Najważniejsze zmiany w opodatkowaniu ryczałtem od dochodów spółek kapitałowych od dnia 1 stycznia 2022 r.

Zgodnie z ustawą z dnia 29 października 2021 r. o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych inny ustaw¹ wprowadzone zostaną zmiany w ustawie z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych² w zakresie opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek kapitałowych. Nowelizacja obejmuje stawkę ryczałtu, a także polega na uchyleniu obowiązku ponoszenia nakładów na cele inwestycyjne oraz zniesieniu kryterium dotyczącego wysokości przychodu.

1. Rok podatkowy podatnika opodatkowanego ryczałtem

W przypadku gdy podatnik wybierze opodatkowanie ryczałtem od dochodów przed upływem przyjętego roku podatkowego i złoży stosowne zawiadomienie określone w art. 28j ust. 5 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r., wówczas pierwszym rokiem podatkowym będzie okres od pierwszego dnia miesiąca następującego po zakończeniu poprzedniego roku podatkowego do końca miesiąca przyjętego przez podatnika roku obrotowego. W wyniku tej zmiany wybór opodatkowania ryczałtem przez podatnika będzie możliwy przed końcem przyjętego roku podatkowego.

2. Ponoszenie nakładów na cele inwestycyjne

Według dotychczasowych przepisów podatnik opodatkowany ryczałtem jest zobowiązany ponosić bezpośrednie nakłady na cele inwestycyjne w wysokości większej o:

1. 15%, nie mniej jednak niż 20 tys. zł – w okresie 2 kolejno następujących po sobie lat podatkowych opodatkowania ryczałtem albo
2. 33%, nie mniej jednak niż 50 tys. zł – w okresie 4 lat podatkowych
   • w stosunku do ustalonej na ostatni dzień roku podatkowego poprzedzającego odpowiednio dwuletni albo czteroletni okres opodatkowania ryczałtem wartości początkowej środków trwałych zaliczonych do grupy 3-8 Klasyfikacji Środków Trwałych³, z wyłączeniem samochodów osobowych, środków transportu lotniczego, taboru pływającego oraz innych składników majątku służących głównie do celów osobistych udziałowców albo akcjonariuszy lub członków ich rodzin.

Na mocy ustawy z dnia 29 października 2021 r. zostanie uchylony powyższy obowiązek ponoszenia nakładów na cele inwestycyjne (reinwestowania kapitału).

3. Warunki opodatkowania ryczałtem

Zniesiony zostanie wymóg spełniania przez podatnika kryterium, według którego łączne przychody z działalności osiągnięte w poprzednim roku podatkowym nie mogą przekraczać 100 mln zł lub wartość średnich przychodów z działalności, obliczona na ostatni dzień poprzedniego roku podatkowego z okresu opodatkowania ryczałtem, nie może przekroczyć 100 mln zł (przy czym przychody te są liczone z uwzględnieniem kwoty należnego podatku od towarów i usług).

Po wejściu w życie omawianej nowelizacji podatnik, który chce skorzystać z opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek kapitałowych, będzie zobowiązany spełnić następujące warunki:

1. mniej niż 50% przychodów z działalności osiągniętych w poprzednim roku podatkowym, liczonych z uwzględnieniem kwoty należnego podatku od towarów i usług, pochodzi:
   1. z wierzytelności,
   2. z odsetek i pożytków od wszelkiego rodzaju pożyczek,
   3. z części odsetkowej raty leasingowej,
   4. z poręczeń i gwarancji,
   5. z praw autorskich lub praw własności przemysłowej,
   6. ze zbycia i realizacji praw z instrumentów finansowych oraz
   7.  z transakcji z podmiotami powiązanymi;
2. zatrudniani przez podatnika pracownicy (co najmniej 3 osoby w przeliczeniu na pełne etaty) nie są akcjonariuszami ani wspólnikami tego podatnika;
3. podatnik ponosi miesięczne wydatki w kwocie stanowiącej co najmniej trzykrotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw z tytułu wypłaty wynagrodzeń na rzecz zatrudnionych pracowników niebędących akcjonariuszami ani wspólnikami tego podatnika;
4. działalność jest prowadzona w formie spółki z ograniczoną odpowiedzialnością, spółki akcyjnej, prostej spółki akcyjnej, spółki komandytowej, spółki komandytowo-akcyjnej, której odpowiednio udziałowcami, akcjonariuszami lub wspólnikami są wyłącznie osoby fizyczne nieposiadające praw majątkowych związanych z prawem do otrzymania świadczenia jako założyciele (fundatorzy) lub beneficjenci fundacji, trustu lub innego podmiotu albo stosunku prawnego o charakterze powierniczym.

