W niniejszym artykule omówione zostały skutki w podatku dochodowym od osób prawnych w związku z nabyciem przez osobę prawną prawa własności nieruchomości nabytych poprzez zasiedzenie.
Instytucję zasiedzenia uregulowano w przepisach art. 172-176 Kodeksu cywilnego. Zgodnie z tymi regulacjami, osoba będąca posiadaczem nieruchomości, lecz nie będąca jej właścicielem, może nabyć prawo własności, jeśli utrzymuje nieprzerwane posiadanie nieruchomości przez okres dwudziestu lat w charakterze posiadacza samoistnego, chyba że posiadał nieruchomość w złej wierze (zasiedzenie). Po upływie trzydziestu lat posiadacz nieruchomości automatycznie staje się właścicielem, niezależnie od tego, czy jego początkowe uzyskanie posiadania było w dobrej czy złej wierze. W przypadku spełnienia powyższego warunku czasowego, posiadacz automatycznie staje się właścicielem nieruchomości zgodnie z przepisami prawa (nabycie to jest pierwotne). Posiadacz ma możliwość złożenia wniosku do sądu w celu oficjalnego potwierdzenia zasiedzenia.
Zgodnie z postanowieniem art. 12 ust. 1 pkt 2 ustawy z 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych, uznaje się za przychód wartość otrzymanych rzeczy, praw, oraz innych świadczeń w naturze. Obejmuje to również wartość rzeczy i praw otrzymanych bezpłatnie lub częściowo odpłatnie, a także innych nieodpłatnych lub częściowo odpłatnych świadczeń. Innymi słowy, osoba prawna, która nabywa prawo własności do nieruchomości gruntowej poprzez zasiedzenie, generuje przychód podatkowy w dniu nabycia, czyli w momencie określonym w postanowieniu sądu jako dzień, w którym to następuje nabycie prawo własności. Zdaniem Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej przedstawionym w interpretacji indywidualnej z 6 sierpnia 2020 r., o nr 0111-KDIB2-1.4010.190.2020.1.AM nabycie nieruchomości poprzez zasiedzenie jest formą nieodpłatnego przysporzenia majątkowego, a wartość takiej nieruchomości traktowana jest jako nieodpłatnie otrzymana rzecz. W konsekwencji nabycie nieruchomości przez zasiedzenie stanowi przysporzenie majątkowe podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych. W interpretacji indywidualnej Dyrektora Izby Skarbowej w Warszawie z 30 września 2015 r. (nr IPPB6/4510-162/15-2/TO) stwierdzono, że przychód w podatku dochodowym od osób prawnych powstaje w dniu nabycia gruntów przez zasiedzenie, a nie w dniu wydania postanowienia przez sąd, co zostało również potwierdzone w interpretacji Dyrektora KIS z dnia 6 sierpnia 2020 r.
Zgodnie z treścią art. 12 ust. 5 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. „Wartość otrzymanych rzeczy lub praw, w tym otrzymanych nieodpłatnie, określa się na podstawie cen rynkowych stosowanych w obrocie rzeczami lub prawami tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem w szczególności ich stanu i stopnia zużycia oraz czasu i miejsca ich uzyskania.” Tym samym wartość przychodu uzyskanego z tytułu nabycia nieruchomości w drodze zasiedzenia określa się na podstawie cen rynkowych. Ustalając cenę rynkową należy tu przyjąć wartość nieruchomości według stanu rzeczy i ceny rynkowej na moment nabycia nieruchomości.
Podsumowując, momentem powstania przychodu z tytułu nabycia prawa własności nieruchomości gruntowej przez Spółkę w drodze zasiedzenia jest data nabycia tego prawa. Ponadto, wartość tego przychodu powinna być ustalona w oparciu o ceny rynkowe obowiązujące w chwili nabycia nieruchomości.
