatek dochodowy, mimo poniesionej straty. Minimalny podatek dochodowy, bo o nim mowa, został uregulowany w art. 24ca ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych.

Podatkiem tym objęte są:

1) spółki, jeżeli mają siedzibę lub zarząd w Polsce,

2) podatkowe grupy kapitałowe oraz

- które w roku podatkowym:

1) poniosły stratę ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych albo

2) osiągnęły udział dochodów ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych, określonych zgodnie z art. 7 ust. 1 albo art. 7a ust. 1, w przychodach innych niż z zysków kapitałowych w wysokości nie większej niż 2%.

Przepisy te stosuję się odpowiednio do nierezydentów prowadzący działalność poprzez położony w Polsce zagraniczny zakład. Przepisu o minimalnym podatku dochodowym nie stosuje się do m.in. podatników w roku podatkowym, w którym rozpoczęli działalność, oraz w kolejno następujących po sobie dwóch latach podatkowych, następujących bezpośrednio po tym roku podatkowym z wyłączeniem podatników utworzonych w sposób określony w art. 19 ust. 1a ustawy o podatku dochodowym od osób prawnym np. w wyniku przekształcenia, połączenia lub podziału podatników, z wyjątkiem przekształcenia spółki w inną spółkę lub będących przedsiębiorstwami finansowymi w rozumieniu art. 15c ust. 16 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych.

Nie oznacza to, że każdy podatnik, który poniósł stratę lub którego udział dochodów w przychodach jest nie większy niż 2% zapłaci ten podatek. Wynika to z faktu, że dla celów ustalenia straty oraz udziału dochodów w przychodach należy wyeliminować pewne kategorie przychodów i kosztów. Dopiero po tej korekcie, podatnik ustala czy poniósł stratę dla celów minimalnego podatku dochodowego oraz czy tak ustalony dochód w stosunku do przychodów jest mniejszy niż 2%.

Dla celów kalkulacji podstawy opodatkowania minimalnego podatku dochodowego przychody i koszty należy pomniejszyć m.in. o zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, w tym poprzez odpisy amortyzacyjne, koszty wynikające z nabycia, wytworzenia lub ulepszenia środków trwałych lub wykorzystywania środków trwałych na podstawie umowy leasingu finansowego, zaliczone do kosztów uzyskania przychodów opłat ustalonych w umowie leasingu, wzrostu kosztów uzyskania przychodów z tytułu zakupu energii elektrycznej, cieplnej lub gazu przewodowego, stanowiącego dodatnią różnicę między kosztami uzyskania przychodów poniesionymi z tego tytułu w roku podatkowym, za który należny jest minimalny podatek dochodowy, a kosztami uzyskania przychodów poniesionymi z tego tytułu w roku podatkowym bezpośrednio poprzedzającym ten rok.

Po dokonaniu ww. korekty przychodów i kosztów podstawę opodatkowania stanowi suma:

1. kwoty odpowiadającej 1,5% wartości przychodów ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych osiągniętych przez podatnika w roku podatkowym oraz
2. poniesionych na rzecz podmiotów powiązanych w rozumieniu art. 11a ust. 1 pkt 4 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych (z wyjątkiem gdy powiązania wynikają wyłącznie z powiązania ze Skarbem Państwa lub jednostkami samorządu terytorialnego lub ich związkami), kosztów finansowania dłużnego w rozumieniu art. 15c ust. 12 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych w takiej części, w jakiej koszty te przewyższają kwotę obliczona zgodnie z ustawą oraz
3. kosztów:
   1. usług doradczych, badania rynku, usług reklamowych, zarządzania i kontroli, przetwarzania danych, ubezpieczeń, gwarancji i poręczeń oraz świadczeń o podobnym charakterze,
   2. wszelkiego rodzaju opłat i należności za korzystanie lub prawo do korzystania z praw lub wartości, o których mowa w art. 16b ust. 1 pkt 4-7,
   3. przeniesienia ryzyka niewypłacalności dłużnika z tytułu pożyczek, innych niż udzielonych przez banki i spółdzielcze kasy oszczędnościowo-kredytowe, w tym w ramach zobowiązań wynikających z pochodnych instrumentów finansowych oraz świadczeń o podobnym charakterze

• poniesionych bezpośrednio lub pośrednio na rzecz podmiotów powiązanych w rozumieniu art. 11a ust. 1 pkt 4 lub podmiotów mających miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju wymienionym w przepisach wydanych na podstawie art. 11j ust. 2, w części, w jakiej koszty te łącznie w roku podatkowym przekraczają o 3.000.000 zł kwotę obliczoną zgodnie z ustawą. Jeżeli rok podatkowy podatnika jest dłuższy albo krótszy niż 12 miesięcy, kwotę 3.000.000 zł, oblicza się, mnożąc kwotę 250.000 zł przez liczbę rozpoczętych miesięcy roku podatkowego podatnika.

Podatnik może wybrać uproszczony sposób ustalania podstawy opodatkowania stanowiącej kwotę odpowiadającą 3% wartości osiągniętych przez podatnika w roku podatkowym przychodów ze źródła przychodów innych niż z zysków kapitałowych, przy czym o wyborze takiego sposobu ustalania podstawy opodatkowania podatnik informuje w rocznym zeznaniu podatkowym, składanym za rok podatkowy, za który dokonał takiego wyboru.

Podstawa opodatkowania podlega pomniejszeniu o:

1. wartość odliczeń zmniejszających w roku podatkowym podstawę opodatkowania, o której mowa w art. 18, z wyłączeniem pomniejszeń, o których mowa w art. 18f, przy czym art. 27 ust. 4a stosuje się odpowiednio;
2. przychody, które są uwzględniane przy obliczaniu dochodu zwolnionego z podatku na podstawie art. 17 ust. 1 pkt 34 lub 34a, u podatnika, który w roku podatkowym korzysta ze zwolnień podatkowych określonych w tych przepisach;
3. przychody, o których mowa w art. 24ca ust. 2.

Podatnicy obowiązani do zapłaty minimalnego podatku dochodowego są obowiązani w zeznaniu rocznym wykazać podstawę opodatkowania, pomniejszenia i kwotę minimalnego podatku dochodowego. Kwota podatku wynosi 10% podstawy opodatkowania. Podatnicy są obowiązani wpłacić na rachunek urzędu skarbowego należny minimalny podatek dochodowy w terminie do 31 marca. Kwotę minimalnego podatku dochodowego podlegającą wpłacie pomniejsza się o należny za ten sam rok podatkowy podatek obliczony na zasadach ogólnych.

Kwotę zapłaconego za dany rok podatkowy minimalnego podatku dochodowego odlicza się od podatku obliczonego na zasadach ogólnych. Odliczenia dokonuje się w zeznaniu rocznym za kolejno następujące po sobie 3 lata podatkowe następujące bezpośrednio po roku, za który podatnik wpłacił minimalny podatek dochodowy.