Po wejściu w życie zmian warunek, o którym mowa w art. 28j ust. 1 pkt 2 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r., odnoszący się do udziału przychodów z działalności z określonych tytułów (zob. pkt 1 powyżej), będzie uznany za spełniony w pierwszym roku podatkowym opodatkowania ryczałtem.

Dodatkowo zgodnie ze zmianami wprowadzonymi ustawą z dnia 29 października 2021 r. zawiadomienie o wyborze opodatkowania ryczałtem podatnik będzie mógł złożyć również przed upływem przyjętego przez podatnika roku podatkowego, w przypadku gdy na ostatni dzień miesiąca poprzedzającego pierwszy miesiąc opodatkowania ryczałtem podatnik zamknie księgi rachunkowe oraz sporządzi sprawozdanie finansowe. W tym przypadku księgi finansowe będzie się otwierać na pierwszy dzień miesiąca opodatkowania ryczałtem. Powyższa zmiana pozwoli podatnikowi na zmianę formy opodatkowania na ryczałt w dowolnym momencie w ciągu roku podatkowego.

4. Przedmiot opodatkowania

Po dniu 1 stycznia 2022 r. opodatkowaniu ryczałtem będzie podlegać dochód odpowiadający wysokości zysku netto wypracowanego w okresie opodatkowania ryczałtem w części, w jakiej zysk ten uchwałą o podziale lub pokryciu wyniku finansowego netto został przeznaczony:

1. do wypłaty udziałowcom, akcjonariuszom albo wspólnikom (dochód z tytułu podzielonego zysku) lub
2. na pokrycie strat powstałych w okresie poprzedzającym okres opodatkowania ryczałtem (dochód z tytułu zysku przeznaczonego na pokrycie strat).

Powyższy przepis będzie stosowany odpowiednio do wypłaty zaliczki na poczet dywidendy (podzielonego zysku).

Ustawa z dnia 29 października 2021 r. wprowadza zmiany w definicji terminu „ukryte zyski”. Przez to pojęcie będzie się rozumieć świadczenia pieniężne, niepieniężne, odpłatne, nieodpłatne lub częściowo odpłatne, wykonane w związku z prawem do udziału w zysku, inne niż podzielony zysk, których beneficjentem, bezpośrednio lub pośrednio, jest udziałowiec, akcjonariusz albo wspólnik lub podmiot powiązany bezpośrednio lub pośrednio z podatnikiem lub z tym udziałowcem, akcjonariuszem albo wspólnikiem, w szczególności:

1. kwotę pożyczki (kredytu) udzielonej przez podatnika udziałowcowi, akcjonariuszowi albo wspólnikowi, w tym za pośrednictwem tworzonych z zysku funduszy, lub podmiotowi powiązanemu z udziałowcem, akcjonariuszem lub wspólnikiem oraz odsetki, prowizje, wynagrodzenia i opłaty od pożyczki (kredytu) udzielonej przez te podmioty podatnikowi;
2. wypłacone z zysku wynagrodzenie z tytułu umorzenia udziału (akcji), ze zmniejszenia wartości udziału (akcji), z wystąpienia wspólnika ze spółki, ze zmniejszenia udziału kapitałowego wspólnika w spółce.

Dodatkowo przez ukryte zyski będzie się rozumieć również:

1. dopłaty wypłacone w przypadku połączenia lub podziału podmiotów,
2. odsetki od udziału kapitałowego, wypłacone na rzecz wspólnika przez spółkę,
3. zysk przeznaczony na uzupełnienie udziału kapitałowego wspólnika spółki,
4. świadczenia pieniężne i niepieniężne wypłacone w przypadku zmniejszenia udziału kapitałowego wspólnika w spółce.

W wyniku zmian do ukrytych zysków nie będą się zaliczać kwoty pożyczki zwróconej przez podatnika udziałowcowi, akcjonariuszowi lub wspólnikowi, lub podmiotowi powiązanemu, z wyłączeniem odsetek, prowizji, wynagrodzeń i opłat.

