Nagroda jubileuszowa jako składnik wynagrodzenia, o którym mowa w art. 30 ust. 1 pkt 15 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych

W wyroku z dnia 22 czerwca 2022 r. sygn. I SA/Lu 191/22 Wojewódzki Sąd Administracyjny w Lublinie rozważał pojęcie wynagrodzenia o którym mowa w art. 30 ust. 1 pkt 15 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych. Zgodnie z tym przepisem z tytułu odszkodowań przyznanych na podstawie przepisów o zakazie konkurencji, jeżeli zobowiązaną do zapłaty odszkodowania jest spółka, w której Skarb Państwa, jednostka samorządu terytorialnego, związek jednostek samorządu terytorialnego, państwowa osoba prawna lub komunalna osoba prawna dysponują bezpośrednio lub pośrednio większością głosów na zgromadzeniu wspólników albo na walnym zgromadzeniu, w tym także na podstawie porozumień z innymi osobami, w części, w której wysokość odszkodowania przekracza wysokość wynagrodzenia otrzymanego przez podatnika z tytułu umowy o pracę lub umowy o świadczenie usług wiążącej go ze spółką w okresie sześciu miesięcy poprzedzających pierwszy miesiąc wypłaty odszkodowania – w wysokości 70% tej części należnego odszkodowania.

Zdaniem WSA „Istota sporu dotyczy tego, czy w świetle art. 30 ust. 1 pkt 15 u.p.d.o.f. spółka jako płatnik, pobierając zryczałtowany podatek dochodowy od wypłacanego byłemu pracownikowi odszkodowania, przyznanego na podstawie przepisów o zakazie konkurencji, dla ustalenia w jakiej części pobierać podatek w wysokości 70% należnego odszkodowania, do wynagrodzenia, będącego podstawą obliczenia tego odszkodowania, zaliczać powinna również wypłaconą temu pracownikowi w okresie sześciu miesięcy poprzedzających pierwszy miesiąc wypłaty odszkodowania nagrodę jubileuszową. Innymi słowy odkodowania wymaga pojęcie „wynagrodzenia” otrzymanego przez podatnika z tytułu umowy o pracę wiążącej go ze spółką w okresie sześciu miesięcy poprzedzających pierwszy miesiąc wypłaty odszkodowania. Ustawa o podatku dochodowym od osób fizycznych w art. 5a zawiera słownik pojęć ustawowych. Zamieszczone w nim definicje są właściwe dla całego aktu prawnego. Chodzi o to, by dla potrzeb stosowania regulacji danego aktu prawnego pojęcia były jednolicie rozumiane i interpretowane. Część definicji słownika zawiera doprecyzowanie, omówienie ustawodawcy, a ich treść ewidentnie różni się od znaczenia w mowie potocznej lub stanowi wyłączenie ich znaczenia według innych aktów prawnych, z kolei niektóre z nich zawierają bezpośrednie odesłanie lub nawiązanie do regulacji szczególnych. Ustawa nie zawiera jednak definicji pojęcia „wynagrodzenie”.

