Nabycie prawa własności nieruchomości w zamian za zwolnienie z długu z tytułu cesji wierzytelności a podatek dochodowy od osób prawnych

Spłata wierzytelności w formie przeniesienia prawa własności do nieruchomości nie będzie spłatą pożyczki, lecz stanowić będzie odrębną czynność prawną, która generować będzie przychód podatkowy. Będzie to przychód z tytułu spłaty wierzytelności, a nie z tytułu nabycia nieruchomości.

Jednocześnie wskazać należy, że w związku otrzymaniem przez wierzyciela nieruchomości dojdzie do odpłatnego nabycia tej nieruchomości.

Powyższe stanowisko zostało zaprezentowane w interpretacji indywidualnej Dyrektora KIS z dnia 18 sierpnia 2021 r. sygn. akt 0111-KDIB1-1.4010.215.2021.2.BS.

Stan faktyczny przedstawiony w interpretacji kształtuje się następująco. Spółka akcyjna będąca spółką wiodącą w grupie kapitałowej, posiada 100% udziałów w spółce podległej. Spółka z o.o. – spółka podległa, posiada zobowiązania wobec osób fizycznych z tytułu pożyczek. Spółka z o.o. jest właścicielem gruntu. Ze względu na trudną sytuację finansową Spółki z o.o. oraz na zbliżający się termin spłaty zobowiązań wobec pożyczkodawców, Zarząd tej Spółki podjął decyzję o cesji wierzytelności wobec pożyczkodawców na Spółkę akcyjną. Zarząd Spółki z o.o. wyraził zgodę na cesję. Zostanie dokonana cesja wierzytelności. Zakłada się, że 100% wierzycieli wyrazi zgodę na cesję umowy pożyczki i podpisze umowy ze Spółką akcyjną. W związku z zaistniałą sytuacją powstanie zobowiązanie Spółki z o.o. wobec Spółki akcyjnej. Zarządy obu spółek podjęły decyzję o wspólnym rozliczeniu zobowiązań Spółki z o.o. poprzez przeniesienie prawa własności gruntu w zamian za zwolnienie z długu z tytułu cesji wierzytelności.          

Ustawa z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (dalej jako: ustawa), nie zawiera legalnej definicji przychodu podatkowego. Ustawodawca ograniczył się w tym zakresie do wskazania w art. 12 ust. 1 przykładowych przysporzeń zaliczanych do tej kategorii. I tak, w myśl art. 12 ust. 1 pkt 1 ustawy, przychodami, z zastrzeżeniem ust. 3 i 4 oraz art. 14, są w szczególności otrzymane pieniądze, wartości pieniężne, w tym również różnice kursowe. Literalna wykładnia powołanych przepisów prowadzi do wniosku, że do przychodów podatkowych zalicza się tylko takie przychody, które w danym momencie są trwałe, definitywne i bezwarunkowe. W konsekwencji, do przychodów podatkowych, podatnik winien zaliczyć tylko takie przychody, które są mu należne. Nie będą to zatem jakiekolwiek przychody, lecz przychody, w stosunku do których podatnikowi przysługiwać będzie prawo do ich otrzymania i które stanowić będą jego trwałe przysporzenie majątkowe. Co do zasady więc, o zaliczeniu danego przysporzenia majątkowego do przychodów danego podatnika decyduje definitywny charakter tego przysporzenia w tym sensie, że w sposób ostateczny faktycznie powiększa jego aktywa, a więc takie, którymi podatnik może rozporządzać jak właściciel. Od zasady tej, w ściśle określonych przypadkach, wprowadzone zostały przez ustawodawcę wyjątki. Katalog przysporzeń, których nie zalicza się do przychodów podatkowych jest zamknięty i zawarto go w art. 12 ust. 4 ustawy. Skoro zatem przepis ten w sposób kategoryczny i wyczerpujący określa, co nie jest przychodem w rozumieniu ustawy, to a contrario należy przyjąć, że wszelkie inne przychody, przepisem tym nieobjęte, powodują powstanie obowiązku podatkowego. W pkt 1 tego przepisu ustanowiono m.in. regułę, dotyczącą neutralności podatkowej pożyczek (kredytów).

Udzielenie pożyczki (kredytu) jest zdarzeniem podatkowo neutralnym w tym sensie, że z jednej strony, otrzymana przez pożyczkobiorcę (kredytobiorcę) pożyczka (kredyt) oraz zwrócona pożyczkodawcy (kredytodawcy) pożyczka (kredyt) nie stanowią przychodu podatkowego, a drugiej strony, wydatki na spłatę pożyczki (kredytu) poniesione przez pożyczkobiorcę (kredytobiorcę) nie stanowią dla niego kosztów uzyskania przychodów – art. 12 ust. 4 pkt 1 i art. 16 ust. 1 pkt 10 lit. a) ustawy.

W omawianej sprawie pytanie dotyczyło kwestii ustalenia czy nabycie prawa własności nieruchomości w zamian za zwolnienie z długu z tytułu cesji wierzytelności stanowi odpłatne nabycie nieruchomości i skutkuje obowiązkiem zapłaty podatku dochodowego od osób prawnych. Spłata na rzecz wstępującego w rolę wierzyciela wierzytelności z tytułu uprzednio udzielonej przez osoby fizyczne pożyczki, poprzez przeniesienie prawa własności nieruchomości gruntowej, nie będzie traktowana na gruncie przepisów ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych jak spłata pożyczki, bowiem wstępujący w rolę wierzyciela nie udzielił przedmiotowej pożyczki tylko przejął wierzytelność z tego tytułu. Zatem spłata ww. wierzytelności w formie przeniesienia prawa własności do nieruchomości nie będzie spłatą pożyczki, lecz stanowić będzie odrębną czynność prawną, która generować będzie przychód podatkowy. Będzie to przychód z tytułu spłaty wierzytelności, a nie z tytułu nabycia nieruchomości.

Jednocześnie wskazać należy, że w związku z otrzymaniem przez wstępującego w rolę wierzyciela przedmiotowej nieruchomości dojdzie do odpłatnego nabycia tej nieruchomości. Wobec powyższego uznać należy, że dla wstępującego w rolę wierzyciela czynność przeniesienia praw własności do nieruchomości celem zwolnienia dłużnika z obowiązku zapłaty długu na rzecz wstępującego w rolę wierzyciela stanowi formę odpłatnego nabycia. W związku z tym, czynność polegająca na przejęciu własności nieruchomości w zamian za zwolnienie z długu stanowi odpłatne nabycie nieruchomości. W związku z ww. czynnością wstępujący w rolę wierzyciela będzie miał obowiązek zapłaty podatku dochodowego od osób prawnych, bowiem jak wskazano wyżej w tej sytuacji powstanie przychód z tytułu spłaty wierzytelności.

 

 

Wróć do spisu treści serwisu