Ponadto nastąpi zmiana w definicji wartości podatkowej składnika majątku, przez którą będzie się rozumieć wartość niezaliczoną uprzednio w jakiejkolwiek formie do kosztów lub wartość obciążającą wynik finansowy netto w jakiejkolwiek innej formie, jaka zostałaby przyjęta przez podatnika za taki koszt, gdyby składnik ten został przez niego odpłatnie zbyty.

5. Wysokość ryczałtu od dochodów spółek kapitałowych

Zmianie uległa również wysokość podatku. Obecnie ryczałt wynosi:

1. 15% podstawy opodatkowania w przypadku małego podatnika oraz podatnika, u którego wartość średnich przychodów, obliczona zgodnie z art. 28j ust. 1 pkt 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r., nie przekracza wartości maksymalnych przychodów określonych dla małego podatnika;
2. 25% podstawy opodatkowana w przypadku każdego innego podatnika aniżeli mały podatnik.

W następstwie zmian ryczałt będzie wynosić:

1. 10% podstawy opodatkowania w przypadku małego podatnika oraz podatnika rozpoczynającego prowadzenie działalności oraz
2. 20% podstawy opodatkowania w przypadku pozostałych podatników.

Dodatkowo zniesione zostanie obniżenie stawki podatku ryczałtowego o 5 punktów procentowych w zależności od poniesionych przez podatnika nakładów na cele inwestycyjne.

6. Termin płatności ryczałtu

Po dniu 1 stycznia 2022 r. podatnik będzie zobowiązany do zapłaty:

1. ryczałtu od dochodu z tytułu podzielonego zysku i dochodu z tytułu zysku przeznaczonego na pokrycie strat – do 20. dnia siódmego miesiąca roku podatkowego;
2. ryczałtu od rozdysponowanego dochodu z tytułu zysku netto – do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano w całości lub w części wypłaty tego dochodu lub rozdysponowano nim w jakiejkolwiek innej formie, nie później niż do 20. dnia siódmego miesiąca roku podatkowego, w którym dokonano tej dyspozycji;
3. ryczałtu od dochodu z tytułu nieujawnionych operacji gospodarczych – do końca trzeciego miesiąca roku podatkowego następującego po roku, w którym przychody lub koszty powinny zostać zarachowane;
4. ryczałtu od dochodu z tytułu ukrytych zysków i dochodu z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą – do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym dokonano wypłaty, wydatku lub wykonania świadczenia;
5. ryczałtu od dochodu z tytułu zmiany wartości składników majątku – do 20. dnia miesiąca następującego po miesiącu przejęcia, przekształcenia lub wniesienia wkładu niepieniężnego.

Podatnik będzie miał możliwość jednorazowej płatności ryczałtu w kwocie odpowiadającej ryczałtowi należnemu od dochodu z tytułu zysku netto do końca trzeciego miesiąca roku podatkowego następującego po ostatnim roku opodatkowania ryczałtem.

Jeżeli natomiast przed terminem zapłaty ryczałtu podatnik zostanie postawiony w stan likwidacji albo upadłości, zostanie przejęty przez inny podmiot lub zaprzestanie prowadzenia działalności z jakiejkolwiek innej przyczyny albo znacznie ograniczy zakres tej działalności, termin zapłaty ryczałtu upływa z dniem poprzedzającym dzień zaistnienia jednego z tych zdarzeń.

7. Podsumowanie

Zaprezentowane przepisy, które od dnia 1 stycznia 2022 r. będą obowiązywały podatników chcących skorzystać z opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek kapitałowych, znajdą zastosowanie do większej liczby przedsiębiorstw z uwagi na zniesienie limitu przychodów czy też rozszerzenie grupy uprawnionych podmiotów o innego rodzaju formy prawne. W efekcie ma to pozwolić spółkom na efektywniejsze dokonywanie rozliczeń podatkowych oraz stworzyć zachętę do dalszego rozwoju działalności.

Przypisy

¹     Dz.U. poz. 2105, dalej: ustawa z dnia 29 października 2021 r.

²     Tekst jednolity Dz.U. z 2021 r. poz. 1800 ze zm., dalej: ustawa z dnia 15 lutego 1992 r.

³     Klasyfikacja wprowadzona na mocy rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 3 października 2016 r. w sprawie Klasyfikacji Środków Trwałych (KŚT) (Dz.U. poz. 1864).