(…) Podstawowym aktem prawnym regulującym stosunki pomiędzy pracownikiem i pracodawcą, w tym w szczególności kwestię wynagrodzenia, jest ustawa z dnia z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 2020 r. poz. 1320 z późn. zm., dalej jako „k.p.”). Dział trzeci Kodeksu pracy zatytułowany „Wynagrodzenie za pracę i inne świadczenia” rozróżnia te dwa pojęcia. W doktrynie zwraca się uwagę, że w obowiązujących przepisach prawa pracy brak jest jednolitego pojęcia „wynagrodzenia za pracę”. Funkcjonuje tendencja do rozumienia tego pojęcia w szerszym znaczeniu, jako świadczenia wzajemnego i ekwiwalentnego, bez względu na charakter wykonywanej pracy. Słusznie strony zwróciły uwagę, że Sąd Najwyższy stanął na stanowisku, że pojęcie „wynagrodzenia za pracę” nie jest określone w przepisach prawa pracy jednolicie i sformułował następującą definicję: „wynagrodzenie jest toświadczenie konieczne, o charakterze przysparzająco-majątkowym, które pracodawca jest zobowiązany wypłacać okresowo pracownikowi w zamian za wykonaną pracę, świadczoną w ramach stosunku pracy, odpowiednio do rodzaju, ilości i jakości pracy” (uchwała Sądu Najwyższego z 30 grudnia 1986 r., III PZP 42/86). Wynagrodzenie za pracę jest przede wszystkim ekwiwalentem za pracę wykonaną (wyrok Sądu Najwyższego z 7 stycznia 1997 r., I PKN 53/96, OSN 1997/13/233). Kodeks pracy, posługując się pojęciem „wynagrodzenie za pracę”, obejmuje wszystkie jego składniki, a nie tylko wynagrodzenie zasadnicze (uchwała Sądu Najwyższego z 30 października 1985 r., III PZP 33/85, OSN 1985/5/64). Pojęcie „wynagrodzenie za pracę” zawiera więc wszelkie świadczenia pracodawcy łożone na rzecz pracownika z tytułu zatrudnienia, posiadające wartość majątkową i stanowiące formę odpłatności za pracę. Podstawowy podział składników wynagrodzenia obejmuje: wynagrodzenie podstawowe (zwane inaczej zasadniczym bądź wyjściowym), premie oraz świadczenia dodatkowe oferowane pracownikowi. Nie mają charakteru wynagrodzenia za pracę – w ścisłym tego słowa znaczeniu – świadczenia uzyskiwane w ramach stosunku pracy stanowiące wypłaty za czas zwolnienia z pracy, diety, wypłaty gwarancyjne, wypłaty wyrównawcze, świadczenia odszkodowawcze oraz nagrody, pomimo iż są one wypłacane z tytułu pozostawania pracownika w prawnym stosunku pracy (zob. M. Piankowski (w:) U. Jackowiak, J. Stelina, W. Uziak, A. Wypych-Żywicka, M. Zieleniecki, M. Piankowski, Kodeks pracy. Komentarz, wyd. IV, Gdynia 2004, art. 78). Podsumowując rozbieżności poglądów w orzecznictwie na temat charakteru nagród jubileuszowych, ostatecznie jednak przeważył pogląd, że nagroda ta rozumiana jako premia (gratyfikacja) jubileuszowa jest składnikiem wynagrodzenia za pracę (wyrok Sądu Najwyższego z 7 marca 2001 r., I PKN 284/00, OSNAPiUS 2002, Nr 23, poz. 568, zob. także Kodeks Pracy. Komentarz, W. Muszalski, K. Walczak Wydawnictwo C.H.Beck, Warszawa 2021 wydanie 13).

(…) W orzecznictwie sądów administracyjnych zwraca się uwagę, że w odniesieniu do ustalenia elementów wynagrodzenia branego do limitu określonego w art. 30 ust. 1 pkt 15 u.p.d.o.f., należy odwołać się do Kodeksu pracy. Bowiem wynagrodzenie za pracę jest w istocie zbiorczą nazwą dla rozmaitych wypłat dokonywanych przez pracodawcę na rzecz pracownika. Innymi słowy w celu prawidłowego odczytania znaczenia pojęcia „wynagrodzenia” użytego przez ustawodawcę w art. art. 30 ust. 1 pkt 15 u.p.d.o.f., zasadne jest odwołanie się właśnie do Kodeksu pracy (zob. wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego z 27 stycznia 2021 r., sygn. II FSK 2660/18, z dnia 23 stycznia 2020 r. sygn. II FSK 656/18).

(…) Art. 30 ust. 1 pkt 15 u.p.d.o.f. nie zawęża zdaniem Sądu pojęcia „wynagrodzenia” jedynie do wynagrodzenia zasadniczego czy też wynagrodzenia za pracę faktycznie wykonaną w okresie sześciu miesięcy poprzedzających pierwszy miesiąc wypłaty odszkodowania. Pojęcie to obejmuje nie tylko wynagrodzenie zasadnicze, ale także pozostałe składniki wynagrodzenia, przysługujące pracownikowi w związku ze świadczoną na rzecz pracodawcy pracą, których wypłata zagwarantowana jest w źródłach prawa pracy, a więc zarówno w Kodeksie pracy jak i w układach zbiorowych. Jeżeli więc, jak w tym przypadku, pracownik w okresie 6 miesięcy nabył uprawnienie do „nagrody jubileuszowej” to należy przyjąć, że mieści się ona w pojęciu wynagrodzenia, o którym mowa w art. 30 ust. 1 pkt 15 u.p.d.o.f.”

Wróć do spisu treści serwisu